Yesss, de 10 kilometer!

Het is dé schaatsafstand van deze Spelen: de 10 kilometer. Saai is het klassieke nummer al een jaar of vijf niet meer, met dank aan Jorrit Bergsma en later ook Ted-Jan Bloemen. De grote vraag is: gaat Sven Kramer (31) de witte vlek op zijn cv vullen? Maar er zijn meer kwesties.

Rik Spekenbrink 15-02-18, 08:56 Laatste update: 15-02-18, 09:26

Door Rik Spekenbrink

1. Kijken we vanmiddag voor het laatst naar een olympische 10 kilometer?
Dat zou kunnen. Sport moet sneller en spectaculairder worden, in de ogen van het IOC. Hoe wij Hollanders ook van de oeroude 10 kilometer houden, buiten ons land is het moeilijk uit te leggen: 25 rondjes schaatsen. Het IOC was na de Spelen van Sotsji klaar met de Nederlandse dominantie en schroefde het aantal startplekken per land terug van 3 naar 2. De 10 kilometer staat onder druk. Al jaren leeft het idee de afstand te schrappen van de allroundtoernooien. Nederland lobbyt uiteraard om dat te voorkomen.

Vlnr: Jorrit Bergsma, Ted-Jan Bloemen en Sven Kramer. © ANP, Reuters

2. Wat was de laatste grote internationale 10 kilometer die niet door een Nederlander werd gewonnen?
Dat was op de Olympische Spelen van Vancouver, acht jaar geleden, per ongeluk. Seung-hoon Lee schaatste pas een halfjaar op de langebaan, zilver was een fraaie prestatie. Maar toen ging er iets mis bij Sven Kramer, of eigenlijk bij zijn coach Gerard Kemkers, die hem de verkeerde baan in stuurde. Zeker goud werd 'DQ', gediskwalificeerd. De laatste niet-Nederlander voor Lee? 24 jaar geleden, Lillehammer, Johann Olav Koss.

Op een WK afstanden klonk nog nooit een ander volkslied dan het Wilhelmus. Achttien edities, achttien Nederlandse winnaars. De 10 kilometer is bij uitstek een Nederlands feestje.

Poll

Wie wint de tien kilometer?

Ted-Jan Bloemen (10%)
Jorrit Bergsma (8%)
Sven Kramer (82%)

3. Is Kramer eigenlijk nog boos op Kemkers?
Vast wel een beetje. Kramer zegt er nooit iets over. Maar zolang hij de beste 10 kilometerrijder ooit is zonder olympisch goud op die afstand, is de wond nog niet geheeld. Kramers erelijst is schier eindeloos, maar zonder die ene plak blijft er een leegte. Als het vanmiddag lukt om eindelijk af te rekenen met het trauma, zal ergens in Groningen ook iemand lekker slapen: Gerard Kemkers.

23 februari 2010: uit frustratie gooit Sven Kramer zijn bril weg naar zijn coach Gerard Kemkers die hem de verkeerde baan instuurde. Foto Pim Ras

4. Wat is er met Lee gebeurd?
Sinds zijn goud leeft Seung-hoon Lee als een god in Frankrijk, maar dan in Seoel. Hij won jarenlang geen serieuze wedstrijd meer, maar bleef schaatsen en vond zijn heil in het nieuwe onderdeel massastart, waarop hij in 2016 wereldkampioen werd. Vanmiddag start hij ook op de 10 kilometer, maar dat is voor hem vooral een trainingswedstrijd.

5. Hoe veranderde het sentiment na Sotsji?
Kramer werd vier jaar geleden verslagen door Jorrit Bergsma. Een deel van Nederland leek dat wel mooi te vinden, de underdog die won. Kramer, die klaagde over een rugblessure, kreeg aardig wat over zich heen. Na de Spelen verliet hij Kemkers en koos voor Jac Orie. Dat was voor iedereen even wennen, maar de resultaten werden alsmaar beter. Het sentiment in Nederland lijkt veranderd. Een atleet van de statuur Kramer moet ook dit goud nog winnen.

6. Hoe kan het eigenlijk dat de wereldrecordhouder geen favoriet is?
Schaats-Canadees Ted-Jan Bloemen, de Nederlandse wereldrecordhouder die in 2014 switchte naar het geboorteland van zijn vader, heeft tot dusver zijn beste races gereden op hooglandbanen in Canada en Amerika. Hij woont in Calgary, is gewend aan de lagere luchtweerstand en heeft ook een techniek die daar beter bij past. Op de 5 kilometer zat Bloemen zondag 2 seconden achter Kramer. Hij vierde het zilver als goud. ,,Ted-Jan wordt vanaf nu alleen maar beter", voorspelde zijn Nederlandse coach Bart Schouten.

7. En hoe goed is Jorrit Bergsma?
Dat is de vraag. Bergsma reed geen 5 kilometer en sloeg de laatste wereldbekerwedstrijden over. Zijn laatste goede race is al even geleden. Bovendien zit zijn ploeg, Team Clafis, niet bepaald in een flow. Bergsma's vrouw Heather en Bob de Vries stelden teleur. Tegelijkertijd zegt iedereen die Bergsma afgelopen week zag trainen dat hij in vorm is.

8. Is de loting belangrijk?
Voor Bergsma wel. Door zijn matige voorseizoen start hij in rit 4 als eerste van de grote drie. Dat heeft hij het liefst. Geen serieuze tegenstander, geen richttijd op het bord, gewoon va banque het ijs op. Zo deed hij het in Sotsji ook. Bloemen, in rit 5 tegen Nicola Tumolero, zal ook niet klagen, volgens zijn coach Schouten is hij in het nadeel in een rechtstreeks gevecht tegen de racer Kramer. Die kan, net als bij de 5 kilometer, eerst inschatten hoe de condities zijn en weet bovendien wat hij moet rijden voor goud. Hij treft in de slotrit Patrick Beckert.

9. In wiens voordeel is het ijs?
Kramer klaagde na de 5 kilometer over de temperatuur van het ijs, -5 in plaats van -10 graden bij de WK vorig jaar in hetzelfde stadion. Aan de andere kant: zware omstandigheden lijken voor hem niet nadelig. Kramer is de krachtmens met de rake slagen. Bergsma en Bloemen zijn flyers.

10. Doen er ook nog anderen mee?
Ja, maar alleen voor spek en bonen. De Italiaan Nicola Tumolero, de Duitser Patrick Beckert, de Belg Bart Swings. Ze gaan voor plek 4, normaliter. Twee Nederlanders en een emigrant. Die moeten de 10 kilometer van vanmiddag tot de mooiste ooit maken.