Boulderen, freerunnen of crossfit: in de swapgym doe je iedere keer iets anders

,,Fix je eigen gymles’’, noemt sportregisseur Eelco Verschoor van Sportbedrijf Rotterdam de pilot. ,,Leerlingen hebben daarbij zeggenschap over wat ze willen doen.’’ Zeven sportaanbieders in Hillegersberg-Schiebroek doen mee. Die bieden sporten aan die passen bij de leeftijd, maar die de leerlingen waarschijnlijk nog niet kennen.

Alle 160 leerlingen van het eerste en tweede leerjaar van de vmbo Vak College Hillegersberg kunnen elke week kiezen of ze zich inschrijven voor dans bij SKVR, boulderen bij Monk, freerunnen bij OneMovement, boksen bij MyLife, crossfit bij Crossfit Hofplein, yoga bij Balanzs of buitenspelen in de natuur bij Natuurlijk Sportief. Ze mogen elke gymles naar dezelfde aanbieder, maar ook afwisselen.

Het concept is bedacht door sportregisseur Menno Bruins. De achtergrond: het is bekend dat zodra kinderen in de puberleeftijd komen velen stoppen met sporten bij een vereniging. Andere dingen worden belangrijker: school, vrienden, bijbaantjes. 

,,Sport vinden ze niet leuk meer, het past niet langer in hun leven’’, zegt Verschoor. ,,Het ritme van twee keer per week trainen en een wedstrijd in het weekend past nog wel bij een puber die goed is in zijn sport en resultaten wil behalen. Maar niet bij de meeste anderen. Toch is dit vaak het enige wat verenigingen aanbieden.’’

Hetzelfde geldt voor de verplichte gymles in het voortgezet onderwijs. ,,Meestal vinden de goede sporters de gymles leuk en de minder goede sporters niet’’, zegt Verschoor. En dat is jammer, want de gymles is er om kinderen wegwijs te maken in een sportieve en gezonde leefwereld, zodat ze voortaan weten hoe ze aan beweging kunnen doen.

Daarom ontwikkelde Menno Bruins Swapgym. Het concept houdt rekening met drie soorten sporters. De eerste groep bestaat uit ‘presteerders’. Die houden van uitdaging, het halen van doelen en zijn fanatiek. 

De tweede groep, de grootste, sport om sociale redenen. ,,Dat zijn de ‘ontmoeters’’’, legt Verschoor uit. ,,Ze komen voor de gezelligheid, een dolletje. De sportieve activiteit komt op de tweede plaats.’’ Voor de derde groep draait het om de beleving. ,,Die sporters willen bijvoorbeeld buiten zijn, de wind door de haren voelen, afwisseling.’’

Voor gymdocenten is het vaak lastig om alle types in één reguliere les tevreden te houden. ,,Gymleraren zijn meestal zelf prestatiegericht’’, zegt Marc van Splunter. Hij is docent lichamelijke opvoeding op het Vakcollege en coördineert het project op de school. ,,Daardoor richten we onze lessen onbewust vaak voor dat type in. We doen iets met een puntentelling, of degene die als laatste eindigt moet opruimen.’’

Met Swapgym kunnen leerlingen doen wat bij ze past. Op sportbedrijfrotterdam.nl/beweegredenen doen ze een test om erachter te komen welk type zij zijn. Bij elke aanbieder kunnen ze zien in hoeverre die geschikt is voor de presteerder, de ontmoeter of de belever.

Het idee is dat leerlingen er zo achter komen dat er meer sporten zijn dan het traditionele hockey of voetbal en uitvinden welke manier van bewegen bij ze past, zodat ze daar hun verdere leven profijt van hebben. ,,Sommigen denken dat sport altijd zwaar is en afzien, nu ervaren ze dat je ondertussen ook lol kunt maken. Het kan gezellig zijn’’, zegt Van Splunter. Volgens hem zijn de eerste resultaten veelbelovend. ,,De leerlingen zijn enthousiast.’’ Zo was er een jongen die elke keer voor boulderen bij Monk koos en na een paar weken vroeg: ‘Hoe kan ik hier lid worden?’

Afgelopen herfst was er een eerste proefronde binnen de bestaande gymlessen; bij elke les stond een andere beweegreden centraal stond. Voor de kerstvakantie eindigde de tweede fase, waarin leerlingen elke week naar een sportaanbieder gingen. 

Zodra de maatregelen het toelaten volgt de derde fase – is de bedoeling. Dan mogen leerlingen kiezen voor een reguliere gymles of een sportaanbieder. Verschoor: ,,Aan de hand van alle onderzoeksdata en een evaluatie willen we Swapgym de komende twee jaar verder finetunen en uitbreiden naar andere scholen.’’