Poëzie. Proza. Porno
Column Jan VantoortelboomOoit zag ik een zwart T-shirt met grote witte belettering van boven naar beneden: Poëzie. Proza. Porno. Grappig vond ik dat, al stonden de woorden naar mijn overtuigde mening verkeerd gerangschikt: Proza. Poëzie. Porno. Dat moest het zijn. Dat komt omdat ik zelf romancier ben, natuurlijk. Tot op heden heb ik me niet gewaagd aan poëzie.
Delen per e-mail
Sterker nog, ik moet zelfs – niet zonder enige schaamte – bekennen dat ik zelden poëzie lees. Als ik daar wat dieper over nadenk, dan kan ik niet anders dan tot de slotsom komen dat mijn bewuste, zelfs verbeten weigering om poëzie tot me te nemen komt doordat ik maar al te vaak gedichten heb moeten lezen waar ik niets van snapte.
In mijn studententijd, voornamelijk. Gedichten met een overdaad aan associatieve beeldspraak, gedichten met woorden die ter plekke door een dichter werden uitgevonden, gedichten die de bladspiegel als een schilderspalet beschouwden en waarvan de woorden en zinnen er hier en daar werden opgekwakt, zonder enige samenhang, gedichten met alleen maar leestekens enzovoorts.
Al dat experimenteel gedoe stond me niet aan. Ik ben van het realistische verhaal, van de lange adem, van het beeld dat ik ken en herken, van de doorploegde gedachte en emotie die gezaaid is over honderden pagina’s en aan het eind tot kiemen komt.
Maar als een gedicht geschreven is in de taal waarmee ik ben grootgebracht, met beelden die ik ken en herken en dus begrijp, dan is het een ander verhaal. Dan ben ik de mot die naar het warme lamplicht vliegt. Zo was ik een poos geleden bij de maandelijkse spoken word voorstelling ‘Woordwaarde’ in boekhandel De Drukkery in Middelburg.
Al dat experimenteel gedoe stond me niet aan. Ik ben van het realistische verhaal, van de lange adem, van het beeld dat ik ken en herken.
Het was een verbazingwekkend leuke avond aan elkaar gepraat door een jongeman met een splijtende glimlach en een zalvende stem. Hij introduceerde de nieuwe Middelburgse stadsdichter Raymond van de Ven die zich, naar eigen zeggen, bij gebrek aan ellende laat inspireren door het alledaagse. Zijn gedichten ontlokten zelfs een schaterlach aan me.
Humoristisch met een tragische ondertoon. Daar hou ik wel van. Het doet me aan de Ierse literatuur denken. Maar ik was die avond speciaal naar Middelburg afgereisd voor iemand anders. Er was een dichter te gast bij wie ik even de mot kon zijn. Zijn naam is Tijs van Bragt. Hier volgt een van zijn gedichten die ik maar al te goed begrijp:
Notities van een niksnut
het raam waarin de ondergrondse zon
altijd bovenkomt
dat bleke kozijn en die hoepel van licht
de dagelijkse nood een gedicht aan te vliegen
hoe vang je een gedicht bij elkaar als je niets kunt
hoelang al leunt die vraag op zijn mongoloïde nek
middaguur
twee sigaretten, even pissen
zijn pen heeft hij al duizend maal gebroken
wat stel je voor als je geen woorden vonkt
wat levert een ziel tegenwoordig op
boven het kruispunt zakt het winterlicht zich
tot een schraal en vrekkig vuur
het is weer mager oogsten
ook vandaag geen gedicht tegen het avonduur
kalmpjes aan nu, deze mens
even haastig
als een uitgebeende mot naar het bronlicht toe
Een goed gedicht is krachtiger dan een roman en een dichter staat dichter bij de hemel. Het T-shirt had gelijk.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMcolumn Jan Vantoortelboom
Zullen we die gaatjes dan maar eens dichtpurren, meneer Vantoortelboom?
Ik werk graag in mijn nieuwe schrijfkamer. Het is een kleine hoek van het schrijfhuis dat we hebben gebouwd en dat ter beschikking staat van andere romanciers, dichters, columnisten etc. Op dit ogenblijk (woensdagavond) waait het buiten hard, het gaat zelfs stormen vannacht, lees ik. En hier, in de open polders rond Ossenisse, kan het echt stormen. -
PREMIUM
Mijn vakantiebusje is verkocht aan twee Marokkanen uit Amsterdam
Mijn vakantiebusje is verkocht. Aan twee Marokkanen uit Amsterdam. Ja. In tegenstelling tot wat u nu misschien denkt, ging alles van een leien dakje. Zelfs de betaling. Bijzonder beleefde en eerlijke man, al ging ie net wat te lang door over het feit dat de olie wat gelig kleurde aan de rand van het dopje, dat de pook net iets te veel speling had en ook de twee blutsen aan de zijkant bleken de moeite van wat lange zinnen en onderhandelingspauzes waard. -
PREMIUMCOLUMN JAN VANTOORTELBOOM
Mens en dier zijn gemaakt om adem te halen
Ik ben gek op vogels. Verspreid over mijn erf hangen er nestkastjes en ze worden drukbezocht. Vooral door mezen. Maar dit jaar zie ik ook vaak merels onder de struiken, roodborstjes en zelfs een specht, want de wilg aan de slootkant heeft een verdacht vers rond gaatje. -
PREMIUMCOLUMN JAN VANTOORTELBOOM
Kut Karonavirusdieet
Niet zelden loop ik bij brood- en banketbakkerij Goossen in Kloosterzande naar buiten met drie grote zakken oud brood. De bakker denkt dat ik een kaneelfabriek begonnen ben en er grof geld mee verdien. En sommige klanten zullen wel denken dat die slimme Belg oud brood koopt om aan zijn vier kinderen te voeren. In werkelijkheid is dat brood voor mijn varkens, geiten en kippen. -
PREMIUMcolumn jan vantoortelboom
De grote vakantie
De grote vakantie. Twee volle maanden niet naar school. Rolluiken die half gesloten waren om de koelte in huis te bewaren, buiten eten op de zelfgemaakte bank, bananenmilkshake, het gele opblaaszwembad en kleren en haren die roken naar hars door het spelen van verstoppertje achter de sparren totdat het donker was. Een zinderende tijd van zorgeloosheid.
-
PREMIUMColumn Jan Vantoortelboom
Als ik vroeg zou komen te sterven, wilde ik ze een stem vanuit het graf geven
Vroeger had ik op mijn kamer een instabiel vurenhouten rekje vol boeken. Het stond tegen de wand en ik kende alle titels van buiten. Nu heb ik twee prachtige stalen boekenrekken voor honderden boeken, met zo weinig mogelijk verloren ruimte, want de stalen platen zijn gemaakt op de doorsnee romanafmetingen. Als de boeken echt groot zijn, kan ik ze nog horizontaal op elkaar leggen. De rekken zijn gemaakt door mijn schoonvader, een man met gouden handen. En het mooiste is de buiging erin, alsof de wand rond is. -
PREMIUMCOLUMN JAN VANTOORTELBOOM
De Corona-Efteling
Deze week heb ik met drie van mijn kinderen drie dagen lang in de Efteling rondgehangen. Je moet wat met vakantiehoudende kinderen. Ik gruwelde bij de gedachte aan drie dagen, want meestal ben ik na één dag Efteling euforisch dat ik huiswaarts kan keren en ben ik weer voor een decennium genezen van pretparken. Echter, deze keer viel het mee, zelfs drie dagen lang. -
PREMIUMCOLUMN JAN VANTOORTELBOOM
Genieten van een scharnierconversatie
Vrijdag loop ik een zaak in Terneuzen binnen, het soort winkel dat ik doorgaans niet bezoek voor mijn plezier: een detailhandelaar die gereedschappen, accessoires en bouwmaterialen levert. Ik kan er zelf niet door de gangen lopen om de spullen die ik nodig heb te zoeken, want die zijn afgesloten door een brede toonbank. Daarachter staan een paar mannetjes met baarden en tatoeages.