Henny Sackers voor het Vierdaagsemonument, vlakbij de Wedren waar de Vierdaagse doorgaans start. © Bart Hoogveld

Henny Sackers, marsleider zonder mars

WandelenIn het bureau van Stichting DE 4DAAGSE is het ijzig stil, ziet Henny Sackers. De ‘baas’ van het topevenement dat opnieuw moest worden afgelast over toewijding, hoog oplopende emoties en de Alternatieve Vierdaagse (20 t/m 23 juli).

Leo van Marrewijk 17-07-21, 00:01

Vorig jaar moest de Vierdaagse al worden afgelast, dit jaar weer. In hoeverre is het nu anders?

Henny Sackers: ,,In 2020 liepen de emoties hoog op. We hadden al 40.000 inschrijvingen en iedereen was volop aan het trainen. En hoewel verreweg het overgrote deel van de wandelaars vol begrip was, waren er ook mensen boos. We hebben toen alle zeilen moeten bijzetten om het positieve gevoel vast te houden, en gelukkig konden we het inschrijfgeld deels terugbetalen. Dit jaar kan de Vierdaagse weer niet doorgaan, maar is er meer berusting, meer begrip, dat is echt anders. Wat ook anders is: dankzij de snel stijgende vaccinatiegraad hebben we nu weer perspectief. Dat geeft de burger moed.’’

U heeft eerder al gezegd dat de Vierdaagse geen financiële buffers heeft. Hoe vangen jullie het gemis aan inkomsten op?

,,Onze financiële huishouding is voor 75 procent afhankelijk van inschrijfgeld. Dat missen we nu voor het tweede jaar op rij. En wij hebben weliswaar sponsors, maar bijvoorbeeld in het contract met onze hoofdsponsor staat dat ze bij een afgelasting maar 10 procent van het afgesproken bedrag hoeven te betalen. Serieuze aderlatingen dus. Wij hebben gelukkig wel overheidssteun gekregen via de NOW, maar we hebben onze broekriem flink moeten aanhalen.’’

In coronatijd is iedereen gaan wandelen, lijkt het wel. Wat verwacht u van de belangstelling als de Vierdaagse volgend jaar wel weer doorgaat?

,,Moeilijk te beantwoorden. De belangstelling voor de wandelsport is zeker gestegen, dat was ook al voor de coronapandemie aan de gang. En als iedereen die zich in 2020 heeft ingeschreven gebruikmaakt van de mogelijkheid om in 2022 mee te doen, zitten we zo vol. Maar ik heb geen glazen bol, misschien krijgen we in 2022 wel een aangepaste editie met teststraten. In elk geval moeten we het wandelcomfort van 47.000 wandelaars kunnen garanderen.’’

Een groet voor Henny Sackers (rechts) op de Via Gladiola tijdens de 102de editie. © Hollandse Hoogte / ANP

Is het daarom ook goed dat er van 20 tot en met 23 juli weer een Alternatieve Vierdaagse is? Misschien een surrogaat voor de echte ‘hoogmis van het wandelen’, maar zo blijven jullie ook een beetje op de radar.

,,Ja, de Alternatieve Vierdaagse, een initiatief van de KWBN, juichen we toe omdat je investeert in de relatie met de wandelaar. Er is weer iets te beleven, ook al is het zonder grote groepen en op een andere manier dan we gewend waren. Maar de boodschap is: ga bewegen, werk aan je gezondheid, ga weer meerdaags wandelen. Op die manier kun je, waar ook ter wereld, toch het Vierdaagsegevoel beleven.’’

Een bijzondere combinatie: u bent in het dagelijks leven hoogleraar strafrecht en criminologie aan de Radboud Universiteit en daarnaast bestuursvoorzitter van de Vierdaagse. Wat vinden uw studenten daar eigenlijk van?

,,Ze vinden het wel grappig, al leidt het soms tot verwarring. Ik heb wel meegemaakt dat ik als marsleider héél vroeg op pad was, en er net wat studenten uit de kroeg rolden met een blik van: ‘Hé, die man kennen we ergens anders van.’ Maar ik probeer het netjes te scheiden. Op de universiteit ben ik hoogleraar, tijdens de Vierdaagse Henny.’’

De functie van marsleider, de ‘baas’ van de Vierdaagse, is een vrijwilligersfunctie. Waarom steekt u er zoveel uren in?

,,Sommige mensen denken dat je als hoogleraar in een ivoren toren leeft. Dat is niet zo, ik sta midden in de maatschappij. Ik wil graag iets betekenen voor de samenleving, en dat geldt ook voor de 360 collega-vrijwilligers van de Stichting De 4Daagse – samen met de mensen van het Rode Kruis en sportmassage erbij zitten we ver over de duizend vrijwilligers. Nadat ik zelf niet meer kon meedoen als wandelaar, ben ik min of meer vanzelf de organisatie van Stichting De 4Daagse ingerold. Iedere vrijwilliger kan iets toevoegen en dat geldt ook voor mij: met mijn juridische achtergrond kan ik bijvoorbeeld iets betekenen als het gaat om reglementen en contracten. Ik geloof in de kracht van vrijwilligersorganisaties. Dat werk is niet vrijblijvend, het vergt enthousiasme en toewijding. Zonder vrijwilligers zou ons evenement onbetaalbaar zijn voor de deelnemers.’’

50 kilometer wandelen op een dag is en blijft een heel end

Als marsleider staat u vaak in de spotlights. In de goede tijden, maar ook als er bijvoorbeeld gedoe is over inschrijfgeld. Wat doet dat met een mens?

,,Ik wist dat voordat ik eraan begon. Die schijnwerpers zijn leuk als het allemaal goed gaat, maar als er iets niet goed gaat, krijg je ook alle shit over je heen. Ik ben daar tamelijk nuchter in. Dat hoort gewoon bij mijn taak. Toen we het inschrijfgeld voor de Vierdaagse in 2020 niet helemaal konden teruggeven, toonde 95 procent van de mensen begrip. Een aantal mensen niet. En als jurist zeg ik: in de kern hebben ze gelijk met ‘wij betalen voor een dienst en u levert niet’. Maar wij hadden te maken met exceptionele omstandigheden; een deel van het inschrijfgeld hebben we terugbetaald. Uiteindelijk is gelukkig niemand naar de rechter gestapt.’’

U bent zelf 25 keer geﬁnisht bij de Vierdaagse. Als u uw eerste deelname vergelijkt met recente edities, wat is er dan vooral veranderd?

,,Volgens mij deed ik in 1974 voor de eerste keer mee. Opvallendste verandering is de koersdrukte: toen waren er 28.000 deelnemers, nu zitten we al jaren aan het maximale aantal van 47.000. Ik liep op stevige lederen schoenen, nu zijn schoeisel en kleding veel meer afgemeten en professioneler. En in 1974 moesten we het onderweg doen met een paar hamburgertenten. Nu is er vermaak voor elke doelgroep. Of je nu houdt van jazz of metal, het is er allemaal.’’

Na die 25ste keer kon u niet meer meedoen vanwege een blessure, begreep ik. Wat was er loos?

,,Ik deed nogal fanatiek aan tafeltennis en liep daarbij een hardnekkige kraakbeenblessure op. De arts adviseerde me om geen 50 kilometer per dag meer te wandelen. Dat was een hard gelag hoor, want ik ben een echte Nijmegenaar en deed elk jaar graag mee. En hoewel ik natuurlijk het gevoel ken dat alles pijn doet - 50 kilometer wandelen op een dag is en blijft een heel end - gaf het me ieder jaar zóveel voldoening. Dus toen dat niet meer kon, was dat zuur. Ik miste het saamhorigheidsgevoel, de gezelligheid, de voldoening dat het – ondanks de spierpijn, de tegenslagen – toch weer is gelukt. Gelukkig voel ik die voldoening nu ook weer, maar op een andere manier: als een editie zonder incidenten is verlopen.’’

Startschot voor de 102e editie van de Nijmeegse Vierdaagse wordt gegeven door marsleider Henny Sackers. © Hollandse Hoogte / Bert Beelen

Daarover gesproken: bij de edities die wél doorgingen, hoe vaak doet u schietgebedjes in de week van de Vierdaagse?

,,Best vaak. Het gekke is: tot twee jaar geleden gingen die schietgebedjes bijna altijd over het weer. We hebben natuurlijk een aantal zomers gehad met extreme temperaturen. Als het 40 graden is, kunnen we het wel schudden met de Vierdaagse. In 2019 hadden we zo’n incidentloze editie, met 84 nationaliteiten aan de start, dan kun je je met recht ‘Walk of the World’ noemen. Dat geeft een kick hoor, als alles zo goed verloopt. Maar toen wisten we nog niet dat er met corona een bedreiging uit een heel andere hoek zou komen.’’

Wat gaat u eigenlijk doen in de Vierdaagseweek, van 20 tot en met 23 juli?

,,Vorig jaar was het uitgerekend in die Vierdaagseweek bijna perfect wandelweer. Dat voelde wrang, ik heb even moeten slikken. Voor de komende week is mijn agenda vol. Ik heb veel afspraken staan voor die week, er zijn veel verzoeken om interviews en andere representatieve taken. Alleen hoef ik niet om half vier ’s nachts m’n bed uit. Maar als het straks 20 juli is, zal ik ongetwijfeld weer denken: ik hoor hier niet te zitten, ik moet bij de wandelaars zijn. En we zullen nóg nadrukkelijker reikhalzend uitkijken naar de volgende editie.’’