Illustrator Iris (41): ‘De ene maand komt er 10.000 dollar binnen, de andere maand niks’

Wat verdien je?
,,Het verschilt: de ene maand komt er 10.000 dollar binnen voor een opdracht voor zes maanden, de andere maand niks. Gemiddeld verdien ik 2000 euro netto per maand.’’

Blij mee?
,,Voor een kunstenaar is het veel! Ik werk vooral in het fantastische genre en illustreer bijvoorbeeld kinder- of jeugdboeken. In Nederland is de afzetmarkt klein en de vergoeding vaak ook. Dan krijg je bijvoorbeeld 1500 euro voor drie maanden werk. Ik werk daarom voornamelijk voor buitenlandse opdrachtgevers.’’

Wanneer werd je eigen baas?
,,In 2016. Eerst had ik genoeg gespaard om drie maanden vooruit te kunnen. Toch was het doodeng; kunstenaars hebben een onzeker bestaan.’’

Verdiende je meer in vaste dienst?
,,Ik werkte drie dagen in de week en verdiende zo het minimale om rond te komen; 1300 euro netto. Daarnaast kluste ik bij met dingen die ik écht leuk vond. Dat was lastig, in 2016 had ik helemaal geen opdrachten meer. Ik bleef tekenen voor mezelf en zette mijn werk op Instagram. Ineens had ik 90.000 volgers.’’

Kwamen daar opdrachten uit?
,,In 2017 besloot ik te kijken of ik met al die fans via een crowdfundingwebsite geld kon ophalen voor een eigen boek. Het doel was 15.000 euro, dat lukte binnen 48 minuten. Uiteindelijk haalde ik 111.000 euro op: genoeg voor 2500 boeken. Ik heb er geen loon aan overgehouden. Meer dan de helft ging op aan wereldwijde verzendkosten, de rest aan productie en drukken.’’

Heb je veel verschillende inkomstenbronnen?
,,Ik illustreer en ontwerp in opdracht en geef workshops over de hele wereld. Ook belangrijk is mijn Patreon-pagina. Daar kunnen fans via een soort abonnement maandelijks doneren in ruil voor een bepaalde ‘reward’, zoals kijkjes achter de schermen of origineel werk. Net als vroeger, toen hadden kunstenaars ook beschermheren oftewel patrons. Ook heb ik een internationale webshop. Alle verschillende inkomsten vallen onder andere regels, dat maakt het ingewikkeld.’’

Regel je alle geldzaken zelf?
,,Ik ben niet goed met cijfers, punt. Ik heb meteen een boekhouder in de arm genomen, zo heb ik mezelf veel ellende bespaard.’’

Wat zijn je secundaire arbeidsvoorwaarden?
,,Samen met een groep andere kunstenaars stort ik maandelijks geld in een broodfonds. Als iemand uit de groep ziek wordt, krijg je daaruit een soort uitkering. Daarnaast geef ik mezelf elke maand een budget voor papier, verf of andere materialen. Pensioen? Ik wil kunstenaar zijn tot ik erbij neer val maar ik spaar er wel voor.’’

Heb je ooit met succes over je salaris onderhandeld?
,,Niet met succes. Ik heb hiervoor zestien jaar als illustrator in loondienst gewerkt. Ik wilde graag meer verdienen, maar dat lukte niet. De baas zei: ‘als we het jou geven, dan wil de rest ook’. Dat was ontzettend frustrerend.’’

Onderhandel je nu over tarieven?
,,Waar mogelijk. Ik zou wel graag een agent willen die het voor mij doet. Zeker bij buitenlandse contracten zit er soms een addertje onder het gras.’’

Weiger je opdrachten als ze te slecht betalen?
,,Ja. Soms wil iemand dat je gratis of supergoedkoop werkt. Zelfs professionele uitgevers. Dan bieden ze 250 dollar voor de cover van een populair stripboek. ‘Miljoenen mensen zien je werk’, zeggen ze erbij. Ik doe dan een alternatief voorstel. Want als ik werk voor een cent per uur, wat geef ik mezelf dan voor waarde? Als kunstenaar voel ik een verantwoordelijkheid tegenover anderen in het vak om fatsoenlijke prijzen te vragen.’’

Meedoen met deze rubriek? Stuur een mailtje!

Wil je een hoger salaris? Bekijk de video hieronder: