Zeeuwse zeepost van VOC-personeel in Bengalen
Delen per e-mail
In het nationaal archief van Groot-Brittannië ligt een schat aan Nederlandse brieven. Het gaat om tienduizenden per schip verzonden liefdesbrieven, geboorte-, trouw- en overlijdensberichten, zakelijke correspondentie en soms ook pakketjes met zaden, breipatronen en wat al niet meer. Verzonden tussen 1600 en 1800, de eeuwen dat de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden een belangrijke speler was op het wereldtoneel en zowel in de Oost als de West handelsposten en koloniale bezittingen had. Tijdens de talrijke zeeoorlogen werden vijandelijke schepen als 'prijs’ opgebracht. In Engeland werd de aan boord van de veroverde schepen aangetroffen correspondentie bewaard. Tot op de dag van vandaag.
De laatste dertig jaar is er ruim onderzoek gedaan in het lang onopgemerkt gebleven archief in Londen. Directeur Perry Moree van de ZB | Bibliotheek van Zeeland werkte mee aan het project Sailing Letters dat tussen 2008 en 2013 vijf journalen uitbracht. Nu komt op die serie een vooralsnog bescheiden Zeeuws vervolg met het boekje 'Seneca die was trouwhertige'.
Maritiem historicus Johan Francke is verbonden aan de ZB en is manager van het project Zee(uw)post dat zich richt op de ontsluiting van brieven van en aan Zeeuwen. In het nieuwe boekje biedt hij een bewerking van drie brieven die door Zeeuwen in de jaren 1780-1781 in de VOC-vestiging Hougly in Bengalen (India) werden geschreven. De brieven werden door de Britten buitgemaakt in de Zuid-Afrikaanse Saldanhabaai tijdens de Vierde Engelse Oorlog (1780-1784). De drie voor het boek geselecteerde brieven zijn van de Middelburgse onderkoopman Gregory Herklots, handelaar Jacob Eilbracht en VOC-dienaar H.F. Klaugwitz.
Naast de brieven is er een 'schoonschrift’ opgenomen van Jacob Smit. Dat laat zien hoe aan boord van een VOC-schip het alfabet werd onderwezen. 'Seneca die was trouwhertige’ is één van de voorbeeldzinnen.
Johan Francke: Seneca die was trouwhertige. Brieven en een schoonschrift van Zeeuws VOC-personeel (1780-1781) - uitgave van ZB | Bibliotheek van Zeeland, deel 8 in de reeks Perfectum-Praesens-Futurum, 80 pagina's, 6,95 euro.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
zeeland-geboekt
Nieuwe dierenpartij
In aanloop naar de Kamerverkiezingen willen we hierbij voorzichtig een nieuwe politieke partij onder uw aandacht brengen. Zij stelt (nog) niets voor, maar wie weet: Partij Eén met de Dieren. De partij heeft voor zover wij weten haast nog geen leden, maar wel een lang uitgewerkt manifest waaruit we hierbij enkele dingen lichten: -
PREMIUM
‘Alles voor de hertogin’ is felle aanklacht tegen ontpoldering: ‘Dit schreeuwt om genoegdoening’
-
PREMIUM
Amerikaanse bommenwerper crashte tussen Biervliet en IJzendijke: ‘Weinig mensen kennen dit verhaal’
HULST - Een Amerikaanse bommenwerper crashte in 1943 tussen Biervliet en IJzendijke. De bemanningsleden die het overleefden kregen daarna nóg heel wat voor hun kiezen. Het is een verhaal dat verteld moet worden, vindt Tonny van Kemseke uit Hulst. -
PREMIUMZeeland Geboekt
In Zeeland gelegerd in de Grote oorlog
Veere na vieren, Veere voor het ontbijt. Laatst overnachtte ik weer eens in het stadje, en wat mij vooral opviel was de stilte. Zelfs als je fluistert, klinkt dat beledigend hard over Markt en Kaai. Eén keer werd de grote stilte doorbroken. W.L.M.E. van Leeuwen (1895-1974), schrijver van ‘Avonden op Drienerwolde’, vergat het nooit: ‘De charme van het door de soldaten gewekte stille Veere (die schone slaapster…)’. Hij was een van de soldaten, ‘2e luitenant bij de mitrailleurs’, tijdens de Eerste Wereldoorlog. -
zeeland-geboekt
Vers op Zondag 261: Joop Buma
In de serie Vers op Zondag publiceren Zeeuwse dichters op toerbeurt een gedicht. Het is een zondagse aangelegenheid: elke zondag wordt één van hun gedichten gepresenteerd op pzc.nl/zeeland-geboekt. Vandaag: Joop Buma in Middelburg.
-
PREMIUM
Diep onder het raam slaapt het dorp
Dichter van vooral één gedicht, H. Marsman (1899-1940) en zijn ‘Herinnering aan Holland’. Met de opening die iedereen kent: ‘Denkend aan Holland/ zie ik brede rivieren/ traag door oneindig/ laagland gaan’. Dichter van toch nog een ander gedicht, namelijk ‘De laatste nacht’ met een slot dat iedereen zou moeten kennen: ‘de nacht gaat over ons heen – / diep onder het raam slaapt het dorp,/ ver achter dehuizen de zee –’. -
zeeland-geboekt
Aanloop verkiezingen 2021
Met het oog op de landelijke verkiezingen willen we hierbij de aandacht vestigen op enkele nieuwe partijen die als vanzelfsprekend ondergesneeuwd dreigen te raken. Vandaag vragen wij aandacht voor de nieuwkomer: de Ouderenpartij 80 Plus. -
PREMIUMColumn Jan van Damme
Onze op onderduik ingerichte achterkamer oogt volstrekt overbodig
We hadden onze achterkamer al ingericht. Of tuinkamer, of studeerkamer, in elk geval, de ruimte in ons huis die het verst van de straatkant af ligt. De eindejaarsopstelling, zo was de gangbare benaming geworden. Dat wil zeggen: een gerieflijke mand, een berg gezonde kauwkluifjes, een waterbak en een voorraad brokken voor minstens twee dagen. En, misschien nog wel het belangrijkst van al, de geluidsinstallatie met een stapel kerst- en wintercd’s.
