Bam! Miljarden jaren oude zwaartekrachtgolf schoot langs de aarde
Een enorme trilling is in mei vorig jaar langs de aarde door het heelal getrokken. De zogenoemde zwaartekrachtgolf werd opgepikt door speciale detectoren in Italië en de Verenigde Staten. De meting is vandaag naar buiten gebracht in twee wetenschappelijke tijdschriften.
Delen per e-mail
De trilling bestond uit vier golfjes, die in totaal maar een tiende van een seconde duurden, maar de schok was uitzonderlijk. ,,Dit lijkt niet op de 'tsjirp' die we meestal meten. Dit is 'bam', het is het grootste signaal dat we hebben gezien”, aldus onderzoeker Nelson Christensen.
De schokgolf is veroorzaakt door twee zwarte gaten die ongeveer 7 miljard jaar geleden zijn samengesmolten, toen het heelal half zo oud was als nu. Een van de twee zwarte gaten was ongeveer 85 keer zo zwaar als onze zon, het andere ongeveer 66 keer zo zwaar. Die zijn zelf zo groot, dat ze misschien ook ooit door fusies zijn ontstaan.
142 keer de zon
Deze gebeurtenis roept meer vragen op dan ze beantwoordt
Door de samensmelting ontstond een nieuw zwart gat met ongeveer 142 keer de massa van onze zon. Ongeveer acht zonnemassa's aan energie werd weggeslingerd door het heelal, en dat zijn de zwaartekrachtgolven die nu zijn gemeten, de rimpels in een vijver wanneer iemand daar een steen in laat vallen.
Tot nu toe kenden wetenschappers twee soorten zwarte gaten. Als grote sterren sterven, ontstaat een gat dat hooguit enkele tientallen keren zo zwaar is als onze zon. In het midden van onze Melkweg staat daarentegen een 'superzwaar zwart gat', en zulke objecten kunnen miljarden keren zo zwaar als de zon zijn.
Het zwarte gat dat bij deze fusie ontstond, is het eerste dat daar tussenin valt, te groot voor het servet en te klein voor het tafellaken. ,,Deze gebeurtenis roept meer vragen op dan ze beantwoordt", aldus onderzoeker Alan Weinstein.
Ruimte en tijd
Albert Einstein stelde meer dan een eeuw geleden dat het heelal bestaat uit ruimte en tijd. Die vormden volgens hem één geheel, dat hij ruimtetijd noemde. Deze is de ruggengraat van het heelal. Bij een grote gebeurtenis kan ruimtetijd iets uitrekken of krimpen, en die golf trekt het hele heelal door.
Dat gebeurt bijvoorbeeld als zwarte gaten of neutronensterren botsen. Pas nu kunnen extreem gevoelige detectoren die trillingen meten. In Italië en de Verenigde Staten schijnen laserstralen door kilometerslange armen. Als een zwaartekrachtgolf langs de aarde trekt, verschuift de straal een miljoenste van een miljoenste van een miljoenste van een meter.
In 2015 werd zo voor het eerst een zwaartekrachtgolf waargenomen. Nederland is betrokken bij de detector in Italië. Nederlandse universiteiten hopen dat er over een paar jaar een nieuwe detector onder de heuvels van Limburg kan worden gebouwd, de Einstein Telescoop.
Wetenschappers maakten vorig jaar een simulatie van het zwarte gat in het centrum van de Melkweg (video)
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Veel vallende sterren verwacht komende nacht
In de nacht van zondag op maandag worden bijzonder veel vallende sterren van de Geminiden verwacht. In het eerste deel van de nacht loopt het aantal vallende sterren zelfs op naar ruim 100 per uur. De weersverwachting is wel ongunstig, meldt Weeronline. De beste kijkkansen zijn er in het oosten van het land. -
Onderzoek toont aan: kangoeroes kunnen met mensen communiceren
Het televisieprogramma ‘Skippy de boskangoeroe’ uit de jaren 60, over een kind dat met een intelligente kangoeroe praat, is misschien toch niet zo fictief als we ooit dachten. Uit een studie van de University of Sydney en de University of Roehampton in Londen blijkt dat kangoeroes wel degelijk in staat zijn om met mensen te communiceren. -
PREMIUM
Hoe de gifslang minder dodelijk wordt: pil en antigif kunnen duizenden levens redden
Een goedkope pil die de beet van een gifslang onschadelijk maakt. Daar dromen mensen in gebieden met de meest dodelijke gifslangen van. Scheikundige Jeroen Kool werkt eraan. -
Europa ontdekt zijn eerste zwaartekrachtgolf
Wetenschappers hebben voor de vierde keer een zwaartekrachtgolf gemeten. Dat is een trilling in de 'ruggengraat' van het heelal. Die schokgolf gaat de hele ruimte door en kwam op 14 augustus om 12.30 uur Nederlandse tijd langs de aarde. -
Zijn linkshandigen écht creatiever, slimmer en beter in sport? De feiten en fabels op een rij
13 augustus is internationale linkshandigendag. Tegenwoordig is linkshandigheid de normaalste zaak ter wereld, maar vroeger werd het geassocieerd met kwaadaardigheid, hekserij en de duivel. Maar zijn die linkshandigen ook daadwerkelijk anders? Van alle verhalen die de ronde doen over linkshandigen, blijkt een flink deel lariekoek. Hoog tijd dus om een en ander ‘recht’ te zetten.
-
PREMIUM
Video Donorhart mogelijk langer goed met hulp van de ijsvis
Elk jaar sterven er mensen omdat ze een donororgaan niet op tijd krijgen. De oplossing zou wel eens in het bloed van ijsvissen kunnen zitten. -
Video Skelet van ‘de opa van de T-rex’ verkocht voor meer dan 3 miljoen
Het skelet van een allosaurus is vandaag in Parijs voor meer dan 3 miljoen euro verkocht, aldus een tweet van veilinghuis Drouot. De verkoopprijs van 3,07 miljoen euro lag beduidend hoger dan de vooraf geschatte opbrengst van 1 tot 1,2 miljoen euro. De veilingmeester heeft geen informatie over de koper verstrekt. -
PREMIUM
Wetenschap Vlammenzeeën verwoesten de poolgebieden: ‘Zombiebranden bijna niet te bestrijden’
De sneeuw is nog niet weg of toendra’s in het Noordpoolgebied staan in brand. Dat kan een ‘zombiebrand’ zijn: vuur dat ‘s winters ondergronds gaat en in de zomer weer aan de oppervlakte komt.