In 2030 is Zeeland schoner, stiller en leven we ook nog eens langer

Bijna zeventig pagina’s telt het nieuwe Milieuprogramma 2023-2027. Daarin heeft de provincie 13 doelstellingen op een rijtje gezet, variërend van minder geluidsoverlast tot verbetering van de luchtkwaliteit.

De provincie moet flink aan de bak om ervoor te zorgen dat het schoner en gezonder wordt. De luchtkwaliteit voldoet op dit moment niet aan het nieuwe advies van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO). Zeeuwen klagen niet alleen over stof en stank, maar ook over geluid en licht, want sinds 2013 is het alleen maar lichter geworden in Zeeland. Doordat we meer en meer windmolens plaatsen en airconditioners en warmtepompen installeren, krijgen we ook te maken met een relatief nieuwe vorm van geluidsoverlast, het zogeheten laagfrequent geluid. Omdat er nog weinig (wettelijke) richtlijnen zijn, onderzoekt de provincie de komende tijd wat de belangrijkste veroorzakers zijn.

De Zeeuwse Milieufederatie (ZMf) vindt dat het programma wat ambitieuzer mag en minder behoudend moet zijn. ,,We staan faliekant achter het hoofddoel van een gezond, schoon en veilig Zeeland, maar we hebben wel zorgen. Met name als het gaat om het verlies aan biodiversiteit en de klimaatverandering”, zegt ZMf-directeur Ira von Harras. De milieuorganisatie vindt dat de provincie duidelijk(er) had moeten aangeven wát ze gaat doen om ervoor te zorgen dat de doelstellingen ook daadwerkelijk gehaald worden. ,,Het is nu te algemeen en dat is voor ons wel een zorg. Het is niet stevig genoeg. De provincie moet meer de regie nemen, stimuleren, leiderschap tonen en zorgen voor handhaving, anders kan Jan en alleman ermee vandoor gaan.”

Eén van de mogelijkheden om ervoor te zorgen dat de lucht daadwerkelijk schoner wordt, schrijft de ZMf in een reactie, is dat gemeenten zich aansluiten bij het Schone Lucht Akkoord. Daarin staan maatregelen die ervoor moeten zorgen dat de luchtkwaliteit permanent verbeterd wordt. Alleen de provincie heeft dat ondertekend, maar nog geen enkele Zeeuwse gemeente. Een ander voorbeeld waarbij het provinciebestuur veel strenger kan optreden, is de vervuiling veroorzaakt door plastic korrels. De provincie zegt bij inspecties ‘aandacht te vragen om het morsen van plastic korrels te voorkomen'. De ZMf vindt die aanpak ‘mager’. ,,Je mag er toch wel van uitgaan dat bedrijven die met plastic korrels werken, weten wat de gevolgen van lozing van plastic korrels zijn voor het milieu. Concrete en dwingender maatregelen zijn hierbij passend en constructief.”

Natuurbeschermingsvereniging De Steltkluut uit Oost-Zeeuws-Vlaanderen vindt ook dat het provinciale milieuprogramma wel wat ambitieuzer had gemogen. Er staan wel acties in, maar soms is onduidelijk wie nu het initiatief neemt óf de actie kan op meerder manieren worden uitgelegd. De vereniging zegt ook dat het bedrijfsleven het tempo bepaalt waarin Zeeland duurzamer wordt. De natuur is ondergeschikt.

Het Zeeuwse bedrijfsleven daarentegen zegt het milieuprogramma van de provincie ‘erg ambitieus’ te vinden. De industrie moet bijvoorbeeld 55 procent minder schadelijke stoffen uitstoten in 2030. Werkgeversorganisatie VNO-NCW stelt dat het provinciebestuur beter kan aangeven wat het bedrijfsleven eerst moet doen en wat in een later stadium kan. ,,Wat is haalbaar én betaalbaar.”

Provinciale Staten nemen in februari een besluit over het milieuprogramma.