Europese Commissie: Positie vrouwen nauwelijks verbeterd

Nederlandse vrouwen lopen gemiddeld nog altijd achter op de mannen qua salaris. Maar dat geldt voor alle Europese vrouwen. Voor iedere euro die een Europese man verdient, krijgt een vrouw 84 cent uitbetaald.  Vrouwen werken volgens resultaten uit het onderzoek in totaal twee maanden gratis. Dat de loonkloof in 2018 iets minder groot is, is volgens de onderzoekers van de Europese Commissie niet iets om opgewonden over te raken. 

Van alle EU-landen is in Roemenië de loonkloof tussen mannen het kleinst, daar verdient een vrouw ‘slechts’ 3,5 procent minder dan een man. In Estland is het verschil tussen mannen het grootst, daar verdient een vrouw ruim een kwart minder dan een man. Nederland scoort met 15,2 procent net onder het gemiddelde. Daar zitten landen als Duitsland, Slowakije en Tsjechië ruim boven. 

(de tekst gaat verder onder de grafiek)

Kanttekening: de loonkloof tussen mannen en vrouwen zegt niets over de algemene arbeidsongelijkheid. In landen waar over het algemeen minder vrouwen aan het werk zijn, is de loonkloof lager dan gemiddeld. Een groot verschil in loon wordt meestal veroorzaakt door vrouwen die vrouwenbanen hebben of door een groter deel vrouwen die deeltijds werkt. 

Maar het gevolg van ongelijke betaling voor een soortgelijke functie, heeft langdurige effecten. De vrouw komt er ook in haar latere leven bekaaid van af. Gemiddeld hebben vrouwen in de EU jaarlijks gemiddeld 39,6 procent minder te besteden. Ze kunnen hierdoor minder opzij zetten voor later. Dit verklaart de gemiddelde EU-pensioenkloof tussen mannen en vrouwen van 35,7 procent.

Hoe ouder vrouwen worden, hoe groter de loonkloof is. In Spanje verdienen vrouwen in de leeftijd 25-34 jaar 8,5 procent minder dan mannen. Als ze twintig jaar ouder zijn (45-54 jaar) is dat opgelopen naar 16,9 procent.

Volgens de Europese commissie raken de wetten nog steeds niet aan het dagelijks leven. Vrouwen worden nog steeds gediscrimineerd op de arbeidsmarkt. Ook worden zwangere vrouwen nog steeds benadeeld. In de uitzendbranche of met een flexibel arbeidscontract worden ze massaal de laan uit gestuurd. Ook zouden vrouwen na hun zwangerschapsverlof vaak niet helemaal de functie terugkrijgen die ze hadden. Zo kunnen ze nooit opklimmen. 

Dat vrouwen meer parttime werken speelt volgens de commissie een grote rol. Omdat veel vrouwen niet fulltime aanwezig zijn, lopen ze sneller promotiekansen mis en daarmee een hoger salaris. 

Uit onderzoek van denktank Oeso bleek onlangs dat Nederland kampioen is in deeltijd werken. In 2017 werkte 37,4 procent van de Nederlanders minder dan dertig uur per week. Dat gemiddelde ligt daarmee twee keer zo hoog als dat van de overige Oeso-landen. Vrouwen vertegenwoordiger 60 procent van de parttimers. 

Volgens Oeso-onderzoeksleider Willem Adema zouden we meer gebruik moeten maken van het potentieel van vrouwen. Veel meer jonge vrouwen doen een universitaire opleiding dan jonge mannen. Veel van dat talent blijft vervolgens onbenut. 

Dat vindt ook de Europese commissie. Veel minder vrouwen stromen door naar hoge functies binnen een bedrijf doordat ze eerder een glazen plafond bereiken dan mannen. Minder dan 6,9 procent van de topbedrijven heeft een vrouwelijke CEO, is in het rapport te vinden.

Een andere oorzaak voor de loonkloof ziet de Europese Commissie in het vele onbetaalde werk dat vrouwen doen. Nederlandse vrouwen besteden meer van hun tijd aan zorgen voor het gezin dan mannen, 17 tegenover 11 procent.

Dat verschil laat eerder onderzoek van het Oeso ook zien. Vrouwen besteden volgens deze onderzoekers dagelijks 4 uur en 14 minuten aan onbetaald werk, mannen slechts 2 uur en 25 minuten. Veel vader en moeders in Nederland willen dat de taken beter verdeeld worden. In de praktijk komt daar niet veel van terecht: volgens het Oeso-onderzoek geeft 40 procent aan dat er niets verandert.

De EU kwam daarom in april 2017 al met een richtlijn voor een betere werk-privébalans voor werkende ouders. Ingevoerd is dat vaders tien dagen betaald vaderschapsverlof moeten krijgen. Ook bestaat er nu een twee maanden betaald en niet-overdraagbaar ouderschapsverlof voor elk van de ouders. Dit moet zorgen voor een meer gelijke verdeling in de zorg voor het gezin.

Meer weten over de loonkloof in Nederland? Prof. dr. Esther-Mirjam Sent, hoogleraar economie aan de Radboud Universiteit, vertelt je er alles over: 

Lees de beste artikelen op het gebied van werk, salaris en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!