'Olympische Spelen kunnen niet meer op deze manier’

Door Rik Spekenbrink

Toen ‘Tokio 2020’ door het coronavirus onder druk kwam te staan, maakte het IOC direct duidelijk: we kunnen de Olympische Spelen één keer uitstellen, niet twee keer. Oftewel: het is in de zomer van 2021, of niet. En de geluiden klinken steeds luider dat het ook zomaar op ‘niet’ kan uitdraaien. Is het coronavirus volgend jaar beteugeld? Is er een vaccin, volgens velen toch echt een harde voorwaarde. En krijgt Tokio het allemaal op tijd en veilig voor elkaar?

Volgens sportmarketeer Marcel Beerthuizen is de druk op het organisatiecomité en het IOC niet te onderschatten. ,,De positie van de Olympische Spelen, het merk, staat onder druk. De Spelen zijn het grootste sportevenement ter wereld. Dat is ook het verdienmodel, zo wordt het verkocht. Maar blijft dat zo? Het WK voetbal zit de Spelen altijd al op de hielen. En voor atleten wordt een WK ook belangrijker als Tokio niet doorgaat. Een afgelasting zal dus te alle tijden geprobeerd worden te voorkomen. Het zou niet het einde betekenen, maar wel rampzalig zijn.”

Vanwege de positie in de sportwereld dus. Maar uiteraard ook financieel. De miljarden vliegen je om de oren als Beerthuizen de begroting van Tokio opsomt. ,,Lokale organisatiekosten: 6 miljard euro. Investeringen van de Japanse overheid: 20 miljard. Uitzendrechten: 4 miljard. IOC-sponsoring en bijdrage: meer dan 2,5 miljard. Gemiste inkomsten uit kaartverkoop: 750 miljoen.” En dan wordt de schadepost van het uitstellen met een jaar ook al op 5,4 miljard geschat. ,,Niet al dat geld is verbrand als de Spelen niet doorgaan”, zegt de marketeer. ,,Een deel van de overheidsuitgaven ging naar de infrastructuur, daar profiteert het land sowieso van. Wat een afgelasting zou kosten, is echt nog niet te becijferen.” Maar: vele, vele miljarden dus.

Maar er is ook een indirecte schade, voorspelt Beerthuizen. ,,Andere landen zullen zich nog wel eens achter de oren krabben voordat ze zich kandidaat stellen, als je het risico en verlies van Tokio ziet. En de interesse was al dun, daarom hebben ze 2024 (Parijs) en 2028 (Los Angeles) snel verdeeld onder de twee steden die zich wel hadden gemeld. Natuurlijk wordt er vanaf nu geen contract meer opgesteld zonder een uitgebreide en concrete overmachtsclausule. Maar je kunt je bijvoorbeeld ook afvragen: zijn toeschouwers straks allemaal nog bereid om de wereld over te vliegen om naar de Olympische Spelen te gaan?”

Volgens Beerthuizen is het tijd voor bezinning en verandering. ,,Dat was het al, maar nu helemaal. De Spelen moeten naar een ander model. Kleinschaliger, duurzamer, digitaler. Misschien wel vaker dan eens in de vier jaar. Of uit elkaar getrokken, niet meer op één plek. Op deze manier, tegen de kosten, dat is niet meer op te brengen. En de risico’s zijn te groot. Maar dit kan bijvoorbeeld wel kansen bieden voor een land als Nederland. Onder andere voorwaarden zouden wij best in staat zijn op een mooie manier de Spelen te organiseren.”