Coronapandemie leidt tot forse stijging psychische problemen bij jongeren
Door de coronapandemie krijgen veel meer kinderen en jongeren de komende jaren ernstige psychische problemen. Het gaat om een stijging van zo’n 50 procent. Hoewel het kabinet gisteren 613 miljoen euro vrijmaakte, is de broze jeugdzorg waarschijnlijk niet berekend op die toestroom.
Dat zegt hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie Arne Popma (Amsterdam UMC). Hij deed met een dertigtal collega’s onderzoek naar psychische klachten onder jongeren. De resultaten zijn vorige week gepresenteerd op een jeugdcongres. Een wetenschappelijk artikel volgt later deze maand.
,,De data uit de praktijk en het onderzoek zijn helder’’, zegt Popma. ,,Met een verhoging van 50 procent zitten we nog aan de voorzichtige kant. In Engeland wordt een verdubbeling van toestroom naar de ggz verwacht voor de komende twee jaar.”
Tienduizenden aanmeldingen
Zo’n 4 procent van de Nederlanders onder de 18 jaar heeft psychische problemen waarvoor hulp van een psycholoog of psychiater nodig is. Maar sinds de pandemie is dat opgelopen naar 6 procent. Om hoeveel jongeren de stijging in absolute aantallen gaat, is door gebrek aan centrale registratie onduidelijk. ,,We gaan de komende jaren uit van tienduizenden extra aanmeldingen’’, aldus Popma.
Inperkingen van het sociale leven en vrees voor het virus lijken belangrijke verklaringen voor de stijging. Vooral angst-, depressie- en eetstoornisproblematiek nemen toe. Bij de eetstoornissenkliniek van het Amsterdamse Levvel – die nauw samenwerkt met de afdeling kindergeneeskunde van Amsterdam UMC – is de wachttijd verdubbeld tot acht weken.
De acute zorg voor anorexiapatiënten is al een half jaar zeer zwaar belast. Een Amsterdamse moest vanwege plaatsgebrek uitwijken naar Zeeland. Patiënten die normaal gesproken een bed krijgen, worden noodgedwongen thuis behandeld.
Er was veel psychisch leed voorkomen als het geld er eerder was geweest
Spagaat
50 miljoen euro van de ruim 600 miljoen die nu extra is uitgetrokken, heeft het ministerie geoormerkt voor de acute jeugd-ggz. 255 miljoen gaat naar het terugdringen van wachtlijsten.
Popma is blij met de erkenning die uit het bedrag spreekt. ,,Maar er was veel psychisch leed voorkomen als het geld er eerder was geweest. Ook leidt dit helaas niet tot structurele verbeteringen.”
Sinds de gemeenten in 2015 de jeugdzorg van de rijksoverheid overnamen, schuurt het. De stelselwijziging ging gepaard met een bezuiniging van 15 procent. Onderhandelingen tussen gemeenten en rijk over een budgettekort van 1,7 miljard euro zijn geklapt. Ook Amsterdam zit al jaren in een spagaat tussen zorgplicht en financiën.
De jeugdzorg is een markt geworden
Dat de gemeenten in 2015 ineens zorg moesten inkopen, leidde tot een keur aan nieuwe ggz-aanbieders. ,,De behandeltarieven voor relatief lichte klachten zijn te hoog in verhouding tot zware klachten’’, zegt Popma. ,,De jeugdzorg is een markt geworden. Bedrijven die zich toelegden op eenvoudige problematiek hebben daarvan geprofiteerd.”
Shitparadox
Tekenend is het feit dat het gemiddelde opleidingsniveau van de ouders van kinderen in de jeugdhulp de afgelopen jaren sterk is verhoogd, zegt Popma. ,,Het systeem werkt voor mensen die de weg weten. Daardoor ontstaat overbehandeling van de ‘worried well’, en onderbehandeling van de minder zichtbare, maar zwaardere problematiek.”
Het leidt tot wat Popma de ‘shitparadox’ noemt: als het al slecht met een jongere gaat, maakt het complexe systeem van de jeugdhulp de situatie nog slechter. Het systeem nivelleert niet, maar divergeert.
Komende zomer verschijnt het Deltaplan Jeugd, dat de fundamentele problemen moet oplossen. Popma vindt dat de acute jeugdzorg terug moet naar een landelijke regie. Lichtere zorg kan bij gemeenten blijven. ,,Het kan nog jaren duren voordat het is opgelost.”
Zo is gebrek aan personeel een struikelblok. Veel vrijgevestigde kinderpsychiaters zijn gestopt, omdat ze de lagere tarieven en complexe bureaucratie van gemeenten beu waren. Zij vertrokken naar de volwassenen-psychiatrie.
,,Met het grootste deel van de Nederlandse jeugd gaat het gelukkig goed’’, zegt Popma. ,,Zij zitten in de groene groep. Maar de rode groep is sinds de pandemie groter geworden. En de oranje groep helaas ook.”
Denkt u aan zelfmoord of maakt u zich zorgen om iemand? Iedereen kan 24 uur per dag anoniem bellen met 0800-0113 of chatten via 113.nl.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Experts signaleren meer gebitslijtage bij kinderen: ‘Denk er niet te licht over’
Harde cijfers zijn er nog niet, maar tandartsen en mondhygiënisten zien steeds meer gaatjes, ontstoken tandvlees en gebitsslijtage bij kinderen. In de coronatijd lijken meer mensen soepeler om te zijn gesprongen met preventie, zoals tweemaal daags tandenpoetsen. -
Ramen dicht, want de graspollen bezorgen hooikoortspatiënten een pittige week
Door de regenbuien van afgelopen weekend en de zon en warmte nu, groeien en bloeien de grassen volop. Een crime voor hooikoortspatiënten, want het aantal pollen in de lucht is deze week op zijn piek. -
podcast
Corina: ‘Ik was blij met de diagnose, er is geen grotere hel dan onverklaarbare kinderloosheid’
Een zwangerschap leidt niet altijd tot een blakende, gezonde baby: per jaar verliezen in Nederland zo’n 25.000 vrouwen een ongeboren kindje. In de podcast Miskraammonologen, een productie van Ouders van Nu, AD en de regionale titels, hoor je de persoonlijke verhalen van deze vrouwen. -
Kan 't goedkoper?
We betalen minder voor een fles allesreiniger, maar het kan nóg goedkoper
De prijzen stijgen, ook die van onze boodschappen. Elke week bekijken we één product. Betaal je er meer voor en is er een manier om te besparen? Vandaag: allesreiniger. -
Energierekening
Valentijn (38): ‘Een groot deel van mijn energiekosten wordt vergoed door mijn werkgever’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Valentijn (38) uit Leeuwarden.
-
met video
Nacontroles blaaskanker kunnen via urinetest: ‘Prettiger voor patiënt en scheelt tijd’
Patiënten die blaaskanker hebben gehad, hoeven voor de nacontroles niet altijd meer naar het ziekenhuis. Steeds meer ziekenhuizen controleren de blaas met urinetesten die patiënten thuis kunnen doen. -
video
Onderzoek: Psychische nood onder internationale studenten momenteel torenhoog
Internationale studenten in ons land lijden vreselijk tijdens de coronacrisis, blijkt uit nieuw onderzoek. Het leeuwendeel ervaart stress, eenzaamheid en psychische problemen. Bijna een kwart van de studenten heeft nauwelijks tot geen gevoelens van blijdschap in dit collegejaar. -
PREMIUM
Vrouwen sterven vaker aan hart- en vaatziekten: Hester krijgt 7,5 miljoen om uit te zoeken waarom
Hartinfarcten worden vaker gemist bij vrouwen. Hester den Ruijter, hoogleraar aan het UMC Utrecht, ontving een prestigieuze beurs van 7,5 miljoen euro om onderzoek te doen naar het verschil tussen slagaderverkalking bij mannen en vrouwen. „Eerder werd er met gefronste wenkbrauwen naar deze verschillen gekeken; het werd gezien als feministische gedachte.”