Het moderne huis is duurzaam: deze keuzes zijn het belangrijkste

Het begint met de vraag: waar is het product van gemaakt? De materialen hebben de grootste impact op de duurzaamheid van een meubel, zo laat duurzaamheidsmanager Hanneke van de Vijfeijke van Ikea weten. De Zweedse meubelreus wordt gezien als voorloper op het gebied van verduurzaming en heeft de doelstelling om in 2030 volledig circulair te zijn. 

Ook volgens Sanne Janssen van de onafhankelijke voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal is bij het kopen van nieuwe meubels materiaalkeuze het belangrijkste. Met als uitgangspunt dat spullen zo lang mogelijk meegaan, zodat er weinig grondstoffen nodig zijn. De twee experts komen met vier aspecten waarop je als consument kunt letten.

Bomen halen CO2 uit de lucht en geven zuurstof terug, terwijl voor kunststof olie moet worden gewonnen en bewerkt. Bamboe groeit snel aan en is daarom ook een goede materiaalkeuze. Bij Ikea zoeken ze naar dat soort grondstoffen. Er zijn bijvoorbeeld placemats verkrijgbaar van waterhyacint die in de rivieren van Vietnam woekert. Bij de productie van metaal is veel hitte nodig en dus energie (wat meer CO2-uitstoot betekent).

Oftewel: zoek naar materialen die teruggroeien in de natuur en onderzoek via het label (punt 2 in deze lijst) of er wordt toegezien op een duurzame omgang met die natuur. Volgens Ikea is het materiaal goed voor 42 procent van de voetafdruk van de waardeketen, terwijl bijvoorbeeld producttransport wereldwijd maar 5 procent impact heeft.

_{Tekst gaat verder onder tabel.}

,,Er is een verschil tussen een logo van een bedrijf en een keurmerk”, begint Sanne Janssen van Milieu Centraal. ,,Een keurmerk komt van een organisatie die onderzoek doet en onafhankelijke controles uitvoert.” Milieu Centraal heeft een keurmerkenwijzer voor onder meer ‘hout en klussen’. FSC en PEFC zijn de belangrijkste keurmerken voor hout. Die zien erop toe dat er altijd meer bomen worden geplant dan geoogst. 

Voor katoen wijst Hanneke van Vijfeijke op het Better Cotton Initiative (BCI). Er wordt minder water verbruikt bij de productie, er worden minder chemicaliën gebruikt en de arbeidsomstandigheden zijn beter. Wat betreft verf is er ook een keurmerk: het Europees Ecolabel (verf). 

Tot slot komt Janssen nog met het cradle to cradle-keurmerk. ,,Als je bijvoorbeeld een prullenbak of matras aanschaft met dat keurmerk, weet je zeker dat alle materialen opnieuw inzetbaar zijn, ze kunnen worden hergebruikt. De keurmerken zijn wel veranderlijk, dus check regelmatig onze keurmerkenwijzer.”

De minste milieu-impact komt uiteraard van meubels die niet meer nieuw hoeven te worden gemaakt. Ikea weet dat kringloopwinkels in trek zijn en heeft daarom een meubel-inruilservice geïntroduceerd. De service bespaart grondstoffen en energie. ,,Rij alleen niet voor een bijzettafeltje van Groningen naar Maastricht, want dan doe je de milieuwinst teniet”, zegt Janssen. 

Milieu Centraal adviseert naast tweedehands aankopen ook om bestaande meubels op te knappen. In plaats van een nieuwe vloer, kies je een houten vloer die je vaak kunt schuren en verven, lakken of beitsen. Linoleum kun je (licht) schuren en daarna verven en tapijttegels zijn te herschikken in een ander patroon.

Hoe langer een product wordt gebruikt, hoe beter. Het gaat volgens Hanneke van de Vijfeijke soms om slimmigheidjes bij de aankoop. Zo zijn er meegroeibedden voor kinderen, die je gemakkelijk kunt aanpassen. Of er zijn banken waarbij je de hoes kunt vervangen. ,,Is hij vies of ben je toe aan iets nieuws, dan hoef je alleen de hoes te wisselen en niet de hele bank”, zegt ze. Janssen vult nog aan: kies voor kwaliteit. Misschien iets duurder, maar het gaat wel langer mee.”

,,Ook bij schoonmaakmiddelen die je in de supermarkt kunt kopen, tref je keurmerken aan die je kunnen helpen aan de meest duurzame keuze”, zegt Sanne Janssen. ,,De belangrijkste zijn Ecocert, Europees Ecolabel en Nordic Ecolabel.” Die labels stellen hoge eisen aan hun producten en hebben een goede controle, zo is ook te zien in de keurmerkenwijzer. 

Schoonmaken is goed voor het onderhoud van je spullen en voor de hygiëne in huis, aldus Janssen. ,,Gebruik niet te veel warm water. Voor de wc is chloor niet nodig. Chloor ontsmet, maar maakt niet schoon en ontkalkt ook niet. Enkel allesreiniger of toiletreiniger is genoeg. Luchtverfrissers zijn ook niet nodig. De oplosmiddelen uit deze ‘verfrissers’ dragen bij aan luchtvervuiling.” Gooi je vieze sopje altijd in de wc of gootsteen, nooit in de tuin, is het devies. 

De kozijnen en meubels verven of lakken is belangrijk om met name hout goed te onderhouden. Spoel de kwasten nooit uit onder de kraan, ook niet na het afronden van de klus, en ook niet bij watergedragen verf, maar laat ze drogen en gooi ze weg bij het restafval, adviseert Milieu Centraal. Pak rollers en kwasten tijdens de klus in met plastic folie, in een boterhamzakje of in aluminiumfolie, en bewaar ze op een koele, droge plek.  

Bekijk hieronder alle interieurvideo's.