Nooit een studie afgemaakt, toch succesvol: 'Men vraagt eerder naar je laatste baan dan naar je diploma’
Elk jaar verlaten duizenden jongeren hun mbo-, hbo- of wo-studie zonder diploma op zak. Wat zijn de gevolgen voor de baankansen op de lange termijn: is het zonder diploma lastiger een (goedbetaalde) baan te vinden?
Delen per e-mail
Randstad en Start People zijn de grootste uitzendbedrijven en detacheerders van Nederland, en beide bedrijven hebben heel wat werknemers in hun portfolio die geen diploma van een vervolgopleiding op zak hebben.
Joke de Groot is directeur HR Flex en verantwoordelijk voor alle flexmedewerkers binnen Randstad Groep. ,,Sommige mensen zijn in de schoolbanken vastgelopen, bijvoorbeeld door persoonlijke omstandigheden, door ziekte of financiën. Ook zijn er mensen van buiten Nederland met soms mooie diploma’s die hier niet gelden.’’
Komen zij aan de bak? De Groot: ,,Is iemand gemotiveerd, dan kunnen we diegene eigenlijk altijd plaatsen. Het varieert per branche. In de IT gaan de ontwikkelingen zo snel dat het nog redelijk eenvoudig instromen is als je de juiste werkervaring opdoet en certificaten behaalt. In andere branches is een diploma een harde eis. Denk aan de zorg, daar kun je bepaalde werkzaamheden niet doen zonder opleiding. En wil je een vrachtwagen rijden, dan moet je eerst je rijbewijs halen. ’’
In de IT gaan de ontwikkelingen zo snel dat het nog redelijk eenvoudig instromen is als je de juiste werkervaring opdoet en certificaten behaalt
De trend in Nederland is dat werkgevers nog heel erg naar een cv kijken, ziet Simone Groeneboer, directeur van Start People MKB. ,,Als ze hbo vragen in een vacature, dan keuren werkgevers een goede kandidaat met een mbo-opleiding al gauw af. Maar iemand kan een prachtig diploma hebben en toch absoluut niet passen bij de functie of een organisatie.’’
,,Het is een heel menselijke neiging om voor de bestopgeleide kandidaat te willen gaan’’, vult haar collega Ellen Niesen, directeur Start People grootbedrijf, aan. ,,We proberen steeds te kijken: wie zit er achter een cv? En wat is zijn of haar potentieel? Daar proberen we de klant dan van te overtuigen.’’
Potentieel
Het blijft namelijk een krappe arbeidsmarkt: niet alle vacatures zijn vervulbaar met kandidaten met de juiste kennis en ervaring, legt Groeneboer uit. Ze geeft het voorbeeld van operators. ,,In een bepaalde regio weet je bijvoorbeeld dat je daar elke dag wel tien operators kunt plaatsen. Die kunnen we niet uit de markt halen; die moeten we opleiden.’’
Niesen: ,,Met verschillende trajecten voor opleiding en ontwikkeling zorgen we dat we onze medewerkers fit houden of maken voor de arbeidsmarkt. Ook medewerkers zonder (vak)diploma leiden wij jaarlijks op.’’
Ook bij Randstad zijn ze bezig om de vaardigheden van kandidaten anders in beeld te brengen. De Groot: ,,Veel mensen beseffen niet wat ze allemaal informeel hebben geleerd; tijdens het werk. Zo komen ze in een sollicitatiegesprek minder uit de verf. Wij helpen ze daarbij, door hun competenties en vaardigheden te benoemen met een vakverklaring.’’ Daarnaast werkt Randstad met mbo-instelingen om deze vakverklaring te combineren met theorie in een aantrekkelijke vorm, bijvoorbeeld korte filmpjes met vragen. ,,Zodat dit samen leidt tot een mooi diploma.’’
Gediskwalificeerd?
Heeft een diploma nu wel of geen waarde? Joke de Groot: ,,Ik zou iemand altijd adviseren een kwalificatie te halen. Het is de eerste bevestiging van wat je kan en biedt zekerheid. Maar diploma of geen diploma, het is belangrijk om jezelf te blijven ontwikkelen. Dat zorgt ervoor dat mensen van werk naar werk kunnen, zelfs naar andere sectoren. Daarom investeert Randstad veel in opleidingen.’’
Ik adviseer mijn kinderen zeker om een diploma te halen
Hetzelfde zegt Niesen: ,,Ik adviseer mijn kinderen zeker om een diploma te halen. Overweeg je te stoppen met een opleiding, probeer er dan achter te komen waarom je precies wilt stoppen. Misschien is er een ander vakgebied wat beter bij je past?’’
En heb je geen diploma? Groeneboer: ,,Het diskwalificeert je niet. Wees er wel eerlijk over in sollicitaties, lieg nóóit. Leg de reden waarom je bent gestopt uit aan een potentiële werkgever. Focus op hoe je er nu tegen aan kijkt en wat je in de tussentijd hebt geleerd.’’
IJsbrand Olthof (37) stopte na zes jaar met zijn studie rechten. Hij is nu Resource Manager bij consultancy Derksen en Drolsbach en al drie jaar gemeenteraadslid in Leiden.
,,Ik heb nog nooit een echte sollicitatieprocedure gevolgd, nieuw werk vind ik via mijn netwerk. Hoe meer werkervaring ik heb, hoe minder relevant het ontbreken van m’n diploma is: mensen vragen eerder naar mijn laatste baan.
Toch vind ik het soms nog steeds een ding. Waarom ik ben gestopt? Ik vond de studie echt niet meer leuk. Het was een keerpunt in mijn carrière: bij elke keuze die ik nu maak, vraag ik me vooral af of ik er gelukkig van word. Tijdens mijn studie heb ik altijd gewerkt, bij kledingbedrijf Suitable en bij een café in Leiden, De Kroeg. Daar ging ik fulltime werken toen ik eenmaal was gestopt met studeren. Een team maken, sfeer, gastvrijheid, ik ontdekte dat ik dat heel leuk vind. Ik besloot met tussenstapjes toe te werken naar een eigen kroeg en begon in een club in Amsterdam. Het horecaleven was te laat, te zwaar, het voelde niet goed. Toen heb ik weer contact opgenomen met Suitable. Het dagritme beviel me zó goed, binnen een paar maanden ben ik doorgegroeid naar bedrijfsleider en ik heb er vijf jaar gewerkt.
Als ondernemer ben ik actief geworden in de politiek: om te werken als raadslid is ook geen papiertje nodig. Via-via ben ik uiteindelijk gevraagd voor een gesprek bij het kantoor waar ik nu werk. Er lag een profiel voor iemand met wo-opleiding en minstens 8 jaar ervaring. Maar de klik was er meteen, een persoonlijkheidstest bevestigde de match. De social skills en ervaring die ik in kroeg en winkel heb opgedaan komen hier goed van pas. Dat betekent niet dat ik het zou aanraden om géén diploma te halen. Uiteindelijk had het voor mij geen schade, maar een goede keuze brengt je zeker wat.’’
Baankansen in cijfers
Een diploma geeft meer kans op een baan, blijkt uit cijfers van het CBS. Mensen mét diploma hebben vaker een baan in het jaar nadat ze hun studie afronden, en het verschil loopt op met de jaren. Dat geldt zowel voor het mbo, hbo als wo.
In 2008 verlieten 87.000 mbo’ers vroegtijdig hun school. 91 procent van degenen met diploma had tien jaar later een baan, tegenover 70 procent zonder diploma. Bovendien hadden degenen zonder diploma vaker een flexibel contract.
In de Succesminuut geeft coach Charlotte van ’t Wout je haar beste carrièretips in 60 seconden:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Deze bekende politici verlieten de Tweede Kamer, waar werken ze nu?
Onlangs werd bekend dat Klaas Dijkhoff, de voormalige VVD-fractievoorzitter, tegenwoordig ondernemer is. Voor sommige ex-politici is het vinden van een baan niet heel makkelijk, voor anderen ligt er direct een glansrijke carrière in het verschiet. Wat doen enkele bekende namen uit de politiek tegenwoordig? -
Adam kreeg vmbo-advies, nu wacht een baan als advocaat: ‘Ik wil jongeren zoals ik inspireren’
Adam Nassiri (25) startte op de basisschool met een lichte taalachterstand en kreeg vmbo-basisadvies. Vorige week studeerde hij af als meester in de rechten en na zijn stage kan hij advocaat worden. Met zijn verhaal hoopt hij andere jongeren te inspireren en te motiveren. ,,Ik moest harder werken dan de rest om het te halen, maar dat heeft me nooit tegengehouden.” -
Boekenwereld staat op omvallen, deze app helpt mensen weer aan het lezen
Het is een eeuwenoud vak, maar de laatste jaren gaat het steeds slechter met de boekensector. Boekhandels en uitgeverijen kunnen het hoofd nog amper boven water houden. Daarom helpt de Groep Algemene Uitgevers (GAU) met een stimuleringsprijs om het boekenvak te innoveren. Dinsdag werd de Renew the Book Award opnieuw uitgereikt en ging het prijzengeld van 50.000 euro naar een app die de ‘slapende lezer’ weer aan het lezen moet krijgen. -
PREMIUM
Op avontuur in Nederland: waarom niet? Marieke (30) regelt de meest bijzondere verrassingsweekenden
Al ruim een jaar zijn er nauwelijks tripjes naar het buitenland mogelijk. Ook voor de reislustige Marieke van den Berg (30) gooit de coronacrisis roet in het eten als het gaat over haar reisplannen. Dán maar op avontuur in Nederland, is nu haar motto. -
PREMIUM
‘Stop de vergaderterrorist’: zo voorkom je saaie, eindeloze meetings
Niet veel werkenden zullen zeggen dat ze gelukkig worden van vergaderen, maar volgens Rik Nijkamp, Ernst van Dam en Bart Groenewoud kan het echt. De auteurs van het boek Vergader jezelf gelukkig helpen bedrijven hun vergaderingen productiever en vooral plezieriger te maken.
-
PREMIUMLeeftijdsdiscriminatie
Zij zijn volgens werkgevers ‘te oud’ voor een nieuwe baan
Nog altijd vinden oudere werkzoekenden moeilijker een nieuwe baan. Vooroordelen over oudere werknemers zorgen ervoor dat werkgevers liever kiezen voor een jongere kandidaat. Drie werkenden vertellen over hun ervaringen. -
‘Waterstof moet Nederland duizenden nieuwe banen opleveren’
Fossiele brandstoffen vaarwel zeggen is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de arbeidsmarkt, stelt Richard van de Sanden, hoogleraar en wetenschappelijk directeur van instituut voor duurzame energie EIRES. De overstap naar waterstof als energiebron kan Nederland tot wel 41.000 nieuwe banen opleveren. -
PREMIUM
Tekort aan vakmensen in de techniek: ‘Het wordt nog steeds als vies werk gezien’
De economie ontworstelt zich langzaamaan van de coronacrisis. Maar de groei wordt direct bedreigd door een oud probleem: het gebrek aan geschoolde vakmensen. En dat probleem wordt steeds ernstiger. Vooral in de technische industrie is de nood hoog.