Kleur verdwijnt uit Zeeuwse duinen: stikstof en Amerikaanse vogelkers teisteren flora en fauna

De duinen verliezen hun kleur, vat ecoloog Wannes Castelijns van Het Zeeuwse Landschap samen. Het fenomeen beperkt zich - net als de stikstof - uiteraard niet alleen tot de duinen. Ook in de bermen en akkers stonden vroeger veel meer bloemen. Castelijns: ,,Als je vergeten was bloemen te kopen voor je vrouw, kon je zomaar een veldboeket plukken. Dat is nu wel voorbij.”

Duinen bestaan uit zand en schelpen. Zoals elke boer weet: op zand groeit niks. Ze hebben het vroeger wel geprobeerd, vertelt Castelijns terwijl hij door een duinpan loopt in Oranjezon. Armlastige boeren probeerden het er met aardappels, met tulpenbollen ook. Faliekant mislukt.

Niet dat er niks wil groeien op deze arme gronden. Integendeel: hier is een heel eigen ecosysteem ontstaan. Met struiken als de duindoorn met zijn knaloranje bessen, het gele walstro dat vroeger hele duinkoppen kleurde, de parnassia, de moeraswesporchis, de watermunt. Castelijns wijst naar de grond, waar een wit bloemetje de kop opsteekt. ,,Dáár, zie je? Parnassia” Bescheiden plantjes groeien hier, snel tevreden: ze nemen met weinig genoegen. Nou ja: kalk, daar zijn ze dol op. Maar juist die kalk verdwijnt door de stikstof, in een chemisch proces dat leidt tot verzuring. Zo’n zuur milieu is dan weer wel fijn voor bramen, brandnetels, grassen en de Amerikaanse vogelkers. Die laatste is een invasieve exoot die Nederland stormenderhand verovert, bij gebrek aan natuurlijke vijanden. Bovendien gedijt hij prima op wat extra stikstof.