Dit is waarom het eetgedrag van een op de tien 13-jarigen zorgelijk is

Wat is de aanleiding voor uw onderzoek?

,,Wij maken voor dit onderzoek gebruik van een langdurend onderzoek: Generatie R, waar ik ook aan meewerk. In dit onderzoek volgen we al jarenlang de ontwikkeling van duizenden jongeren, al sinds dat hun moeders zwanger waren. Uit ander onderzoek bij mensen met een eetbuistoornis of boulimia die een behandeling krijgen weten we dat ze vaak al jaren symptomen hebben. Het lijkt of de stoornis in de tienerjaren kan ontstaan.”

Heeft u jongeren geïnterviewd?

,,In het langlopende onderzoek hebben we net de fase afgerond waarin we 13- en 14-jarigen hebben onderzocht. Zij hebben anoniem vragenlijsten ingevuld. Daarin vonden we dat op 13-jarige leeftijd ruim 10 procent van de jongeren eetbuisymptomen ervaart. Op 10-jarige leeftijd zagen we dit gedrag nog nauwelijks. 40 procent van die jongeren die dat aangeeft, zijn jongens.”

Wat vond u precies?

,,We zien in deze periode, die wij vroege adolescentie noemen, dat er een patroon ontstaat waarbij deze kinderen symptomen van eetbuien hebben, zoals fors overeten. We vroegen of ze in de drie maanden ervoor zoiets hadden ervaren. En ook of ze controleverlies ervoeren: of ze het gevoel hadden niet te kunnen stoppen.”

Wat is een eetbui?

,,Als je dat hebt, dan trek je de koelkast of keukenla open en ga je van alles eten wat je maar ziet. En dan altijd meer dan de gebruikelijke hoeveelheid. Een ander belangrijk kenmerk van een eetbui is dat je controleverlies ervaart. Het gevoel hebt dat je niet meer kunt stoppen.”

Waarom zijn deze bevindingen zorgelijk?

,,Uit de resultaten blijkt dat jongeren die dit aangaat vaak ook andere problemen hebben. Ze proberen om niet aan te komen en gaan dan veel sporten of ze eten een groot deel van de dag niet of slaan een maaltijd over. Dat noemen we compensatiegedrag, waarvan we weten dat juist een eetbui kan uitlokken. We zien ook internaliserende problemen bij sommige jongeren met eetbuisymptomen: angst en een negatief zelfbeeld. Het is een clubje dat we in de gaten moeten houden.”

Hebben deze jongeren dan een eetbuistoornis?

,,Als zo’n eetbui wekelijks voorkomt, kan er sprake zijn van een eetbuistoornis. Dat zagen we niet terug bij deze groep. Het gaat om milde symptomen. Maar als zo’n eetbui dus vaker voor gaat komen, dan kan het dat een stoornis worden. We denken wel dat sommigen hierin kunnen doorslaan en een eetbuistoornis of boulimia ontwikkelen. In dat laatste geval gebruiken mensen ook laxeermiddelen en/of ze geven over.”

Hoe vaak komt een eetbuistoornis in Nederland voor?

,,We zien boulimia bij 2 procent van de bevolking. De eetbuistoornis, die sinds 2013 pas is opgenomen in het handboek van de psychiatrie, komt iets vaker voor: bij zo’n 3 à 4 procent van alle Nederlanders.”

Wat kunt u nu doen?

,,Dit gedrag kan van voorbijgaande aard zijn, maar de resultaten maken duidelijk dat we moeten waken voor een afglijdend patroon. Dat de eetpatronen van deze jongeren zich ontwikkelen tot frequente of vaker voorkomende eetbui en mogelijk tot een eetstoornis. Het signaleren van psychische problemen, een negatief zelfbeeld en de ongezonde eetpatronen is daarom belangrijk. Het is noodzakelijk om hiervoor goede middelen te ontwikkelen om dit te kunnen screenen.”

_{Het artikel over de resultaten van het onderzoek van professor Jansen, en haar collega Ivonne Derks en een team van onderzoekers is opgenomen in Journal of Eating Disorders.}

Bekijk onze beste video’s op het gebied van koken en eten in onderstaande playlist: