'Geef burger invloed op kabinetsformatie'

Dat idee komt van de staatscommissie Parlementair Stelsel, die eind dit jaar met een definitief rapport komt. De commissie is ingesteld om te kijken hoe burgers zich meer betrokken kunnen voelen bij de politiek. 

De staatscommissie – onder leiding van Commissaris van de Koning Johan Remkes – constateert dat vooral de formatie van een nieuw kabinet na de verkiezingen ‘een black box’ is. De kiezer heeft te weinig invloed op wat er met zijn of haar stem gebeurt, vindt Remkes.

Door het kiezen van een formateur kan dat probleem worden opgelost, denkt de commissie. De gekozen formateur moet na de verkiezingen het initiatief nemen tot de kabinetsbesprekingen. 

Remkes: ,,We hopen dat kiezers die stemmen op een kleinere partij een formateur kiezen van een grotere partij. Op die manier geven ze een voorkeur aan voor de coalitie die moet worden gevormd.’’

De staatscommissie voelt in elk geval niet voor niet-bindende vormen van een referendum, zoals het huidige raadgevende referendum, dat binnenkort wordt afgeschaft. ,,Dan kan de politiek alsnog doen en laten met de uitslag wat het wil,’’ zegt Remkes. 

Wel zou een correctief referendum alleen geldig moeten zijn als een bepaald aantal mensen ‘nee’ stemt. De commissie gaat het idee de komende maanden verder uitwerken.

Eind dit jaar wordt het eindrapport van de staatscommissie verwacht. Remkes roept burgers op de nu gepresenteerde ideeën te becommentariëren. Andere ideeën in het tussenrapport zijn onder andere een terugzendrecht voor de Eerste Kamer, zodat die niet alleen nog ja of nee kan zeggen tegen wetsvoorstellen waar de Tweede kamer al mee heeft ingestemd. 

Ook wil de commissie een maximum stellen aan giften die politieke partijen mogen krijgen, om de invloed van geldschieters te verkleinen.