Nationale Buitenspeeldag: laat ze lekker klimmen en ga er niet steeds naast staan

Vandaag op Nationale Buitenspeeldag worden kinderen gestimuleerd om naar buiten te gaan. Via zo’n extra speelmoment hoopt organisator Jantje Beton dat kinderen ontdekken hoe fijn spelen in de buitenlucht eigenlijk is. Maar de stichting hoopt ook dat kinderen meer verbinding vinden met buurtgenootjes, zegt Ynama Wigman, programmamanager bij Jantje Beton. ,,Dat maakt het makkelijker om elkaar later weer op te zoeken op de speelpleinen, omdat je weet dat er leuke kinderen zijn.”

Zo’n Buitenspeeldag is hard nodig want kinderen spelen te weinig buiten. Uit het meest recente onderzoek ‘Buitenspelen 2022’ van Kantar Public, in opdracht van Jantje Beton, blijkt zelfs dat zo’n 17 procent van de kinderen het nooit doet. Dat is een groot verschil met onze ouders en grootouders, zegt Wigman. ,,Vroeger werd er veel meer buiten op straat gespeeld. De kinderen van nu zitten sinds de opkomst van de schermen veel meer binnen, kijken Youtube- en Tiktok-filmpjes of gamen.”

Maar het ligt niet alleen aan het schermgedrag. Kinderen hebben het ook veel drukker, zegt Wigman, met huiswerk, hobby’s en sportclubjes. Daarnaast zijn ouders voorzichtiger geworden. ,,Vroeger werd je hup in je eentje naar buiten gestuurd. Maar het is ook drukker geworden op straat en er is niet altijd een speelplek in de straat.”

Ook remmen we onze kinderen tegenwoordig in risicovol spelen, terwijl dat  juist goed is voor de motorische en cognitieve ontwikkeling. Laat je kind lekker ergens in klimmen en ga er niet automatisch naast staan om hem of haar op te vangen. Wigman: ,,Zeg ook niet te snel ‘doe voorzichtig’ als het een hoge snelheid maakt op de fiets of step. We zijn ‘curling-ouders’ geworden die alles glad willen plaveien voor hun kinderen zodat ze zich niet bezeren, maar daar leren ze niets van.”

Dat is ook precies wat Kristel van der Aa haar kinderen wil meegeven: ga gewoon lekker je gang. Van der Aa runt het platform Zoekdeboer.nl, waarop een overzicht van activiteiten op boerenerven te vinden is. Ze is met haar kinderen regelmatig op de boerderij, lekker fruit plukken, dieren knuffelen, spelen op een stroberg,, Mijn kinderen vermaken zich altijd erg goed.” Veel boeren bieden ook activiteiten aan speciaal voor kinderen. Van speurtochten, biggetjes knuffelen, eitjes rapen, eigen groenten oogsten tot melktappen. Maar ook simpele dingen zoals spelen op een grote zandberg of soep maken van modder kunnen op de boerderij, zegt Van der Aa.

Dit is niet alleen gezond - buitenlucht is goed voor het immuunsysteem - maar ze leren er ook veel van. Van der Aa: ,,Kinderen leren bijvoorbeeld waar eieren vandaan komen. Niet uit de schappen van de Albert Heijn, maar van de kip. Of ze ontdekken hoe groente groeit.” Een bezoek aan de boer is ook niet zo prijzig, zegt Van der Aa. ,,Daarnaast is het niet zo massaal. Mijn kinderen raken niet compleet overprikkeld zoals van pretparken of grote speeltuinen, ze laden er juist van op. En als we ‘s avonds thuis komen, gaat het eten van groenten ook vanzelf, omdat ze die zelf geoogst hebben.”

Plus, laat je je kinderen vooral in eigen tuin spelen, dan heb je allerlei attributen nodig zoals een schommel of trampoline. ,,Vaak moet ik ze dan nog steeds naar buiten sturen. Maar als we naar de boer gaan, hoef ik niets te zeggen en rennen ze al naar buiten.” Kinderen hebben inderdaad niet veel nodig om lekker te kunnen spelen, zegt Wigman. ,,Kijk maar naar de momenten waarop je met je kinderen door de wijk loopt. Ze willen van elk obstakel afspringen of eroverheen lopen. Je hoeft echt niet per se naar een speeltuin met glijbaan.”

Voor ouders en kinderen die niet weten wat ze precies voor spelletjes moeten doen thuis, heeft Wigman een aantal speeltips. ,,Oud-Hollandse spelletjes zijn nog steeds super leuk. We leggen op ons platform de Speelbeweging bijvoorbeeld uit hoe Annemaria Koekoek ook alweer werkte. Maar veel spellen voor binnen kun je ook prima buiten doen, zoals levend ganzenbord.”