Biedingenstrijd om huis van 575.000 euro, kopers in hun hemd: ‘Dit is vals spelen. Kán dat?’
Ze denken dat ze hun droomhuis hebben gekocht. Na een maandenlange zoektocht en een zenuwslopende biedingsprocedure. Maar Job en Margot uit Arnhem hebben te vroeg gejuicht.
Jacqueline van Ginneken
‘Zo eens in de zoveel tijd komt er een woning voorbij waar je direct verliefd op wordt’, luidde de advertentie voor de koopwoning in Arnhem-Zuid. En dat is precies wat Job (56) en Margot (51) uit Arnhem overkomt. De twee-onder-een-kapper is hun droomhuis.
Maar er zijn meer liefhebbers voor dit huis met een vraagprijs van 575.000 euro. Veel meer. Job en Margot komen echter bij het sluiten van de biedingstermijn als winnaar uit de bus. Zij hebben het hoogste bod, de beste voorwaarden: het huis is voor hen. ‘Jullie zijn de gelukkigen’, mailt hun makelaar die vrijdagavond. Ze springen een gat in de lucht. Dit is een droom. ,,Alsof we de Champions League hadden gewonnen, dat gevoel,” zegt het Arnhemse stel.
Toch nog een nieuwe kaper op de kust
Maar drie dagen later spat de droom uiteen. De verkoop is bij inschrijving gegaan: alle kandidaten hebben binnen een bepaalde termijn één keer een bedrag geboden. De verkoper heeft bepaald dat het Arnhemse stel de winnaar is, zo laat de makelaar weten. ‘Van harte gefeliciteerd’.
Maar als de verkoopprocedure is afgesloten en Job en Margot menen dat ze de nieuwe eigenaren zijn, brengt een teleurgestelde gegadigde in het weekeinde nóg een bod uit. Met een hogere prijs en gunstiger voorwaarden.
Hun makelaar belt het Arnhemse stel die maandagnamiddag met het nieuws over de onverwachte kaper op de kust. Dat dat kan? Dat dat mag? De biedingstermijn was toch afgesloten? Dat spookt Job en Margot door het hoofd. Het is een scenario dat ze niet kenden en waarmee ze absoluut geen rekening hebben gehouden. Ze krijgen de kans nóg een keer mee te dingen naar het huis, maar daar passen ze voor. Ze hebben immers al een akkoord. Dat staat zwart op wit in de mail. Dus nee, ze gaan er geen euro bij doen.
Zolang er geen koopovereenkomst met handtekening is, kan dit. Is het plezierig? Nee, er is best veel over te doen. Maar dit is wetgeving. Een makelaar is verplicht om informatie te delen met de verkopende partij.”
Marc van der Lee, Makelaarsvereniging NVM
Dat ze hun droomhuis mislopen, is tot daaraan toe, maar het gevoel van onrecht vreet de daaropvolgende dagen aan hen. ,,Dit is vals spelen. Dit moet stoppen!”, zegt Margot. Daarom willen ze hun verhaal doen.
,,Ja, dit kan”, zegt woordvoerder Marc van der Lee van makelaarsvereniging NVM. ,,Zolang er geen koopovereenkomst met handtekening is, kan dit. Maar is het plezierig? Nee, er is best veel over te doen. Maar dit is wetgeving. Een makelaar is verplicht om informatie te delen met de verkopende partij.” Dus ook dat er een nieuw bod komt.
Netjes zou zijn om het bod naast je neer te leggen, maar de verkoper is daar niet toe verplicht. Waar het al snel gaat om duizenden euro’s, zijn verkopers toch gauw geneigd een hoger bod te accepteren.”
Femke Dijkstra, Vereniging Eigen Huis
Ontzettend zuur voor de koper
Juridisch hebben Margot en Job geen poot om op te staan, zegt ook Vereniging Eigen Huis (VEH). ,,Het is ontzettend zuur voor de beoogde koper, maar het is binnen de juridische kaders”, zegt woordvoerder Femke Dijkstra. ,,Pas wanneer het koopcontract is getekend, kan de verkoper er niet meer onderuit. De koper heeft dan overigens nog drie dagen bedenktijd.
,,Een bevestiging per e-mail is juridisch niet bindend. De makelaar is daarnaast verplicht om eventuele latere biedingen alsnog door te geven aan de verkoper. Die mag er op zijn beurt mee doen wat hij wil: netjes zou zijn om het bod naast je neer te leggen, maar de verkoper is daar niet toe verplicht. Waar het al snel gaat om duizenden euro’s, zijn verkopers toch gauw geneigd een hoger bod te accepteren.”
Onderhandelen of verkoop bij inschrijving: hoe werkt dat?
Een huizenzoeker heeft belangstelling voor een huis en de verkoper/makelaar gaat met de gegadigde in onderhandeling. Dat is de bekende aanpak. Zolang de onderhandelingen lopen, mag niet met andere kandidaat-kopers worden onderhandeld. Pas als de gesprekken stranden en er dus geen deal komt, kan de verkoper met een volgende potentiële koper gaan pratenonder.
Een huis verkopen bij inschrijving is een heel ander spel. Dat gebeurt vaak als er veel animo is voor een huis. De verkoper/makelaar gaat niet met één potentiële koper onderhandelen, maar laat alle gegadigden op een bepaalde dag en tijdstip hun eenmalige, en dus uiterste, bod doen. Soms wordt ook om andere zaken gevraagd, zoals: gaat de koper straks akkoord met de datum waarop de verkoper het huis wil overdragen.
Vereniging Eigen Huis krijgt regelmatig signalen over gebrek aan transparantie in het biedingenproces bij het kopen en verkopen van een woning en de rol die makelaars er mogelijk in spelen. Het ‘Meldpunt oneerlijke biedingspraktijken’ dat VEH eind maart opende, kreeg binnen enkele maanden bijna negenhonderd klachten binnen.
Wat Job en Margot is overkomen, is niet uniek, blijkt nog eens uit de reacties bij het meldpunt. Onderhandelingen die doorgaan zelfs nadat de koper is gefeliciteerd met zijn ‘winnende bod’, is een veelvoorkomende klacht. Andere meldingen gaan vaak over biedingen die makelaars nog met elkaar uitwisselen net voordat de inschrijving sluit. Verder wordt geklaagd over makelaars die aansturen op verkoop aan een bevriende collega en er is heel veel frustratie over prijsopdrijvende methoden om de torenhoge biedingen verder op te stuwen, aldus Dijkstra van de VEH.
Schimmig proces
,,Het bezichtigings- en biedproces is vaak schimmig. Wij vinden dat het proces veel transparanter en controleerbaar moet worden. Ook moeten er duidelijke regels komen voor de makelaardij. Kopers, verkopers en makelaars hebben daar allemaal baat bij”, zo somt Dijkstra de wensen van de VEH op.
Er is ‘een serieus probleem op de woningmarkt‘, aldus deze belangenorganisatie van huiseigenaren. Die roept demissionair minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken op om met de makelaars in gesprek te gaan en desnoods hun medewerking aan betere regelgeving en scherpere gedragscodes af te dwingen.
In acht van de tien gevallen wordt meer geboden dan de vraagprijs, weet NVM-woordvoerder Marc van der Lee. De bedragen lopen van 5000 tot 50.000 euro en zelfs meer. ,,Een overbieding van een ton, daar kijken we zelfs niet van op. Elke dag worden grenzen verlegd. Het heeft te maken met krapte: er zijn te weinig huizen.”
Ook meldingen van biedingen na sluiting van termijn
Bij het Meldpunt oneerlijke biedingspraktijken van de Vereniging Eigen Huis zijn ook klachten binnengekomen over biedingen die ná het sluiten van de termijn zijn uitgebracht. Hieronder twee, geanonimiseerde, voorbeelden.
‘Rond de sluitingstijd van de bieding werd er nog veel heen en weer gebeld en werd de prijs op het laatste moment enorm opgedreven doordat makelaars elkaar doorgeven wat de biedingen zijn en anderen de kans krijgen daar nog overheen te gaan, ook na sluiting van de biedingstermijn‘.
Een andere: ‘Na de sluiting van de biedingen op ons huis zaten wij bij onze makelaar om de verschillende biedingen door te nemen. Op dat moment kwam een andere makelaar met het bericht dat er zojuist alsnog een hoger bod was uitgebracht. Dat bevreemdde ons en we zijn maar akkoord gegaan, maar ons bekroop het gevoel dat onze makelaar zijn collega had ingeseind.’
In hun zoektocht naar een huis moet Sanne haar grenzen oprekken
Kijken op Funda en op makelaarssites, dat is het eerste dat Sanne doet zodra ze wakker is. Elke dag. Op zoek naar een koophuis in Nijmegen. Om vervolgens te mailen naar de makelaars: ‘Ja, we hebben belangstelling’. Hoewel mailen eigenlijk zinloos is. ,,Je moet meteen bellen.” Frustratie heeft de kop opgestoken. ,,Het is om treurig van te worden.”
De 31-jarige Nijmeegse en haar vriend (35) willen een eengezinswoning met het liefst een tuin en met het oog op de toekomst drie slaapkamers - ze willen kinderen. Ze wonen al prima, ook in Nijmegen, gehuurd. Een goed huis met keuken, woonkamer, badkamer, twee slaapkamers; in totaal 75 vierkante meter. Maar wel iedere maand 1500 euro kale huur. Een bedrag waarvoor het stel een aardige hypotheek kan afsluiten. Sanne werkt in de zorg en heeft een goed salaris, net als haar vriend.
Er wordt met een ton overboden
In het begin van hun zoektocht, nu een jaar geleden, richtten ze zich op huizen van 300.000 tot 400.000 euro. ,,Maar de prijzen schieten omhoog en je bent de zoveelste in de rij kopers. Als je al de kans krijgt om een huis te bezichtigen en je een bod doet, dan is het te weinig. Er wordt met een ton overboden.”
Dan verleg je je grenzen, vervolgt Sanne. ,,Hoe realistisch zijn onze wensen eigenlijk? Hoe graag willen we een koophuis? Hoe graag willen we in de stad wonen? Overal zetten we nu vraagtekens bij.” Ze fietsen nu rond in de regio, in Beek en Berg en Dal, om te kijken wat daar te koop is. Ook financieel gaan ze een stap verder: de huizenjacht krijgt een vervolg in de prijsklasse van 4,5 tot 5,5 ton. Is haalbaar, heeft de financieel adviseur gezegd.
Niet meer zo leuk, de huizenjacht
Maar zelfs die dure huizen zijn amper te vinden. En als er een te koop staat, trekken ook daarvoor potentiële kopers grif de portemonnee, merkt Sanne. ,,Overbiedingen met 10 procent: dan zit je op een prijs van 550.000 euro.”
Ze vindt het niet meer zo leuk om op zoek te zijn naar een huis. ,,Als wij met onze mogelijkheden al geen huis kunnen vinden, hoe is dat dan voor alleenstaanden of mensen die minder te besteden hebben?” En dan leest ze het artikel over een belegger die in Nijmegen 37 nieuwbouwwoningen voor de neus van starters heeft weggekaapt, om ze vervolgens voor veel geld te gaan verhuren. ,,Dat is toch treurig. Dan help je de starter niet. Hoe kan dat eigenlijk?”
Is het frustrerend, de zoektocht dan maar opgeven, kan ze niet. Nog steeds klikt Sanne elke ochtend als ze wakker wordt op de huizensites: misschien...
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
