Ben Misilje (74) haalt het huis van zijn vrienden leeg. Het is verkocht, aan Belgen. Natuurlijk aan Belgen. ,,Maar als je 100.000 euro meer biedt, is het voor jou hoor!” Misilje wijst als een dirigent de huizen in de Noordstraat aan. ,,Daar wonen Belgen, daar ook, daar een Nederlander, daar een Nederlander, daar een Belg.” De kunstenaar en oud-brandweerman kent vrijwel iedereen in Retranchement. Ook diegenen die er een tweede huis hebben en er niet dagelijks zijn. ,,Die daar woont meer in de lucht dan op de grond. Hij heeft veel kapitaal!” Dan excuseert hij zich, het huis moet leeg. Uit de tuin haalt hij een Nederlandse vlag die hij op zijn auto legt. ,,Straks hangt hier de Belgische vlag. Golf je trouwens? Hier liggen nog tachtig golfstokken. Je mag ze meenemen.”
We worden op een druilerige woensdagochtend rondgeleid door de 56-jarige Han Almekinders, lid van de dorpsraad van Retranchement. Geen enkele Zeeuwse plaats krimpt sneller in inwonersaantallen dan het West-Zeeuws-Vlaamse dorp. In 2009 had Retranchement 420 inwoners. Nu zijn dat er 310, een kwart minder. Alleen Kuitaart (20 procent) en Terhole (15 procent) komen enigszins in de buurt, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).