Vrouwen verdienen minder, maar zijn blijer met hun salaris dan mannen. © Thinkstock

Vrouwen geven te snel toe als het over salaris gaat

Vrouwen zijn vaker tevreden over hun salaris, terwijl ze minder verdienen dan mannen. ,,Vrouwen houden zichzelf liever voor de gek dan hard te onderhandelen over hun inkomen”, stelt hoogleraar psychologie Jaap van Muijen.

Irene van den Berg 15-11-17, 03:00 Laatste update: 15-11-17, 11:44

Vrouwen vinden hun salaris vaker een rechtvaardige beloning voor hun werk dan mannen. Dat blijkt uit het Nationaal Salaris Onderzoek van carrièresite Intermediair en Nyenrode Business Universiteit. 55,9 procent van de vrouwen geeft aan dat ze een eerlijk salaris krijgen, tegenover 50,1 procent van de mannen. Die percentages zijn nogal opvallend, omdat mannen gemiddeld meer verdienen.

De verschillen in salaris zijn aanzienlijk: werkende vrouwen boven de 35 jaar verdienen per jaar gemiddeld 3.662 euro minder dan mannen. Bij jongere werkenden is dat verschil minder groot: een vrouw jonger dan 36 verdient gemiddeld 1.421 euro minder dan een man. Ook hebben mannen vaker een vast contract dan vrouwen: 73,7 tegenover 66,1 procent.

Te laat

Volgens Jaap van Muijen, hoogleraar psychologie en mede-opsteller van het Nationaal Salaris Onderzoek, zijn de grote verschillen deels te verklaren door de slechtere onderhandelingstactieken van vrouwen. ,,Vrouwen willen graag eerst die baan en beginnen dan pas met onderhandelen. Het probleem is dat ze dan te laat zijn. Ook zijn mannen vaak beter in conflictsituaties. Zij kunnen een inhoudelijk meningsverschil met iemand hebben en aan het einde van de dag toch met elkaar een biertje drinken. Vrouwen gaan conflicten liever uit de weg, omdat die bij hen langer doorsudderen.”

In plaats van om promotie te vragen, maken vrouwen zichzelf liever wijs dat ze blij zijn met hun salaris. ,,Het is niet prettig om elke dag naar je werk te gaan met het idee dat je daar te weinig voor wordt beloond. Als je erkent dat je ontevreden bent, vraagt dat om actie.” Ook zijn vrouwen, volgens de hoogleraar, naïever als het gaat om de hoogte van hun salaris. ,,Vrouwen denken vaak dat hard werken automatisch wordt verrekend in hun salaris. Zij denken sneller dat hun inspanningen wel worden gezien en daarmee ook beloond.”

Vrouwen ondermijnen zo, volgens Van Muijen, hun eigen emancipatie. ,,Deze opstelling helpt niet om de salarisverschillen tussen mannen en vrouwen te verkleinen. Bedrijven en politiek moeten maatregelen nemen tegen de loonkloof, maar vrouwen moeten zelf ook actie ondernemen.” Van Muijen raadt vrouwen aan een onderhandelingscursus te volgen.

Risico’s

Maar mogen vrouwen niet gewoon tevreden zijn met een lager loon? Volgens Esther de Jong, onderzoeker bij Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis, zijn vrouwen zich vaak onvoldoende bewust van de risico’s van minder verdienen. De Jong: ,,Zo’n 42 procent van de vrouwen is niet economisch zelfstandig. Dat betekent dat ze minder verdienen dan 920 euro per maand. Deze vrouwen hebben een financieel probleem als hun partner wegvalt door scheiding of overlijden. De loonkloof ondermijnt dus de financiële zelfredzaamheid van vrouwen, en heeft ook lager pensioen tot gevolg. Daarnaast is er natuurlijk ook gewoon sprake van discriminatie als een man met dezelfde ervaring en kennis als een vrouw meer betaald krijgt voor hetzelfde werk.”

Familie

Tot 2015 nam de loonkloof tussen mannen en vrouwen nog langzaam af, maar hier is de afgelopen twee jaar een kentering in gekomen voor de leeftijdsgroep 35-plus. Van Muijen verklaart dit door het feit dat vrouwen hun werk vaker langere tijd stilleggen voor familieomstandigheden. Bijvoorbeeld omdat ze een kind krijgen of mantelzorger worden. Maar liefst 34 procent van de vrouwen uit het Nationaal Salaris Onderzoek onderbrak hun werk vanwege familieomstandigheden, tegenover 3 procent van de mannen.

Volgens Van Muijen heeft dit een negatieve invloed op het salaris van vrouwen. ,,Het salaris van die vrouwen heeft een tijd stilgestaan en dat verschil lopen ze niet meer in.”

‘Ik verdien weinig, maar ik ben heel gelukkig zo’

Nienke Pool (49): ,,Ik heb geschiedenis gestudeerd en altijd leuk werk gehad. Toen de kids kwamen, ben ik thuis gebleven. Ik zag veel stress bij andere vrouwen die hun werk combineerden met de zorg voor jonge kinderen. Dat wilde ik zelf niet. Maar toen ik na een paar jaar wel weer aan de slag wilde, bleek mijn jongste dochtertje helaas te ziek. Ze had een ernstige vorm van bloedarmoede waarbij ze steeds flauwviel. ,,Op mijn veertigste heb ik mijn lerarenbevoegdheid gehaald en ben ik voor de klas gaan staan. Na een paar jaar kreeg mijn Italiaanse schoonvader echter kanker en toen ben ik mantelzorger geworden. Hij is twee jaar geleden overleden. ,,Nu werk ik veel vanuit huis; ik geef bijlessen en schrijf teksten voor websites. Mijn inkomen is ongeveer 700 euro per maand. Ik verdien weinig maar ik ben heel gelukkig zo. Ik ben blijkbaar liever thuis in een zorgende rol. Ik moet ook bekennen dat ik geen goede onderhandelaar ben. Ik ben er zolang uit geweest, ik ben allang blij dat ik werk heb. Mijn man verdient bovendien goed dus we hebben mijn inkomen niet nodig. Dat is fijn. Als ik alles kon overdoen, zou ik opnieuw dezelfde keuzes maken.”