Toon Gerbrands kiest bij PSV voor ethiek: ‘Ethiek boven transparantie’

door Rik Elfrink 

Algemeen directeur Toon Gerbrands voelt totaal niet de behoefte om overal op te reageren, maar wil desgevraagd toch ingaan op enkele kwesties die het Eindhovens Dagblad aansnijdt. ,,Ethiek is voor mij veel belangrijker dan terugslaan of interne codes schenden.” Hij hoopt na een zware periode op eendracht, die in de clubhistorie altijd macht in plaats van machteloosheid maakte.

 ,,Heeft u lekker een kapsalonnetje gegeten vanavond?”, is de eerste vraag aan Toon Gerbrands. We proberen maar even het ijs te breken, om niet direct met alle sportieve ellende van de afgelopen week in huis te vallen. De bestuurder van PSV kan erom lachen en begrijpt de kwinkslag naar het cabaret van Veronica Inside-boegbeeld Johan Derksen, maar wordt snel weer serieus. 

Hij heeft overduidelijk geen zin om op zijn verhaal (trainer Mark van Bommel zou gesneuveld zijn omdat spelers door de directie werden betrapt dat ze bij het ontbijt op de club een ‘kapsalon’ en pizza aten) te reageren. ,,Voor mij is ethiek belangrijker dan het schenden van interne codes. Ik kan als bestuurder nooit volledige transparantie geven en terugslaan met van alles en nog wat, omdat ik vind dat ik dan eerder gemaakte afspraken niet nakom.”

Het draait nu iets meer dan honderd dagen voor geen meter bij PSV. Na twee keer winst in twaalf wedstrijden moest Van Bommel het veld ruimen en nam Ernest Faber het roer over. De resultaten waren daarvoor PSV-onwaardig, met een aantal forse nederlagen die zelfs opliepen naar 0-4 en 4-0. We gaan even terug naar 18 oktober, toen dat allemaal nog in de sterren geschreven stond. Op die dag was bijna iedere PSV-supporter blij dat Gerbrands zijn contract tot medio 2025 verlengde. Na de bijna niet te bevatten inzinking van zijn club hoort Gerbrands ineens spreekkoren aan zijn adres en ziet hij dagelijks allesbehalve vleiende teksten op sociale media voorbijkomen. 

,,Natuurlijk doet dat iets met een mens. Het raakt je, absoluut. En toch blijf ik bij de afspraken die ik met anderen, de club en mezelf heb gemaakt. Dat zijn kernwaarden die ik altijd heb bewaakt sinds ik dit vak uitoefen. Ik wil iedereen recht in de ogen kunnen aankijken en ga niet met modder gooien. Voor die ethiek betaal je een prijs en ik ben bereid om die te betalen. Er komen columns, er komen ongenuanceerde reacties en voor een groot deel begrijp ik dat ook nog wel. Ineens ben ik dan weer die man uit het volleybal die boekjes schrijft.”

Het is een soort repeterend stigma in een wereld waarin beeldvorming heel bepalend is, vindt Gerbrands. ,,Als het er uiteindelijk toe leidt dat ik een nog hogere prijs moet betalen en weg moet, dan accepteer ik dat. Ethiek blijft voor mij altijd bovenaan staan.”

De wetten van de korte termijn regeren in de voetballerij nog veel meer dan vroeger, constateerde de PSV-topman eerder al. Ook door de eerder door hem genoemde sociale media. ,,Natuurlijk zijn wij ook verantwoordelijk voor PSV”, zegt Toon Gerbrands stellig als de sportieve schade na het wel heel beroerde Eindhovense voetbaljaar ter sprake komt. 

,,Natuurlijk. Als je een seizoen als het huidige meemaakt, wordt er altijd naar de directie gekeken. Dat is volledig terecht. Ik begrijp de frustraties van onze supporters. Maar moet dan ineens iedereen weg? Dan krijg je een stuurloos schip, waar niemand beter van wordt. De druk van buiten is groot, dat klopt. We moeten en gaan ook evalueren, geen twijfel mogelijk. Dit seizoen is onacceptabel, ook voor ons.”

,,Je moet dan soms dingen durven te veranderen, maar ook aan het beleid voor de lange termijn durven vasthouden. Dat heeft ons jarenlang heel veel gebracht. Jarenlang heeft PSV denk ik heel goed gepresteerd en zijn er hele mooie dingen neergezet. Niet alleen op het veld, maar ook daarnaast. Dan heb ik het niet over het terugdringen van de schuldenlast met tientallen miljoenen, maar ook over het totaal vernieuwde jeugdcomplex waaruit steeds meer spelers doorstromen naar de A-selectie bijvoorbeeld.’’

Gerbrands gaat verder: ,,Ik wil het niet opsommen om de huidige situatie goed te praten, maar om ons nu ineens als waardeloze bestuurders neer te zetten, tja. Ik weet echt wel hoe het in de voetballerij soms werkt, maar het gaat allemaal wel erg ver soms. Heel af en toe maak je een voetbaljaar mee, waarin werkelijk niks goed valt. Ongelooflijk vervelend voor iedereen die zo graag wil dat wij het goed doen en daarmee wil ik onze huidige prestaties niet verbloemen, maar soms gebeurt het. We zijn tot december heel lang doorgegaan met z’n allen en hebben echt alles geprobeerd om samen met Mark van Bommel uit de malaise te komen.”

,,Ik durf te zeggen dat echt alles geprobeerd is. Op een gegeven moment voel je als directie samen dat er iets moet gebeuren om te proberen de trend te keren. Er ontstaat een enorme druk in de huidige tijd, met tientallen analisten en overal meningen. Daar moet je je niet door laten leiden, maar je moet niet onderschatten wat het bijvoorbeeld met je omgeving allemaal kan doen. Het ontslag van Van Bommel was gebaseerd op de resultaten en dat hebben we destijds ook toegelicht. Het blijft een heel vervelende gebeurtenis.” 

Gerbrands ziet ook wat John de Jong bijvoorbeeld op sociale media en in praatprogramma’s regelmatig wordt verweten. Zijn aankoopbeleid pakte dit seizoen ongelukkig uit. ,,Hij is al twintig jaar aan deze club verbonden en vele jaren hoofdscout onder Marcel Brands geweest en rondde ook zelf transfers af. John kent de spelersmarkt wereldwijd van haver tot gort, daar ben ik honderd procent van overtuigd.” 

Gerbrands vervolgt: ,,Ons spelersbeleid paste precies bij wat we over een langere termijn hebben gedaan. Eind augustus en zelfs midden oktober nog was bijna iedereen enthousiast. Drie maanden later deugt er helemaal niks meer van. Ik weet en begrijp dat deze wereld complex en dynamisch is en soms extreem gericht op de korte termijn. In een paar maanden kun je in de beeldvorming alleen wel heel diep vallen als er niet gepresteerd wordt en dat vind ik dan niet altijd terecht. Zelf heb ik als gezegd achttien jaar ervaring als voetbaldirecteur. Bij PSV hebben we hartstikke mooie jaren met z’n allen gehad. Tussen 2014 en nu is de club drie keer kampioen geworden en overwinterden we in de Champions League.” 

,,Ik weet dat het verleden geen basis is om op terug te vallen, maar het gaat wel erg snel allemaal. We beseffen de urgentie binnen de club en doen er deze maanden alles aan om er nog alles uit te halen en PSV goed richting het volgende seizoen neer te zetten. We willen nog zo hoog mogelijk zien te eindigen en hopen we dat iedereen die PSV een warm hart toedraagt ons daarbij wil steunen. Vertrouwen en steun van al onze supporters helpt ons. Ik hoop echt dat we het samen kunnen gaan doen met alle fans en dat we aan het eind van de rit kunnen zeggen dat we deze moeilijke periode goed zijn doorgekomen.”