Poëzie. Proza. Porno

Sterker nog, ik moet zelfs – niet zonder enige schaamte – bekennen dat ik zelden poëzie lees. Als ik daar wat dieper over nadenk, dan kan ik niet anders dan tot de slotsom komen dat mijn bewuste, zelfs verbeten weigering om poëzie tot me te nemen komt doordat ik maar al te vaak gedichten heb moeten lezen waar ik niets van snapte. 

In mijn studententijd, voornamelijk. Gedichten met een overdaad aan associatieve beeldspraak, gedichten met woorden die ter plekke door een dichter werden uitgevonden, gedichten die de bladspiegel als een schilderspalet beschouwden en waarvan de woorden en zinnen er hier en daar werden opgekwakt, zonder enige samenhang, gedichten met alleen maar leestekens enzovoorts. 

Al dat experimenteel gedoe stond me niet aan. Ik ben van het realistische verhaal, van de lange adem, van het beeld dat ik ken en herken, van de doorploegde gedachte en emotie die gezaaid is over honderden pagina’s en aan het eind tot kiemen komt.

Maar als een gedicht geschreven is in de taal waarmee ik ben grootgebracht, met beelden die ik ken en herken en dus begrijp, dan is het een ander verhaal. Dan ben ik de mot die naar het warme lamplicht vliegt. Zo was ik een poos geleden bij de maandelijkse spoken word voorstelling ‘Woordwaarde’ in boekhandel De Drukkery in Middelburg. 

Het was een verbazingwekkend leuke avond aan elkaar gepraat door een jongeman met een splijtende glimlach en een zalvende stem. Hij introduceerde de nieuwe Middelburgse stadsdichter Raymond van de Ven die zich, naar eigen zeggen, bij gebrek aan ellende laat inspireren door het alledaagse. Zijn gedichten ontlokten zelfs een schaterlach aan me. 

Humoristisch met een tragische ondertoon. Daar hou ik wel van. Het doet me aan de Ierse literatuur denken. Maar ik was die avond speciaal naar Middelburg afgereisd voor iemand anders. Er was een dichter te gast bij wie ik even de mot kon zijn. Zijn naam is Tijs van Bragt. Hier volgt een van zijn gedichten die ik maar al te goed begrijp:

Notities van een niksnut

het raam waarin de ondergrondse zon

altijd bovenkomt

dat bleke kozijn en die hoepel van licht

de dagelijkse nood een gedicht aan te vliegen

hoe vang je een gedicht bij elkaar als je niets kunt

hoelang al leunt die vraag op zijn mongoloïde nek

middaguur

twee sigaretten, even pissen

zijn pen heeft hij al duizend maal gebroken

wat stel je voor als je geen woorden vonkt

wat levert een ziel tegenwoordig op

boven het kruispunt zakt het winterlicht zich

tot een schraal en vrekkig vuur

het is weer mager oogsten

ook vandaag geen gedicht tegen het avonduur

kalmpjes aan nu, deze mens

even haastig

als een uitgebeende mot naar het bronlicht toe

Een goed gedicht is krachtiger dan een roman en een dichter staat dichter bij de hemel. Het T-shirt had gelijk.