Functioneringsgesprek, moet dat? ‘Alle doemscenario’s spookten door mijn hoofd’
Veel mensen zien er als een berg tegenop: het jaarlijkse functioneringsgesprek. Tegenover je leidinggevende zitten en uitgebreid jouw werkprestaties bespreken, waar is dat eigenlijk goed voor? En wat als je werkgever het functioneringsgesprek helemaal niet gebruikt zoals het bedoeld is?
Het functioneringsgesprek is een onderdeel van de traditionele humanresourcecyclus, een vorm van personeelsmanagement die al in 1920 is ontstaan. Deze cyclus omvat alle momenten waarop leidinggevenden en medewerkers met elkaar praten over prestaties, doelen en ontwikkeling. Eigenlijk begint het al bij de eerste sollicitatie. Andere onderdelen zijn het planningsgesprek, functioneringsgesprek en los daarvan het beoordelingsgesprek.
Maar door de jaren heen is veel onduidelijkheid ontstaan over het doel van die verschillende gesprekken. Soms geven bedrijven er zelfs een eigen draai aan. Dat heeft ook ‘Mirjam’ (echte naam bekend bij de redactie) gemerkt. Een half jaar nadat Mirjam was aangenomen bij een prestigieus kantoor, kwam het eerste functioneringsgesprek in zicht. ,,Alles was nieuw voor me. Ik had geen idee wat ik kon verwachten.”
Ik was heel bang dat ik te horen zou krijgen dat ik niks goed deed en dat mijn contract niet verlengd zou worden
Dat had mede te maken met de organisatie. Haar leidinggevende had het extreem druk en gaf weinig informatie over het naderende gesprek. ,,Ik was heel bang dat ik te horen zou krijgen dat ik niks goed deed en dat mijn contract niet verlengd zou worden. Dat maakte me bloednerveus. Alle mogelijke doemscenario’s spookten door mijn hoofd.”
Lees ook bij Intermediair: ‘Heb je een functioneringsgesprek? Stel jezelf dan deze vragen’
Daar gaat het volgens arbeidspsycholoog Annet Scholte Albers, oprichter van Evoli Bedrijfspsychologie, vaak al mis. ,,Bij veel mensen is het doel van een functioneringsgesprek niet helder. Dat zorgt voor onnodige spanning en onzekerheid. Het functioneringsgesprek kun je zien als een evaluatiemoment. Hoe gaat het, zowel zakelijk als privé? Dat is de eerste vraag die gesteld zou moeten worden.” Het uiteindelijke doel is een prettig contactmoment tussen leidinggevende en medewerker, om iemand zo lang mogelijk inzetbaar te houden. ,,Het is dus per definitie géén moment van beoordeling, laat staan een reprimande.”
Als een ongemakkelijke eerste date
Mirjam heeft andere ervaringen. Voor haar waren functioneringsgesprekken eerder een nachtmerrie. ,,Het gesprek moest altijd plaatsvinden tijdens een lunch, in een restaurant buiten kantoor. Aangezien ik geen auto heb, betekende het dat ik mee moest rijden met mijn leidinggevende. Op het moment dat ik in zijn auto stapte, brak het zweet me al uit.” De autorit duurde voor haar gevoel uren en eenmaal in het restaurant kreeg Mirjam geen hap door haar keel. ,,Het deed me denken aan een ongemakkelijke eerste date, waarbij je jezelf van je beste kant moet laten zien.”
Voor een gezond bedrijf met weinig verzuim, is er veel aandacht nodig voor elkaar
Hoewel het gesprek uiteindelijk meeviel en ze inmiddels al zes jaar in vaste dienst is, blijft ze als een berg opzien tegen die jaarlijkse verplichte lunch met haar leidinggevende. ,,Soms krijg ik complimenten en voel ik me erna blij en opgelucht. Maar ik heb ook meegemaakt dat mijn leidinggevende letterlijk met de handen in het haar zat omdat het zo slecht ging met het bedrijf. Ik had geen idee wat ik daarmee aan moest. Dat had toch niks met mijn functioneren te maken?”
Verzuim tegengaan
Volgens Scholte Albers is het aan de leidinggevende om een positieve sfeer te creëren in een functioneringsgesprek. ,,Dat ligt natuurlijk ook bij het management. Hoe willen zij met hun mensen omgaan en hoe wordt dat gecommuniceerd naar de leidinggevende? Voor een gezond bedrijf met weinig verzuim, is er veel aandacht nodig voor elkaar.”
Want hoe meer werkdruk er wordt ervaren, hoe meer kans op psychische klachten. ,,Wil je dat als werkgever voorkomen, heb dan oog voor je medewerkers. Praat met ze en luister goed. Een functioneringsgesprek – of liever, een ontwikkelingsgesprek – is daar bij uitstek een goed moment voor.”
Zie je ook op tegen jouw functioneringsgesprek? Dit zijn de tips van Annet Scholte Albers:
1. Benoem dat je zenuwachtig bent of je zorgen maakt. Daar is wel wat moed voor nodig, maar door bespreekbaar te maken dat je opziet tegen het gesprek, kan je leidinggevende meer rekening met je houden.
2. Neem de regie. Schrijf een aantal belangrijke thema’s op waar je het graag over zou willen hebben en laat die eventueel op voorhand aan je leidinggevende lezen. Ook kun je een locatie voorstellen die je prettig vindt.
3. Probeer te relativeren. Hoe meer je tegen het gesprek opziet en er van tevoren mee bezig bent, hoe spannender het wordt.
Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Waarom het salaris van IT’er Charlotte steeg, maar dat van verzorgende Regina daalde
Hoe hoger opgeleid, hoe groter de loonstijging, blijkt uit nieuw salarisonderzoek. Zo wordt de kloof tussen lager- en hogeropgeleiden in Nederland alleen maar groter. Wat betekent dit voor het dagelijks leven van werkenden? -
PREMIUM
Sinds Stefan (13) multimiljonair strikte, is het bedrijf van zijn ouders booming: ‘Telefoon bleef maar gaan’
Stefan Anker (13) wist het vorig jaar wel: papa en mama moesten eens contact opnemen met topondernemer en multimiljonair Pieter Schoen. Volgens de tiener moest hij dé investeerder worden van zijn ouders’ bedrijf. Dankzij een brief werd zijn wens vervuld. ,,Het zijn geen wijsneuzen die je bedrijf herinrichten.” -
PREMIUMGeld & Geluk
Ron en Yvonne wonen in Sri Lanka: ‘We houden van luxe, maar vinden snel iets duur’
In deze rubriek vragen we lezers naar hun relatie tussen Geld en Geluk. Ron en Yvonne hebben Sri Lanka even verruild voor Nederland. ‘Verbazend hoe ontevreden mensen hier kunnen zijn, terwijl ze zoveel keuzes hebben.’ -
Met knikkende knieën naar je beoordelingsgesprek? ‘Draai het eens om’
Gaat alles op het werk z’n gangetje, maar is je werkplezier tanende? Dat hoeft nog niet te betekenen dat je op moet stappen, stelt Evert Hatzmann, auteur van Houd je Feedback! In zes stappen helpt hij je duidelijk te krijgen wat jij nodig hebt voor meer werkgeluk en hoe je je werkgever aan boord krijgt. -
PREMIUM
Dit moet je wel en niet doen voor promotie: ‘Na halfjaar zeggen dat je teamleider wilt worden is echt te snel’
Doorgroeien van stagiaire naar directeur of van ‘chef powerpoint’ tot CEO. Hoe sleep je die promotie binnen? En welke uitdagingen kom je tegen als je leiding gaat geven aan je voormalige collega’s?
-
De nare bijsmaak van de term Human Resources: ‘Mensen zijn geen productiemiddelen’
Psycholoog Thijs Launspach is stressexpert en auteur van het boek Fokking druk. Hij verwondert zich over het moderne werken en geeft elke week tips voor meer geluk en minder stress op je werk. Vandaag: Human Resources -
Benzine in Duitsland vanaf volgende week 50 cent per liter goedkoper dan in Nederland
Duitsland voert op 1 juni een accijnsverlaging door, waardoor een liter Euro 95 dan 1,72 euro kost. Dat is bijna vijftig cent minder dan in Nederland. Ten opzichte van de Nederlandse adviesprijs bedraagt het verschil zelfs meer dan 60 cent. -
‘Als je klanten behandelt als kleuters, moet je niet raar opkijken als ze zich ook zo gaan gedragen’
Psycholoog Thijs Launspach is stressexpert en auteur van het boek Fokking druk. Hij verwondert zich over het moderne werken en geeft elke week tips voor meer geluk en minder stress op je werk. Vandaag: zelf nadenken.