Amerikaanse aanpak tegen messengeweld: keuze tussen harde hand of hulp

De dood van de 15-jarige Joshua was deze zomer een van de dieptepunten van het messengeweld onder Rotterdamse jongeren. De dader, zelf nog een tiener, voelde zich opgejut, zo vertelde hij later. Jongeren hadden hem in een groepschat dagenlang uitgedaagd om actie te nemen tegen zijn leeftijdsgenoot met wie hij al langere tijd ruzie heeft. Beide jongens hadden een mes bij zich toen ze elkaar troffen.

In totaal waren er verleden jaar in Rotterdam 841 mesincidenten, met 770 verdachten. Ongeveer evenveel als het voorgaande coronajaar, maar minder dan in ‘topjaar’ 2019. Of het nu gaat om een straatroof, een vechtpartij of het simpelweg dragen van een mes, een tragedie is altijd nabij. Zeker als het gevoel leeft dat de enige keuze is zelf steken of gestoken worden.

De nieuwe aanpak -die er komt mede op verzoek van de Rotterdamse politiek- richt zich op de jonge plegers van excessief geweld waarbij de groep waarmee ze optrekken een rol speelt. De eerste stap is om in kaart te brengen wie deze jongeren zijn en wat de beste manier is om de boodschap over te brengen. ,,We willen laten zien: we weten dat je dit doet en we kunnen je het leven ontzettend zuur maken’’, vertelde Geerten Graef van het Openbaar Ministerie onlangs bij een bijeenkomst. ,,Maar we bieden je ook de helpende hand aan. We willen niet dat jij doodgaat en we willen niet dat jij iemand doodt.’’ 

In Malmö is succes geboekt met de Amerikaanse aanpak, de zogenoemde Groepsgeweld Interventie-techniek (GVI) die sinds de jaren negentig in verschillende steden is toegepast tegen bendegeweld. De Zweedse politie zoekt de randen van de wet op, zo schreef dagblad Trouw eerder, waarbij bendeleden eindeloos worden gevolgd, gestopt en ondervraagd. Wie uit de criminaliteit wilde stappen, kreeg hulp. Tot een woning in een andere stad aan toe om daar een nieuwe start te maken.