In een video op zijn eigen YouTube-kanaal heeft Thierry Baudet gisteravond een oproep gedaan aan partijleden om volmachtstemmen binnen te halen. ,,Als je niet stemt, dan telt je stem niet mee’’, aldus de FvD-lijsttrekker. ,,Daarom is het zo belangrijk dat mensen die FvD een warm hart toedragen in hun omgeving mensen enthousiasmeren om volmachten aan hen af te geven. Mensen die misschien niet zo politiek betrokken zijn, die willen misschien wel een volmacht geven en dan kun je dus toch meermaals stemmen. Dus één persoon kan vier keer stemmen, eigenlijk. Als je maar die volmachten kunt regelen.’’

De oproep is opvallend, omdat het ronselen van volmachten in Nederland strafbaar is. Wie ‘stelselmatig’ en ‘persoonlijk’ mensen benadert voor volmachtstemmen, kan een maand gevangenisstraf krijgen. Een woordvoerder van de Kiesraad noemt de actie van Baudet ‘op z’n minst onwenselijk’.

Of de FvD-lijsttrekker strafbaar is, is volgens de woordvoerder ‘lastig te bepalen’. ,,Bij het stemmen bij volmacht is het van belang dat het initiatief daartoe uitgaat van de kiezer’’, zegt de woordvoerder. Het is dus niet de bedoeling dat mensen gaan vragen of ze een volmachtstem mogen krijgen.

Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) is niet blij met de oproep van Baudet. ,,De volmachtgever bepaalt of er een volmacht wordt gegeven’’, zegt Ollongren. ,,Het is niet zo dat jij aan iemand een volmacht mag vragen. Dat is echt de omgekeerde volgorde. Zo werkt het niet, dit mag ook niet. Niemand mag een oproep doen om volmachten op te halen.’’

Ook volgens hoogleraar staatsrecht Wim Voermans is het lastig om te bewijzen dat Baudet zich schuldig maakt aan ‘stelselmatig’ ronselen. ,,Het zou wel goed zijn als het Openbaar Ministerie hier naar kijkt’’, vindt Voermans. De Kiesraad adviseerde in 2016 om het wetsartikel over volmachten te moderniseren. ,,Deze bepaling is nog gebaseerd op de praktijk dat partijen huis aan huis gingen om kiezers om hun volmacht te vragen’’, zegt de Kiesraad-woordvoerder. ,,Maar nu gebeurt er veel meer digitaal, de context is anders. De strafbepaling is niet meer adequaat.’’

Vanwege corona is het bij de komende verkiezingen toegestaan om maximaal drie volmachtstemmen uit te brengen. Normaal zijn dat er twee. Op die manier wil het kabinet ervoor zorgen dat iedereen zijn stem kan uitbrengen, ook mensen die vanwege corona niet naar het stembureau kunnen of willen gaan. Bij eerdere verkiezingen stemde zo’n 10 procent van de kiezers via een volmacht.