Oplopend medicijnentekort zorgt voor meer bijwerkingen

Op dit moment zijn bijvoorbeeld naproxen, temazepam en clopidogrel niet beschikbaar. Maar ook medicijnen voor kleine, maar vervelende kwalen als schimmelnagels, oor-, huid-, en ooginfecties zijn schaars. Volgens cijfers van de apothekerbelangenorganisatie KNMP waren in 2011 242 geneesmiddelen niet leverbaar. In 2017 was dat aantal gegroeid tot 732.

Zo is een effectieve antibioticazalf tegen herpesinfectie aan het oog nu niet verkrijgbaar. Toch moeten patiënten behandeld worden om hun ogen te redden. ,,Je moet dan andere opties kiezen die niet altijd beter zijn omdat de kuur soms ook langer duurt. Dat maakt de hele behandeling vervelender,’’ vertelt Mark Pul, huisarts in het Gelderse Doornspijk. Daarnaast is er bij het gebruik van alternatieve antibiotica een grotere kans op vervelende bijwerkingen zoals diarree en misselijkheid. Puls collega Bart Timmers schreef vorige maand op de site medischcontact.nl een vlammend stuk over het huidige medicijnbeleid in ons land. Volgens hem is Nederland op dit gebied een bananenrepubliek geworden.

Ruim zevenhonderd verschillende soorten medicijnen waren vorig jaar dus een tijdje niet te leveren. Dat aantal stijgt nog, verwacht KNMP. Hoe komt dat?

,,Door succesvol beleid van de overheid en zorgverzekeraars zijn de de prijzen van geneesmiddelen voor de patiënt de laatste jaren zeer betaalbaar geworden. In vergelijking met onze buurlanden zijn de prijzen van onze medicijnen extreem laag te noemen. Farmaceutische bedrijven zien in het buitenland een betere afzetmarkt dan Nederland, met als gevolg dat directe beschikbaarheid van medicijnen op de Nederlandse markt verder terugloopt", aldus Gerben Klein Nulent, voorzitter van de KNMP. Deze apothekersorganisatie schreef onlangs een brandbrief  aan de Tweede Kamer over de oplopende tekorten.

De prijzen in Nederland zijn afgelopen jaren flink gedaald door overheidsbeleid. Zonder die daling zou de zorgpremie 50 euro per jaar hoger zijn, stelt Zorgverzekeraars Nederland. 

Huisartsen en apothekers moeten soms allerlei toeren uithalen om alternatieve medicijnen te regelen. Volgens de Patiëntenfederatie Nederland moet ongeveer een miljoen mensen geregeld van medicijn wisselen. Bijna 40 procent van deze groep wisselt drie keer per jaar of nog vaker, zonder dat er een medische oorzaak is. Vier op de tien heeft last van bijwerkingen door een nieuw middel. Medicijngebruikers kunnen daarom maar het beste een goede voorraad aanhouden, adviseerde de Patiëntenfederatie onlangs in Trouw. 

De apothekers vrezen dat het tekort door verdere besparingen op medicijnkosten erger wordt. De KNMP vraagt politiek Den Haag om maatregelen. ,,We willen de garantie dat bij het verder oplopen van de tekorten er maatregelen voor apothekers beschikbaar zijn om op flexibele wijze geneesmiddelen uit het buitenland te halen. Plus de garantie dat deze vervangende medicijnen ook aan de patiënten worden vergoed." Als dit niet goed wordt geregeld, voorspelt KNMP dat er voor sommige behandelingen geen farmaceutisch alternatief meer beschikbaar is en er moet worden overgestapt op een therapeutisch alternatief.