Wetenschapper: We moeten stoppen met ons gendertoneelstukje

Video,,We zijn niet vrouw, we doen vrouw.'' In de genderstudies is het een bekend concept. Wij spelen allemaal een toneelstukje. In onze maatschappij hebben we afspraken met elkaar gemaakt hoe jij je als vrouw of man moet gedragen. Maar van nature hoeft dit helemaal niet zo te zijn. Sociaal wetenschapper Linda Duits (Universiteit Utrecht) onderzoekt hoe het spelen van deze genderidentiteit precies in zijn werk gaat.

Bijdrage van Universiteit van Nederland 31-08-18, 10:30 Laatste update: 31-08-18, 15:22

Onze wereld is ingedeeld in een strikte tweedeling, je bent een man of je bent een vrouw. Theeleuten en nagellak is voor vrouwen, voetbal en sportwagens zijn voor mannen. We willen graag representatief overkomen en spelen dan ook de rol van ‘vrouw’ of van ‘man’. Het is een constructie die wij zelf bedacht hebben, maar deze kan ook grote gevolgen hebben. Je kunt niet zomaar je eigen rol kiezen en mensen kunnen zich niet altijd identificeren met de rol die ze hebben opgekregen vanuit de maatschappij.

Een belangrijk onderscheid dat hierbij gemaakt moet worden, is dat er een verschil is tussen geslacht en gender. Onder geslacht verstaan we jouw biologische kenmerken, je bent een man óf een vrouw. Gender verwijst naar de culturele constructie, mannelijkheid en vrouwelijkheid. In onze maatschappij zijn geslacht en gender direct aan elkaar gekoppeld. Op het moment dat je geboren wordt als meisje, liggen de poppen en prinsessenjurkjes al klaar en is er al beslist dat jij voortaan naar het vrouwentoilet zal gaan.

Identiteit

Bij je geboorte krijg je dus automatisch een identiteit toegeschreven, die bepaalt wat jij de rest van je leven leuk moet vinden en welke kleding je mag dragen. Als maatschappij houden we graag vast aan typische man-vrouwbeelden. Maar volgens genderonderzoekers zijn deze kenmerken van nature helemaal niet zo bepaald. Een ander goed voorbeeld is Ryanne van Dorst van het programma Geslacht. Zij werd met onduidelijke geslachtskenmerken geboren. Haar artsen hebben als het ware besloten dat ze een meisje moest zijn en haar hiermee direct de rol van ‘vrouw zijn’ opgelegd.

De afspraken die wij gemaakt hebben, kunnen dus tot problemen leiden. Het lichaam zorgt ervoor dat niet iedereen zomaar een performance kan kiezen. Jongens dragen geen nagellak, want zo hebben we dat afgesproken. Als je als meisje van voetbal houdt, word je gezien als een ‘jongensmeisje’ en ben je anders. We zouden dan ook een stap vooruit moeten zetten en onze biologische kenmerken niet zomaar laten bepalen welk toneelstukje we moeten spelen.

Dit is een wekelijkse bijdrage van de Universiteit van Nederland.

De Universiteit van Nederland heeft vanaf nu ook een podcast. Vind ze terug op Spotify (http://bit.do/UvNL-Spotify) en iTunes (http://bit.do/UvNL-iTunes).