Versluijs (D66): koop boeren uit, pak bedrijven aan, ruil ammoniak voor stikstofoxiden

Volgens Versluijs, burgercommissielid voor de statenfractie van D66, suggereert de provincie dat ze maar één ding kan doen om de stikstofuitstoot te verminderen: inkrimping van de veestapel. De andere stikstofbronnen, betoogt de provincie immers, vallen onder het rijk: scheepvaart, industrie, ammoniak die uit zee verdampt en vanuit het buitenland geïmporteerde stikstof. 

Vee zorgt voor ammoniak, industrie voor stikstofoxiden. Die twee mogen volgens de inmiddels beruchte startnotitie Landelijk Gebied (met daarin het vlekkenplan) uitgeruild worden, maakt de Zeeuw op uit de startnotitie NPLG. Hij wijst erop dat Dow en Yara in de top van landelijke uitstoters zitten. ,,Bekijk per gebied wat je het beste kunt verminderen. Als dan de andere bedrijven in de gehele agri-keten worden aangepakt zodat een boer ook kan rondkomen met 90 koeien in plaats van 130 koeien, zou dat genoeg verbetering voor de natuur betekenen.”

Een veeboer die volgens het huidige vlekkenplan in een gebied ligt waar 47 procent minder ammoniak moet worden uitgestoten, kan worden ‘ingeruild’ voor een bedrijf dat eenzelfde hoeveelheid stikstofoxiden uitstoot. Als het opgelegde doel maar bereikt wordt. Het rekenmodel is gebaseerd op de ammoniakuitstoot van de landbouw, staat in de notitie. Maar: er is ‘ruimte voor maatwerk’. Bijvoorbeeld door vermindering van stikstofuitstoot in andere sectoren, zoals de industrie ‘waar dit even effectief, dan wel effectiever is’. 

Volgens de provincie is het zeker niet zo dat alleen naar de veeboeren gekeken wordt. Gedeputeerde Anita Pijpelink: ,,Alle sectoren moeten aan de slag om ervoor te zorgen dat er minder stikstof terechtkomt in kwetsbare natuur.” De provincie kijkt al naar manieren om andere bronnen van stikstof te reduceren.  ,,Bijvoorbeeld met walstroom in plaats van ronkende aggregaten, en door innovaties in scheepvaart en industrie te stimuleren. Zo ligt er een kansrijk project gereed om de uitstoot van Yara fors naar beneden te brengen. We willen graag extra financiële middelen van het Rijk om dit mogelijk te maken. We blijven zoeken naar haalbare en realistische opties om uitstoot en neerslag van stikstof te verminderen. Daar waren we al mee bezig – en daar gaan we mee door.”

Veel bevoegdheden voor maatregelen in die sectoren liggen niet in de regio, maar bij het Rijk, herhaalt de provincie. De sector veehouderij, waarop de landelijke aanpak sterk gericht is, is in Zeeland relatief beperkt en het merendeel van stikstofneerslag in Zeeland is ‘geïmporteerd’. ,,Daarom hameren we steeds op afspraken met het buitenland. Dat gaat de goede kant op: de ministers van Vlaanderen én Nederland begrijpen dat onze provincie afhankelijk is van hun beider beleid. Beiden gaven aan dit op te pakken, zowel voor landbouw als voor industrie.”

D66 pleit voor een flinke inperking van de veestapel. Versluijs betreurt het dat zijn partij nu het imago van ‘anti-boer’ heeft. ,,Ik heb zelf tot ik ging studeren op de boerderij gewerkt: asperges steken, bloemkool snijden, het mooiste baantje dat ik ooit heb gehad. D66 wil de boeren niet de nek omdraaien. We willen wél dat een boer ook met honderd koeien nog zijn brood kan verdienen, dat boeren een eerlijke prijs krijgen voor hun product. Daarvoor moet de hele keten bekeken worden. Want nu verdienen heel veel mensen aan de boeren, maar wat krijgt de boer zelf voor een liter melk, of een krop sla?”