Na het schrappen van de omstreden negerzoen (heet sinds 2005 Buys Zoenen) en de perikelen rondom de moorkop, krijgt ook de jodenkoek een andere naam. Eentje die meer bij deze tijd past, aldus de nieuwe eigenaar van de koekfabriek. ,,We zijn een familiebedrijf en we hechten veel waarde aan sociaal en duurzaam ondernemen”, vertelt directeur human resources Renee Pater. ,,We kochten Davelaar op en wilden de koeken graag terughalen omdat het een mooi merk is met een mooie historie, maar we wilden wel ons steentje bijdragen aan een meer inclusieve maatschappij door de naam van de koek aan te passen.”

Van buitenaf was er weinig druk om de naam te wijzigen, aldus Pater. Volgens haar is het ‘logisch’ dat de naam aangepast wordt. Waarom de koeken eerst jodenkoeken heetten, was voor de familie onduidelijk. ,,‘Odekoeken’ vonden we een mooie, ludieke naam waarmee de koeken nog steeds herkenbaar zijn. En dat allemaal door maar twee letters van de originele naam af te snoepen”, aldus Pater.

De koeken van Davelaar gaan terug tot 1883, toen een familiebedrijf de koeken bakte in een kleine bakkerij in Alkmaar. Met de herintroductie van de bekende koek in blik besloot Davelaar een 100 procent plantaardig recept te gebruiken: Zeeuwse bloem, basterdsuiker en margarine. Ook worden ze plasticvrij verpakt.

Davelaar Odekoeken zijn vanaf 22 februari te koop bij Deen supermarkten. Een blik Davelaar Odekoeken bevat 20 koeken. Naast de originele Davelaar blikken komt er deze maand ook een speciaal verzamelblik in de schappen, ter ere van deze nieuwe stap in de geschiedenis van de koek. De speciale blikken zijn in een gelimiteerde oplage exclusief bij Deen supermarkten verkrijgbaar.

De stap past in deze tijd. Het Rijksmuseum besteedt aandacht aan ons slavernijverleden en Zwarte Piet ligt al jaren onder vuur. Op alle katholieke scholen stond vroeger een ‘knikkend negertje’. ,,Gooide je er een dubbeltje in, dan knikte het negertje als teken van dankbaarheid’’, zei Ineke Strouken, destijds traditiedeskundige en oud-directeur van Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIES) tegen deze site in 2018. ,,Die dingen zijn ook weggehaald.’’ 

De exacte herkomst van de naam ‘jodenkoek’ is onbekend. Mogelijk is de koek vernoemd naar een joodse bakker. Bakkerij Lotus Bakeries uit Geldrop, die de koeken bakt onder de naam ‘Echte Enkhuizer jodekoek’, zegt desgevraagd eveneens een naamsverandering te overwegen. ,,Onze koek komt voort uit een joodse traditie van het begin van de twintigste eeuw en is een historische naam. Maar wij erkennen dat de naam in de huidige tijd mogelijk tot gevoeligheden kan leiden”, laat een woordvoerder weten. Om die reden is de bakkerij recentelijk met een traject begonnen om te onderzoeken of er een naamswijziging moet plaatsvinden en wat het zou moeten worden. Wanneer hier een besluit over wordt genomen is nog niet bekend. Vorig jaar paste de HEMA de naam van moorkoppen aan naar chocoladebollen, omdat de naam niet meer bij de tijd zou passen.

Lees ook: ​Fabrikant onder vuur na schrappen ‘Kolonisten’ uit Catan-spel.

Bekijk hier de video's over Koken & Eten: