Oversterfte houdt aan: weer duizenden mensen meer overleden

Een complete verrassing zijn de nieuwste sterftecijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) niet. Eind vorig jaar bleek al dat uitvaartondernemers het razend druk hebben. ,,Wij zitten in de vijfde versnelling, dit is geen sprint meer, dit is een marathon”, zei Martijn van de Koolwijk van DELA, de grootste uitvaartverzorger in Nederland, al in november.

De cijfers bevestigen dat beeld. Hoewel de zogenoemde oversterfte iets lager uitviel dan tijdens de eerste twee coronajaren, was die in 2022 nog steeds flink verhoogd. Alleen in de eerste drie maanden van 2022 was er geen oversterfte.

Half maart begon een eerste griepepidemie die dertien weken duurde. Half december volgde een nieuwe griepgolf. ,,Normaal zien we verhoogde sterfte tijdens die epidemieën, maar overlijden in de maanden daarna minder mensen dan verwacht. Nu houdt de oversterfte aan”, zegt CBS-onderzoeker Ruben van Gaalen.

Volgens de onderzoeker blijft corona een belangrijke veroorzaker van de vele sterfgevallen. Het afgelopen jaar bleven voortdurend mensen besmet én gingen meerdere varianten van omikron rond. Bovendien haalden minder mensen een herhaalprik dan tijdens eerdere vaccinatierondes. ,,De oversterfte is niet helemaal onverklaarbaar”, stelt Van Gaalen.

In het derde kwartaal van vorig jaar zijn 1468 mensen aan corona overleden. Ruim twee derde was ouder dan 80 jaar. Tot en met september stierven 6477 mensen aan covid-19. Corona verklaart echter niet alles. Volgens de onderzoeker speelt mee dat tijdens de pandemie zorg is uitgesteld en bevolkingsonderzoeken niet werden gedaan.

Puur gelet op de absolute aantallen was de oversterfte onder 65-plussers het hoogst. Bewoners van verpleeghuizen en in de gehandicaptenzorg werden bovengemiddeld hard geraakt. Wat tevens opvalt is de oversterfte in Drenthe, Flevoland en de kop van Noord-Holland. Daar lag het aantal sterfgevallen het verst boven de verwachting. ,,We hebben er geen sluitende verklaring voor”, aldus Van Gaalen. Wel constateert de onderzoeker dat in Flevoland relatief veel mensen geen vaccinatie hebben gehaald en dat in Drenthe relatief veel ouderen wonen.