Huurder kan geen kant meer op

Het kabinet moet veel meer doen om de vastgelopen huurmarkt aan te pakken, vinden critici. Huurprijzen in de vrije sector rijzen de pan uit, terwijl woningcorporaties nauwelijks bijbouwen. ,,Belast corporaties minder zwaar.''

Peter Winterman 12-05-18, 06:00

Met stijgende verbazing volgt emeritus hoogleraar volkshuisvesting Hugo Priemus de ontwikkelingen op de Nederlandse woningmarkt. Huizenprijzen schieten omhoog – al lang niet meer alleen in de Randstad – terwijl het aanbod afneemt en de groep huurders die niet in aanmerking komt voor een sociale huurwoning geen kant op kan.

,,Het kabinet lost dit probleem niet op'', zegt Priemus. ,,Vooral in de steden loopt de boel meer en meer vast. Daar is dringend behoefte aan extra betaalbare huurwoningen. Het kabinet wil wel dat die worden bijgebouwd, maar maakt het de woningcorporaties vrijwel onmogelijk om dat voor elkaar te krijgen.''

Levensgroot tekort

Het probleem is dat 710 euro in Oost-Groningen een enorm hoge huur is, terwijl het in Amsterdam juist zeer laag is
Hugo Priemus

Verhuursite Pararius meldde deze week dat er een levensgroot tekort is aan huurwoningen tussen de 700 en 1.000 euro per maand. Daardoor stijgen de huurprijzen in de vrije sector razendsnel. Twee jaar geleden betaalde een nieuwe huurder nog gemiddeld 13,28 euro per vierkante meter, nu tikt de huur al gemiddeld 15,56 euro aan. Woningmarktdeskundigen noemen het 'een drama voor mensen met middeninkomens'.

Sociale huurwoningen – met een maximumprijs van 710 euro – zijn alleen weggelegd voor huishoudens met een jaarinkomen tot 41.000 euro. ,,Het probleem is dat 710 euro in Oost-Groningen een enorm hoge huur is, terwijl het in Amsterdam juist zeer laag is'', zegt oud-hoogleraar Priemus. ,,Door die grens in Amsterdam te verhogen en op andere plekken juist te verlagen, kun je voor meer betaalbare woningen zorgen.''

Priemus pleit ervoor – net als oppositieleden in de Tweede Kamer – om woningcorporaties minder te belasten. ,,De verhuurderheffing is het grootste probleem. Die belasting op hun woningen bedraagt nu 1,4 miljard euro per jaar. Die heffing ontmoedigt corporaties om huizen te bouwen of te renoveren.'' Want hoe meer hun bezit waard is, des te meer heffing ze betalen.

Maatregel tegen belastingontwijking

,,Dit kabinet bezuinigt ruim één miljard euro op huurders'', zegt PvdA-Kamerlid Henk Nijboer. Dat gebeurt onder meer door een maatregel tegen belastingontwijking, die de corporaties jaarlijks 300 miljoen euro gaat kosten. Verder gaat de vennootschapsbelasting met ongeveer een half miljard euro omhoog en moet er 300 miljoen euro extra aan verhuurderheffing worden betaald. ,,Dat wordt afgewenteld op de huurders, voor zo’n 30 tot 40 euro per maand'', zegt Nijboer.

Daarnaast wordt het voor woningcorporaties lastiger om bij te bouwen. ,,Er zou juist een miljard euro extra moeten worden geïnvesteerd in betaalbare woningen.'' Dat is volgens Nijboer ook nodig om Nederlandse huizen van het gas af te krijgen en beter te isoleren.

Lokaal maatwerk

In een stad als Utrecht is de wachttijd voor een sociale huurwoning nu twaalf tot twintig jaar. Ik schaam mij daarvoor
Marnix Norder, Aedes

,,Corporaties willen jaarlijks minimaal 34.000 woningen bouwen'', zegt Marnix Norder, voorzitter van Aedes, de koepelorganisatie van woningcorporaties. ,,Het kabinet wil dat tempo nu opschroeven, maar door deze lastenverzwaring is dat onmogelijk. We willen wel, maar we moeten het kunnen financieren.''

Norder pleit voor meer 'lokaal maatwerk'. ,,Appingedam, Apeldoorn en Amsterdam zijn verschillende gemeenten met totaal verschillende problemen. De landelijke Woningwet legt nu dwingende regels op, die het onmogelijk maken om te experimenteren met aangepaste huurprijzen of aantallen woningen voor bijvoorbeeld middeninkomens.''

Komende week praat de Tweede Kamer opnieuw over de problemen op de huurmarkt. Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken stelde eerder al voor om het corporaties makkelijker te maken om huizen in het middensegment te verhuren. Zo gaan drie woningcorporaties in Den Bosch 1.000 woningen verhuren aan mensen die iets meer verdienen dan 41.000 euro, de inkomensgrens voor sociale huur.

'Bouwen, bouwen en bouwen'

,,Bouwen, bouwen en bouwen'', is volgens VVD-Kamerlid Daniël Koerhuis de enige remedie. ,,Als de prijzen omhoog gaan, is er te weinig aanbod. Daarom moeten er ook snel meer woningen voor middenhuur komen. Dat bereik je onder meer als corporaties hun sociale huurwoningen verkopen.'' Volgens Koerhuis hebben de corporaties genoeg geld om te investeren, ondanks de verhuurderheffing.

Aedes-voorzitter Norder is 'hartstikke boos' over de extra belasting voor de corporaties. ,,In een stad als Utrecht is de wachttijd voor een sociale huurwoning nu twaalf tot twintig jaar. Ik schaam mij daarvoor. Maar in plaats van ons te laten investeren, moeten we extra belasting betalen. Dat gaat ten koste van duizenden nieuwe woningen.''