Een op de drie huurders vreest bij voorbaat kansloos te zijn: ‘Moeilijk in te schatten wat er meeweegt’

Dat blijkt uit onderzoek van Munt Hypotheken onder 2000 huishoudens eind vorig jaar. 40 procent van de ondervraagde huishoudens huurt en ruim 60 procent van deze huurders wil of overweegt een koopwoning. Maar daar loopt het spaak: 36 procent daarvan denkt dat het kopen van een huis geen optie is. Zij laten zich ook niet informeren over de mogelijkheden bij een adviseur.

,,In de hoos van de woningmarkt denkt de starter geen kans te maken en zien we dat ze het vaak niet eens proberen”, zegt Ellen Hensbergen, directeur bij Munt Hypotheken. ,,Of mensen proberen op het internet op te zoeken of ze in aanmerking komen en maken zelf een inschatting. Vaak blijkt dan dat ze niet voldoende weten wat hun financiële situatie betekent voor een hypotheek.”

Uit een analyse van marktonderzoeker Calcasa bleek dat in de Randstad en omliggende gebieden vaak nog geen procent van de woningen betaalbaar is voor starters met een hypotheek tot 200.000 euro. In het hele land ging het in het vierde kwartaal van vorig jaar gemiddeld om 3,4 procent van de huizen die een waarde hebben van 200.000 euro of lager. Starters met twee inkomens hebben veel meer keuze: voor hen is ongeveer 4 op de 10 huizen betaalbaar.

Lees ook: Zoveel eigen geld heb je nodig om een huis te kopen

Maar als je wel een huis wil kopen, is er dan nu meer ruimte nu de huizenprijzen iets dalen? Eind vorige maand meldde consultancybureau IG&H dat starters in de tweede helft van vorig jaar zo’n 10 procent vaker een hypotheek konden afsluiten. En Calcasa berekende dat als de huizenprijzen met 5 procent dalen ten opzichte van het laatste kwartaal vorig jaar, dat het aantal beschikbare woningen voor starters stijgt met 4,6 procent.

Dat er iets meer ruimte is gekomen op de markt, ziet Hensbergen ook. ,,Meer dan van tevoren gedacht werd. De hypotheekrente is het afgelopen jaar weliswaar flink gestegen, maar de vraagprijzen stabiliseren ook. Er is iets meer tijd om een afweging te maken als je een huis op het oog hebt.”

Die ruimte is, zo denkt Hensbergen, ook deels ontstaan doordat de grens van de Nationale Hypotheekgarantie vorig jaar en dit jaar omhoog is gegaan. Met de NHG-garantie kunnen huizenkopers zich verzekeren van aflossing van hun hypotheek als je de woning moet verkopen. Klanten betalen een eenmalig bedrag voor zo’n garantie, in ruil bieden hypotheekverstrekkers vaak een lagere rente aan. Hierdoor komen er meer mogelijkheden voor starters.

In 2023 is het mogelijk om een hypotheek van 405.000 euro af te sluiten met NHG-garantie, 50.000 euro meer dan vorig jaar. In 2021 was het 325.000 euro. Wil je energiebesparende maatregelen meefinancieren? Dan is er nog meer marge: 429.300 euro.

Hensbergen: ,,Het is voor een starter over het algemeen moeilijk in te schatten wat er werkelijk meeweegt en welke impact dat heeft.” Denk daarbij aan de financiële lasten: de invloed van een studielening, een persoonlijke lening of een private lease-auto. ,,Soms weten mensen niet dat zo’n auto invloed heeft op het maximale hypotheekbedrag.”

,,Misschien kun je op dit moment nog niet kopen voor het bedrag dat je zou willen, maar lukt het wel binnen een jaar als je nu wat meer aflost op een bepaalde lening”, aldus Hensbergen, die adviseert om altijd met een adviseur te gaan praten. Ook wijst ze op vaak onbekende mogelijkheden als de SVn Starterslening: bij aankoop van huizen tot 405.000 euro, kun je tot maximaal 39.000 euro lenen om de hypotheek te financieren.

Er is ook een beperkte groep huishoudens (7 procent) die hun huis willen verkopen en over willen stappen naar een huurwoning, bijvoorbeeld om ruimte te maken op de woningmarkt. Kopen hoeft ook niet altijd de beste optie te zijn, aldus Hensbergen. Ook niet voor starters. ,,Je moet ook de kosten rond een woning niet uitvlakken. Het onderhoud, het verduurzamen om de energielasten omlaag te krijgen en de WOZ-aanslag. Als je flexibiliteit wil behouden, is huren een goede oplossing.”

Lees ook: Flinke aanslag op de mat? Vier vragen over de gemeentelijke belastingen