Inspectie mag straks Turkse ‘weekendscholen’ binnen

Ook wordt een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) verplicht voor mensen die lesgeven in dit soort informeel onderwijs, net zoals voor docenten bij gewone scholen. Omdat deze ‘lessen’ vaak in het weekend worden gegeven, is nu geen toezicht mogelijk. Uit onderzoek van Nieuwsuur en NRC in 2019 bleek dat het op zo’n vijftig salafistische moskeescholen antidemocratisch gedachtegoed wordt aangeleerd.

Het kabinet gaat de wet aanpassen om toch controle mogelijk te maken. De afgelopen jaren waren er signalen dat een aantal Turkse weekendscholen lessen gaven die indruisen tegen democratie en rechtsstaat. Volgens Turkije, dat de Turkse weekendscholen financiert, zou de nadruk bij de lessen echter liggen op taalonderwijs. Het kabinet wilde de scholen niet verbieden.

Minister Dennis Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs, VVD) benadrukt dat de meeste informele ‘scholen’ helpen bij de ontwikkeling van kinderen. ,,Daar leren kinderen bijvoorbeeld de taal van hun opa en oma te spreken, of leren ze iets over hun cultuur.” Maar bij ‘een kleine kern’ van die weekendscholen gaat het ‘echt mis’. ,,Dat je door de week leert dat je verliefd mag worden op wie je wil en dat je in het weekend leert dat homoseksualiteit niet mag en dat je een homoseksueel van een flatgebouw mag gooien. Daar moeten we tegen optreden.”

Het gaat volgens Wiersma ook om antisemitisme en Holocaustontkenning en om het diskwalificeren van wetenschap en complottheorieën. ,,Ook hier in de buurt zijn er mensen die spreken van totalitaire dictatuur, dat we door reptielen geregeerd worden. Dat radicale gedachtegoed moet niet in hoofden van kinderen worden geplant.”

Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij, en abonneer je via Spotify of Apple:

Inlichtingendiensten, ouders en leraren van basis- en middelbare scholen die zich zorgen maken over de lessen die op de ‘weekendscholen’ worden gegeven, kunnen dit volgens het plan van Wiersma straks melden bij een onafhankelijk meldpunt. De minister krijgt ‘regelmatig signalen van diensten’. ,,Ik kan daar nu heel beperkt iets mee. Dat geeft een onmachtig gevoel.”

Nog niet duidelijk is of dat meldpunt wordt ondergebracht bij de Onderwijsinspectie of elders. Wel gaat de inspectie de signalen vervolgens onderzoeken en kan deze instantie bij misstanden direct ingrijpen. Ook als weekendscholen zich presenteren als Koranleesclub of gezelligheidsavond, kan de inspectie ingrijpen. ,,Overal waar je samenkomt en waar je bepaald gedachtegoed plant in de hoofden van kinderen, dat wetenschap ‘ook maar een mening’ is bijvoorbeeld, dan moeten we dat boven water tillen en daarop ingrijpen”, zegt Wiersma.

Voor dat überhaupt mogelijk is, moet het kabinet nog studeren op een juridische definitie: wanneer is onderwijs in strijd met integratie, de rechtsstaat en democratie? Zodra die definitie is bepaald, wordt die in de wet verankerd. Minister Wiersma verwacht het wetsvoorstel begin volgend jaar naar de Kamer te sturen.

In het coalitieakkoord spraken VVD, D66, CDA en ChristenUnie al af sneller in te grijpen bij deze ‘scholen’ als zij ‘anti-integratief, antidemocratisch of antirechtsstatelijk opereren’.

Bekijk hier al onze video’s over de politiek: