Nieuwe ontdekkingen Europese telescoop Gaia: bevingen en tsunami’s op sterren
Niet alleen op de aarde komen bevingen voor, dat kan ook op sterren gebeuren. En soms zijn die ‘sterbevingen’ zo hevig dat er een soort tsunami ontstaat van het materiaal waar de ster van gemaakt is. Dat is een van de ontdekkingen die is gedaan met de Europese ruimtetelescoop Gaia.
De Gaia is in december 2013 gelanceerd en volgt sindsdien ongeveer 1,8 miljard sterren in de Melkweg, het sterrenstelsel waar ook de aarde deel van uitmaakt. De telescoop meet waar de sterren staan, hoe snel ze in welke richting bewegen en waar ze uit bestaan. Wetenschappers kunnen dan uitrekenen hoe ze zich hebben ontwikkeld en welke sterren bij elkaar horen. Dat moet een driedimensionale plattegrond van onze directe omgeving van het heelal opleveren.
De Europese ruimtevaartorganisatie ESA publiceert maandag een groot overzicht met alle meetresultaten tot nu toe. In de nieuwe dataset staan gegevens over de samenstelling, temperaturen, kleuren, massa’s, leeftijden en snelheden van sterren. Elke wetenschapper kan de informatie gebruiken voor eigen onderzoeken en inzichten. Het is de derde en tot op heden grootste informatievrijgave van de missie.
De stamboom van de Melkweg
In de nieuwe Gaia-gegevens staat ook informatie over meer dan 800.000 dubbelsterren, over 156.000 asteroïden die in een baan rond de zon draaien, over 2,9 miljoen andere sterrenstelsels en over 1,9 miljoen zogeheten quasars, superzware zwarte gaten in de centra van sterrenstelsels. De Groningse sterrenkundige Amina Helmi is nauw betrokken bij het project. ,,Hoe is de Melkweg ontstaan, wat is zijn geschiedenis? Wat is zijn stamboom, hoe zagen zijn voorouders eruit? Voor die vragen is de Gaia gebouwd”, legt ze uit.
De bijna twee miljard sterren waar de Gaia naar kijkt, zijn overigens maar een fractie van het totaal. Alleen al in onze Melkweg staan ongeveer 100 miljard sterren en er zijn vele miljarden van zulke stelsels in het heelal. Maar die staan te ver weg om goed te kunnen worden bekeken.
Bekijk hier alle video’s in de rubriek ‘Wat zegt de Wetenschap?’
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Vraag het ons
Deze groenten kunnen je darmen in de war brengen
Ons panel van deskundigen beantwoordt al je persoonlijke vragen. Over lijf en leden, hart en ziel. Ook een vraag? Mail naar zo@dpgmedia.nl. Deze keer beantwoordt onze expert voedingsdeskundige Karine Hoenderdos de vraag: kunnen groenten je darmen irriteren? -
PREMIUMVideo
Raket staat op punt van neerstorten op de maan: wat voor impact heeft dat?
Naar alle waarschijnlijkheid stort vrijdag rond 13.25 uur Nederlandse tijd een raket neer op de maan. Volgens data-analist Bill Gray is het de eerste keer dat een stuk ruimteafval de maan zal raken. Interessant, maar ‘echt een big deal’ is het niet, aldus deskundigen. -
Van klein en rotsachtig tot enorme gasreuzen: al meer dan 5000 planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt
Er zijn inmiddels al meer dan 5000 exoplaneten ontdekt. Dat zijn planeten buiten ons zonnestelsel. De grens van 5000 werd vandaag gepasseerd, toen 65 nieuw gevonden planeten werden bevestigd en toegevoegd aan het overzicht van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. -
Onderzoek: 70 procent van opgenomen coronapatiënten na jaar nog niet hersteld
Van de mensen die in het ziekenhuis zijn opgenomen met een coronabesmetting is ruim 70 procent na een jaar nog niet volledig hersteld. Dat komt naar voren uit Brits onderzoek dat is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift The Lancet Respiratory Medicine. -
PREMIUMaan de slag
In het holst van de nacht loopt verslaggever Danique mee met beveiliger Eddy: ‘Hoe hou je dit vol?’
Het personeelstekort in Nederland loopt de spuigaten uit. De ene na de andere vacature verschijnt online. Verslaggever Danique de Breet loopt deze zomer mee, daar waar de nood het hoogst is. Vandaag in aflevering 5: beveiligers.
-
Fossiele vondst verklaart waarom pandaberen veranderden in planteneters
Een ontdekking van panda-fossielen in China heeft onderzoekers geholpen het mysterie verder op te lossen hoe de diersoort een ‘valse duim’ ontwikkelde en zo overschakelde op een overwegend vegetarisch dieet. De fossielen, die ongeveer zes miljoen jaar oud zijn en in de provincie Yunnan in het zuidwesten van China werden gevonden, bevatten onder meer een sterk vergroot polsbeen. -
Wetenschappers claimen vondst grootste plant ter wereld, naar schatting minstens 4500 jaar oud
Wetenschappers hebben in Australië een plant ontdekt die volgens hen de grootste ter wereld is. Het gaat om een zeegras dat zich uitstrekt over een gebied van 180 kilometer voor de westkust van het land. -
PREMIUMTIPS
Help! De planten hangen slap en zijn bijna dood: met deze eenvoudige tips kun je ze redden
Natuurlijk wil je de planten van de buren verzorgen. Maar nu ze bijna terug zijn, ziet hun urban jungle eruit als een savanne, hangen de ooit zo energieke kamerplanten er lusteloos bij en is het gras bij de buren allesbehalve groen. Help?! Hoe red je hun planten?
