Vuur geeft nuances

De kunstkring Sint Anna ter Muiden organiseerde in de NH-kerk een tentoonstelling met toonaangevende keramisten uit Nederland en België. Het gaat om zes kunstenaars, allen (ruim) boven de vijftig, met als gemeenschappelijke kenmerken een persoonlijke visie op en een buitengewone beheersing van het metier én de ambitie om keramiek als kunstvorm verder te brengen.

Omdat hun werk ook nog eens voorbeeldig is geëxposeerd kan ik deze tentoonstelling aanraden, ook voor wie keramiek in eerste instantie niet iets is om voor warm te lopen. Dit werk overstijgt namelijk de pot, de kom, de vaas en de schaal en is niets meer of minder dan een pure manifestatie van schoonheid. Altijd gaat het om de spanning tussen de materie en de mens die met behulp van vuur in een proces van toeval en beheersing de oeroude klei transformeert tot vormen waarnaar je blijft kijken. Het werk wordt geëxposeerd in speciaal voor de kerk geconstrueerde kamers, levensgrote vitrines.

Johan van Loon (1934) is wat mij betreft de primus inter pares, met zijn kwetsbare porseleinen cilinders, gevlochten vaasvormen, inventief en subtiel van expressieve decoratie voorzien. De schalen, kommen en potten van Leen Quist (1942) staan door hun strakke vorm en de blauw ingelegde geometrische patronen in contrast met het werk van Van Loon. Op geheel andere wijze weet Quist echter een levendige vorm van volmaaktheid te bereiken. Levendig omdat de fijne lijnen van de decoratie zichtbaar met de hand zijn aangebracht. Porselein wordt weer anders gebruikt door Marjan de Voogd (1957). Zij stelt uit stukken ingekleurd porselein kommen samen, geïnspireerd op de schilderijen van Vermeer. Ik herken diens kleuren, vormen en patronen in een oogopslag. Elke kom is een speelse, aardse interpretatie van de verstilde wereld van Vermeer. Ook Anne Mortier (1956) maakt kommen, tegelijk sterk en kwetsbaar van vorm. Hun huid draagt de sporen van intensieve bewerking. Het zijn momentopnamen die ervaringen, stemmingen en gevoelens bundelen. Eén ervan draagt de beeltenis van haar moeder. De reeks is een hommage aan haar en het leven. Verstild en streng rijzen de taps toelopende cilinders van Willy Langmans omhoog. Ze zijn sober gedecoreerd, vooral door in het donkere glazuur uitgespaarde banen. Door het stoken ontstaan subtiele kleurnuances. Zijn beelden stralen een magische kracht uit. Rik Vandewege (1951) bouwt zijn robuuste potten op uit kleiplaten die door uiteenlopende bewerkingen een scala aan tonen en structuren hebben. Zijn werk benadert nog het meest de oudste gevonden keramische vormen en is daarmee een verwijzing naar de universele en tijdloze relatie tussen mens, materie en omgeving. Een tentoonstelling om stil van te worden.

In Galerie 45 stelde Anne Mannaerts een zeer gevarieerde zomertentoonstelling samen met bijna tweehonderd kleine en grote beelden, schilderijen, tekeningen en sieraden van zeventien kunstenaars. Vergeleken met wat ik in Sint Anna ter Muiden zag is er meer voorspelbaar werk. Het zit goed in elkaar, maar verrast minder. Toch is het een heel plezierige tentoonstelling, vooral door het samenspel tussen de grote tuin met het aangrenzende water en de zorgvuldig opgestelde beelden. Er is figuratief en abstract werk in alle mogelijke materialen en materiaalcombinaties De klassieke vormen en materialen bieden nog steeds inspiratie en leiden tot meer of minder persoonlijke verbeeldingen van kracht, schoonheid en ironie. De natuur, de mens en het dier zijn bronnen van inspiratie, maar ook het menselijk gedrag.

Uit aarde gevormd: N.H. kerk, Sint Anna ter Muiden. T/m 2/8. Dagelijks 14.00 - 17.00 uur. Catalogus.

Zomertentoonstelling: Galerie 45, Singel 45, Westdorpe. T/m 29 aug., do. t/m za. 13.00 - 17.00 uur, zo. 11.00 - 17.00 uur.