De eerste aangespoelde butskop. Dit bleek een vrouwtje te zijn, naar schatting woog ze 6000 kilo. © Videostill

Twee butskoppen blijken vrouwtjes, raadsel wat ze in Westerschelde deden

De twee butskoppen die vorige week dood aanspoelden, zijn vermoedelijk overleden na een aanvaring met een schip. Dat meldt onderzoeker Lonneke IJsseldijk van de Universiteit Utrecht. Het is een voorlopige conclusie in het onderzoek naar de twee grote spitssnuitdolfijnen, die maandag en dinsdag werden gevonden aan de Zeeuwse kust.

Sami Kappé 14-09-20, 16:52 Laatste update: 18:17

Volgens biologe IJsseldijk, die met een team onderzoek deed, wijzen de verwondingen die de butskoppen hebben op een propellerwond van een boot. Butskoppen zijn grote dolfijnen die normaal gezien in hele diepe wateren leven, dieper dan de Noordzee.

Geamputeerd

De eerste aangespoelde butskop blijkt een volwassen vrouwtje te zijn. ,,Zij had een grote snede over de hele buik”, vertelt IJsseldijk. ,,Tot in de buikholte zelf.” Het tweede kadaver spoelde ook in de Westerschelde aan. Dit dier had 'een staartamputatie, maar dat begon al midden op het lijf’. Later spoelde een gedeelte van de achterkant van de dolfijn aan. De staart is niet gevonden.

Het vermoeden was eerst dat het tweede dier een jong zou zijn. Aangezien eind augustus twee butskoppen (waaronder een jong) in de Oosterschelde waren gezien. Maar het tweede dier blijkt ook een volwassen vrouwtje. ,,Dus denken we dat moeder en jong nog ergens ronddwalen”, zegt IJsseldijk.

We gokken dat ze 6000 kilo weegt
Lonneke IJsseldijk

‘Zo zwaar als een koe’

Het is vrijwel onmogelijk de leeftijd van de dieren te schatten. Wel konden de onderzoekers de dieren meten en wegen. ,,Hoewel ze enorm zwaar en groot zijn.” Zo blijkt het eerste vrouwtje bijna 7 meter lang te zijn. ,,We gokken dat ze 6000 kilo weegt.”

Het tweede dier kwam in twee delen. Het eerste stuk was 4,5 meter lang, het andere 1,5 meter. ,,En dan missen we nog de staart. Dus dit dier was bijna 8 meter lang. Alleen al de kop woog 400 kilo. Dat is zo zwaar als een koe.”

Grote kracht

De voorlopige bevinding van de Utrechtse faculteit Diergeneeskunde is dat de verwondingen met grote kracht zijn toegebracht. ,,Daar past een wond van een scheepsschroef goed bij. Daarbij bedenkend dat de dieren zich bevonden op een plek waar het druk is met varende schepen.” De onderzoekers wachten nog op de uitslag van microscopisch onderzoek. Die moet meer zekerheid geven.

De dubbele stranding gooit de vraag op wat de dieren in de ondiepe Noordzee deden. Van butskoppen is niet veel bekend, wel dat ze op twee kilometer diepte naar hun prooi zoeken. Het is daarom ook zeldzaam dat er een butskop aanspoelt. De laatste stranding in Nederland dateert van 1993.

Meer strandingen

We kunnen moeilijk zien wat er in hun leefgebied is gebeurd en waarom de dieren hierheen zijn afgedwaald
Lonneke IJsseldijk

,,Het is een lastige vraag”, benadrukt IJsseldijk. ,,Wij zien hier alleen hun dood. Maar we kunnen moeilijk zien wat er in hun leefgebied is gebeurd en waarom de dieren hierheen zijn afgedwaald.”

De overlijdens passen in het plaatje van meerdere raadselachtige strandingen van spitssnuitdolfijnen de laatste tijd. In Nederland, maar ook in België, Engeland en Ierland. ,,Wat deden die dieren hier? Het wordt nog een uitdaging om daar achter te komen.”

Bekijk hier een interview met Lonneke IJsseldijk na de vondst van de eerste butskop. Het dier wordt steeds vaker gezien in wateren waar het niet thuishoort.