Munitiestort in Zeeuwse wateren niet gevaarlijk voor de volksgezondheid

Na de Tweede Wereldoorlog is naar schatting dertig miljoen kilogram munitie in de Oosterschelde gedumpt. De bommen, kogels en granaten zijn in de loop van de jaren door het zoute water gaan roesten en daarbij is TNT (springstof) vrij gekomen. 

Elke vijf jaar controleert Rijkswaterstaat de waterkwaliteit in het Gat van Zierikzee. Tijdens de laatste controle in 2019/2020 kwamen lage concentraties TNT aan het licht, maar ook bij een tweede meetpunt tien kilometer verderop bij Wissenkerke. Om een einde te maken aan onduidelijkheid - het is technisch mogelijk dat de concentratie TNT afneemt tussen het naar boven halen van het watermonster en het daadwerkelijk analyseren in een lab - besloot toenmalig staatssecretaris Barbara Visser (Defensie) tot een breder onderzoek. 

De afgelopen maanden zijn op acht locaties - van Vlissingen tot aan Terschelling en vlakbij Antwerpen - monsters genomen. Minister Harbers heeft de uitkomsten nu naar de Tweede Kamer gestuurd. 

Uit het uitgebreidere onderzoek is nu duidelijk geworden dat er ook lage concentraties TNT in het water zitten bij de Oesterdam, Zijpe, het Lodijkse Gat (een geul in de Oosterschelde), Vlissingen en bij Antwerpen. De minister concludeert dat de TNT bij Vlissingen en Antwerpen (waar de concentratie heel erg laag is) afkomstig moet zijn uit de Noordzee, omdat er geen munitiedepot is in de Westerschelde. 

Voor de Nederlandse en Belgische kust is na de Tweede Wereldoorlog op tal van plekken munitie gedumpt. Een bijgevoegd kaartje in het onderzoek geeft tientallen plekken aan, waar niet alleen bommen, granaten, torpedo’s en mijnen liggen, maar voor de Vlaamse kust zijn er ook plekken waar vermoedelijk chemische munitie (zoals mosterdgas) is gestort. Hoeveel munitie er op de verschillende plekken ligt, is onbekend. De minister durft de conclusie aan dat de concentraties TNT in de Oosterschelde en de Westerschelde afkomstig zijn van oude munitiedepots in de Noordzee en van het Gat van Zierikzee. 

Op geen enkele plek waar monsters zijn genomen, worden normen overschreden die de waterkwaliteit vaststellen. De concentraties zijn zelfs tientallen keren lager dan de normen die gelden voor oppervlaktewater. TNT hoopt zich ook niet op in schelpdieren en vis. ,,Kans op doorvergiftiging via de voedselketen is nihil”, aldus Harbers.