-
PREMIUMStreektaal - Audio
Ik bluve lekker in ons eihe land
Toe dat de vrouwe in ikke van vekansie trugkwaeme uut India è’k ezeid, dat ik noôit mî dae nae toe zou gae. -
PREMIUMstreektaal
De zandlôper
Vorige keêr goeng m’n column over ‘tied’. En noe kwam ik op de gedachte om over een zandlôper te schrieven. Die kenne me toch nog wè ee? Een diengetje om de tied te meten. Twì glaeze bolletjes boven mekare mie een nauwe verbindieng, eên dìvan ‘evuld mie fien zand. Eênvoudig van vurm en moai om te zien. -
PREMIUMstreektaal/audio
‘t Goeng as rôôk deu de schouwe
,,Kiek”, zeg ‘k tegen de buurman binst an me wat staon te praoten op gepaste afstand. ,,Kiek, die liester is bezig om wat eten op te snorren.” Me draoien ons alle twi nao de veugel die nèèstig bezig is onder d’aoge de blaoren om te kêêren. ,,Das ‘n wuufje”, zegt de buurman. ‘Oe, die dat weet ee? Da’s gêên vraoge wèèrd. Z’n ‘êêle leven weunende die in de polder. De leste jaoren noe in de binnen, mao dao gao gêên dag verbie of die is nie in de polder gewist. -
streektaal
Voe aolles is t’r een tied
In deze rubriek belichten we wekelijks een Zeeuws dialect. Deze keer een verhaal van Jopie Minnaard in het Zuid-Bevelands. Beluister de gesproken rubriek op pzc.nl/streektaal. -
PREMIUM
Wat is t’r mee joe gebeurd Rinus? Toch nie in de slôôte gevallen? Mao vintje toch
Ei dat ook wel ‘s? Dat je ‘n ‘êêle dag naor iets lôôp te zoeken en dat je ‘t nie kan vinden. ,,Zeker misleid,” zeg je dan tegen j’n eihen, mao ‘k kom wel in m’n ‘anden. En mee een quasie gevoel van: dat kom wel goed, gao je ‘n bakje koffie drienken. Mao ‘t laot je toch nie los.
-
PREMIUMStreektaal - Audio
Bie de notaoris was in bleef 't nehen ure
Ons bin naer de notaoris eweest. Dat è m’n nie zômâ edae, ô. M’n aode bie ‘n paer maansen ezie dat ‘t eêl moelijk was vô de kinders om ‘t uus van pao in moe te verkoapen zonder ‘n testement in m’n oôrde van ‘n paer vrienden dat ‘t eêl goed zou weze om dat te laete maeken. Want vô dat je ‘t weet mot je aarg vee naer de belastiengen brienge in dat wille m’n liever nie. -
PREMIUM
Die dook net in de hoskant
,,Heeft u misschien ons poesje gezien?” vraogt ‘n vrouwe binst an ‘k de leste blaoren onder de rozebottels vegen. Ik schudden van nêê. Ze komt al praotend de weg over en zegt dat het een lapjeskat is. -
PREMIUM
Heluk in 't nieuwe jaer!
ZOUTELANDE - Iedereên van ons ei wè es een moment meegemaekt wi d’n laeter van dienkt: ‘Dat ao slechter af kunne lope’ of ‘Di ebb’ik vee heluk haod’ en zelfs ‘Di bin’k gespaerd gebleve’. En dan haet het om vô joe benauwde momenten. Dat kan in ‘t verkeer weze, op je wèrek, bie ‘t sporten of op vakantie. Je bin blie dao je het kan naevertelle en dao je nie in ‘t ziekenuus beland bin, of nog èreger!
-
PREMIUMStreektaal - Audio
Vee heil en zegen in ‘t nieuwe jaer
December is een maend van tradities. Eên van die biezondere gebruken vind ik wè de kaartjes, die a je kriegt en verstiert mie de beste wensen voe ‘t jaer dat a kommende is. -
PREMIUMstreektaal
De doenkere daehen tegemoet
Dit oordt m’n leste stikje van het gedienkwaerdige jaer 2020. Een jaer wat me nie vlug zulle vergete. Het jaer dâ me oorde over corona en Covid-19, zonder dâ me de eeste achttiene ooit kende. Ik gae noe nie een eêl verhaâl opange over aoles wat me misse, wi me ons an ergere en wi me bange vô bin in deze tied. Te vee keren hae ik mee Corona nè bed en stae ik er mee op, â ei m’n vrouwe een andere naeme! En ik zâ mè eerlijk weze; mee aole maetregelen die genome bin en ore ebbe me vrede, behalve mee de dingen wideu me zelf beperkter hore bin, dat bluuft wennen! Ons mensen in het ‘schône’ Zeêland ebbe hlad nie te mopperen en vô ons mag het strange de kommende tied ‘leeg’ bluve. Noe ebb’ik makkelijk praote, wan ik kriehe â jaeren van ‘Drees’ en over m’n pensioen hae ik ook nie moppere! Nòg nie in ieder geval! -
PREMIUMstreektaal/audio
Anstalten maeke
Het woord ‘anstalten’ zat de leste tied nog a in m’n oad. ‘Aanstalten maken’ betêkent in het Nederlands ‘voorbereidingen treffen’. Ik za uutlègge wirrom a ‘k zò mie dat woord bezig was. -
Driekwart eêuw een tillefon!
De huus en kleinhuus bin d’r vô een deêl de oorzaek van dat ouwere mensen aolmè meer in het bezit komme van een mobieltje mee aoles d’r op en d’r an, zeker in deze tied! De ‘ouwere’ bin de kwetsbaere groep, riepe vô…..( laet de jeugd het mè invulle!) Natuurlijk lope d’r ook nog senioren rond mee een mobieltje type Fred Flinstone, alleên geschikt om te bellen. Mè van aole kanten oordt gezeid dat zô’n ding, vroeger noemde me ’t een ‘vèreluller’, onmisbaer is. Ze kope d’r wè eên vô ons! De eeste instructie is kort en alleên geschikt vô snelle leerlingen. Nie vô mien dus! Di bin nog extra ‘lessen’ nôdig vô vele. En de meêste instructeurs ebbe weinig geduld! Gevolg is, dâ me het apperaât mè vô een deêl gebruke. Aolmè vraehe staet ook zô stom! -
Streektaal - Audio
Wie ao dat oait ‘edocht!
Noe motte julder nie dienke da ‘k elke keêr a ‘k an de burte bin over ‘t Kerkje van Ellesdiek begunne. Mè noe vaol ‘t net mesje op ‘t sneetje, wan 76 jaer ‘eleje wier op 29 oktober Ellesdiek bevrijd. Het durp was zwaer ‘etroffe. Vee uuzen lagge in puun en van de moaie ouwe kerke was ok niks mì over. Het verdriet was groat op dat kleine durpje deur het verlies van vee mènselevens. In 1950 wier t’r een nieuwe kerke ‘ebouwd, die a noe deur eêl Zeêland (en nog vadder) bekend stit as ‘t Kerkje van Ellesdiek.
-
PREMIUM
‘t Kom aomè goed
Wulder bin deze zomer nog â ‘s naer ‘t strand ehae om te zwemmen, want ‘t was aarg waarm. Dat è julder netuurlijk ok ervaere. As ik ‘t waeter inhae kiek ik aoltoôs eêl goed of dat ‘r gin kwallen bin of zeê-onden. -
PREMIUMStreektaal
‘Het bin andere tieden’
Van de zeumer bin ik wi eêl wat keren op bezoek geweest in het paradijs! Wi dat leit? Nou, een paer jaer gelee ebb’ik di vô d’eeste keer over geschreve. Het paradijs leit an de weg van Westkappel nè Aegtekerke, onder de rook (…) van Sint Jan ten Eere. -
PREMIUMstreektaal/audio
Een zakje mie gruus
Wat is de Zak van Zuud-Beveland toch een moai gebied. Het let nie wa voe tied van ‘t jaer het is. In ‘t voorjaer de meidoorn en het pieperloôf. En a dat aollemille uut’ebloeid is kriege me de blomdieken. Ok het naejaer is de moeite waerd mie de blaeren die a aollerlei kleuren kriege. En dìnae de kaele bômen in de winter. Dan zie je pas oe moai a de stammen en de takken bin. -
PREMIUMstreektaal/audio
Gelokkig is Rutte ’n ouwerjaerse schoolmeêster
Vuuvenzeventig jaer eleeje was de bevrijdieng. Ik was tiene, mâ ik euhe nog ‘t gedans in gezwier van de maansen. Vlak bie ons uus aode ze ‘n dansvloer an’eleid in saeves wier d’r gedanst. Meêstentieds deeje de meissen dat mit de joengers in uniform. De aore mannen stienge daer toch wè ‘n bitje jeloers bie te kieken. ‘n Groôte lampe brocht vee licht, mâ wat ‘r buten de lichtkrieng gebeurde kô je nie zie. Dat wier pas maenden laeter dudelijk dû ‘n zwellieng van de buken bie sommigte meissen. Jao, vee meissen aode de vrie’eid nie an’ekund. De soldaoten waere allank â vertrokke naer uus. Â je d’r goed over naedienkt was t’r toe â zô-ies as ‘n brexit. In je mag dan vrie weze, verantwoordelijk bluuf je as maans vô aoles wat of je doet. Dat ‘oor tehenwoordig wè ‘s verhete.
-
PREMIUMStreektaal
Ken je mien nie mi...?
Ik kwam ze tegen nae afloop van één van m’n leste verteldaegen vôdat de wereld veranderde deu corona! Nae een leste groet liep ik nè buten en ieuw ze me tegen. Een ouwere vrouwe, van, zô schatte ik, half de tachtig, klampte me an en mee een vrolijk gezicht begon ze: ,,Dag Fransje, dat is lang gelee dat ik joe gezien ebbe! Jae, jie ei nôhâ es een keertje an ’t andje mee mien gelope. Ken je mien nie mi?” Omdat m’n gezicht één hroôt vraegteken vurmde, kwam ze toch drek mee een verhaâl, wat an dudelijkheid niks te wensen over liet. -
PREMIUMstreektaal/audio
Die vloog zô weg
“Is dat soms nie moeilijk om ielke kêêr wat voo de krante te schrieven?” vroeg overlest een vrouwe toen ‘k bie de bakker was. “Bel nêê, daor ‘èn ‘k glad gêên moeite mee, ‘ôôr. Dat gaot van zelf.” -
audio
Uut anden - in anden
Toen a Engel Reinhoudt ‘esturven is, ei t’n vaneigens aolles uut anden motte geve. Wat zulle me z’n stikjes in de krante misse. Ze binne nie te evenaeren. Mè ik za Engel vooraol misse as mèns.
-
audio
Nog een stikje over Zoetelande!
Zaeterdagochen in Zoetelande. Midden in de zeumer. Het is doenker en bewolkt nae een zinderend waerme vriedag. Ik gae mè â vroeg een rondje lope. Dankzij dokter D. uut R., die me van een stenose afielp, kan ik noe, inplekke van een paer onderd meter, wi een paer uren lope. Eest nog even de PZC bekieke mee een stikje over "Zoetelande en de Meêuwen", dan op pad. Bie de plaetselijke super is 't â stik druk. Een joeng ventje spuit wat op het andvat van een winkelkarre en een echtpaer besluut liever twi karren mee te nemen nè binnen dan dâ "meneer" buten wacht. "Moeders" moest es verkeerde vla meeneme! Het joentje reageert nie eêns!. -
PREMIUMStreektaal - Audio
Strandtente
Wulder mieke ‘n fietstochje lengst de dunen. ‘t Was moôi weer in aolverwehe gienge m’n wat gebruke bie Jan in de strandtente. Dû aole corona-rehels kô je nie naer binne, mâ z’aode ‘t terras zô inhericht dat ‘r toch vee maansen konde zitte. ‘t Was nog moelijk om ‘n plekke te vinden waer of ons mit z’n tweêen konde neerstrieke, want d’r waere d’r eêl vee, die blie waere dat ze op ‘n terrasje wat konde gebruke. -
PREMIUMstreektaal/audio
Op pad mee ’n briefje
Ik zien ‘m nog voo me staon ‘n paor weken gelejen. ‘n Mannetje van ‘n jaor of tiene. Bie de bakker voo d’n tôôg. -
streektaal/audio
Graeve in je geheuhen!
De leste maenden is m’n agenda aokelig leeg gebleve. Mee naeme m’n vertelmiddegen en-aevenden waere aol afgelast en nieuwe afspraeken wieren nie gemaekt. Zôdoende ao ik niks voor te bereiden en bleef het schriefwerk beperkt tot ‘streektaâl’. Dat doe me noe om de drie weken omdâ Engel Reinoudt een stuitje uut de roulâtie is (Beterschap Engel!)
-
PREMIUMstreektaal/audio
Boevekotje
M’n aode vroeher op Renisse an de kaarke rechts van de groôte deure ‘t brandweerkot in lienks stieng ‘t boevekotje. Zô wier dat dû de kinders genoemd. D’r zat zô noe in dan ‘n vint in die te diepe in ‘t glaesje ekeken ao. ‘t Is gelokkig of ’ebroke want d’r bin gin boeven mî in mien durp. In as t’r noe kaerels op’epakt ore, dan gae ze trek nae Zurrikzeê. -
PREMIUMstreektaal/audio
Alf vol of alf leeg
As ik schrieve dat eêl ons sociâle leven veranderd is deu de corona, dan is dat het intrappen van een open deure. En dâ ooit êne Johan C. beweerde dat ieder naedeêl ook een voordeêl eit, is dat echt nie mi origineêl. Toch ore ze in de ‘nieuwe werkelijkheid’ vlak bie mekaore. Wan… -
PREMIUMSTREEKTAAL / AUDIO
Ete: aolfjes, daer g’loaf ik nie in
Toe dat de Corona d’r nog nie was kô je aalke weke in deze krante ’n stikje leze van twî maansen, die in ‘t eên of aore restaurant waere gaen ete in daer dan over schreve. Of de eihenaers van die eetgelehen’eden d’r zô blie mee waere betwufel ik. Want die speurneuzen gee zelden ’n ciefer waer of je blie van oort. Ik las op 13 maerte : “kabeljauw van presidentiële allure en gegrilde groenten die opperbest samen gaan met het nerveus-zoete van het hert”. ’t Ciefer: 7,8. -
PREMIUMstreektaal/audio
Witlof zulle me rooie!
De zoektocht van de boeren zit er wi op. Ik bin blie toe. Toegegeve, in deze barre tieden zocht Nederland wekenlang troôst bie ‘Boer zoekt vrouwe’. Alleên ‘Rutte zoekt volk’ wier beter bekeke. Ik keek ook iedere weke, â gaf het mien weinig troôst. Di zat totaâl hin schot in. Het leek op het kieken nè het groeien van gos. Mè me bleve ’t volge, wan me wouwe uuteindelijk wete wie of er mee wie zou overbluve. Ik wou actie zie, drama, figuren op rôze wolken, mè het bleef bie angen op een banke en nie wete wat te zeien. -
PREMIUM
Knuffelaerme zônes
Deur de corona bin me uut mekaore edreve. Het mekaore een and geve a je een aar ontmoet dat kan nie vanwege de anderalve meter tussenruumte die a me an motten ouwe. En voe knuffele is t’r zeker gin ruumte. Oe dikkkels a je dan ok oart a ze nie kunne knuffele is glad bar. Of a ze iervoor niks anders deeë.
-
PREMIUMstreektaal/audio
Om zeven uren nao bed
‘k Zie ze dao nog ankommen: twee vrouwen mee ‘n Duitse herder. Stevig stappend op ‘t trottoir. Angelijnd, da wel. ‘t Was tegen ‘n uur of achte. ‘k Stoeng net mee m’n tillefoontje op m’n stappenteller te kieken. Da doen ‘k nogal ‘s; da’s ‘n gewènte geworren de leste jaoren. Asof het telepathie was roept één van die vrouwen: ,,Hie moe zeker ook nog ‘n rondje doen van je stappenteller?” Ik roepen terug dat dat zô is, mao dan ‘k vanwege de coronao in m’n ‘uus moe bluven. ,,Wudder moeten d’n ‘ond uutlaoten ee”, roept d’r êne terug. Tied voor ‘n praotje is t’er nie bie. -
Ondenleven
As ze ‘t vroeher aode over ‘n ondenleven dan was ‘t nie best. Ik dienke dat die uutdrukkieng ier nie mî van toepassieng is. Wat zie m’n vee maansen mit ‘n ond loape. D’r bin van die groôte bakbeêsten in ok van die eêle kleine. Ik g’loave dat ‘t noe in is om van die kleine ondjes te nemen, van die embryo’s mit poôtjes, weet je wè. -
Streektaal
Het gos plat trappe
Wat ebbe me de leste tied het woord “stil” toch vee gebruukt. Wan stil was het bie ons. Het centrum van Zoetelande, normaâl naebie het êle jaer levendig , was stil en verlaete, op een ienkele autochtoon nae. En op m’n daegelijkse wandelingen, een combinâtie van de “frisse neuze” en “doktersadvies nae operâtie”, leek het de tied van vroeger wè.
