Het applaus klinkt nét iets harder als je kind geslaagd is voor het gymnasium

Kind numero drie is geslaagd voor de middelbare school. Hoera! De vlag ging in de top en ik vertelde het op Facebook teneinde iedereen te laten delen in de feestvreugde. Zo bijzonder is het natuurlijk niet. De meesten van ons, en daarmee bedoel ik iedereen, hebben ooit de middelbare school afgerond om daarna gemangeld te worden in de grote boze wereld. Applaus! Een diploma! En nu? 

Drie jaar geleden sloot de oudste de middelbare school af, met slechts één 3 (hij had een verplicht vak waar hij werkelijk niets aan vond, maakte er geen huiswerk voor, maar compenseerde dat lage cijfer weer met andere vakken. Dat had hij al jaren van tevoren uitgerekend de kleine smiecht). Ik zei tegen hem: Ooit zul je met weemoed terugdenken aan deze tijd. Wanneer je dag in dag uit aan het werk bent om geld te verdienen om je leven te kunnen bekostigen. En bij elke prestatie krijg je een hondenkoekje, mag je kwispelen en mag je dóór. Moet je wel aan de standaard voldoen natuurlijk. Dus havo of atheneum op z'n minst, gevolgd door hbo of beter nog: de zaligmakende universiteit. Toen ik de foto postte van mijn blije kind met tas en vlag kwam ook snel de vraag voor welk schooltype hij geslaagd was. Ik had er geen seconde bij stilgestaan dat erbij te vermelden. 

Hij is blij dat het klaar is, heeft nog geen idee wat hij gaat doen (en schreef zich dus heel slim voor 1 mei in, de deadline, voor vier studies zodat hij er alsnog langer over na kon denken) maar wat maakt het nou uit wat voor school hij afrondde? Het is nog steeds zo dat er harder applaus klinkt bij gymnasium dan bij vmbo. En het nagalmen van dat applaus zie ik ook terug bij mijn kinderen, die werkelijk allemaal verschillende schooltypes volgen en volgden, variërend van vmbo tot gymnasium en van mbo tot een academische masteropleiding. 

Dan zie je toch een soort klein minderwaardigheidsgevoel opduiken bij de kinderen die nou net niet tot the lucky few behoren die ‘hoog’ scoren. Dat gevoel krijgen ze niet mee van hun ouders want ons maakt het geen reet uit, als je het maar op z’n minst een klein beetje naar je zin hebt. Zelfs dat is al lastig soms.

Een kennis die prima presteerde op de havo, maar er geen klap aan vond omdat hij liever aan auto’s sleutelde dan Duits en Frans te leren, maakte een andere keus dan de sociaal gewenste. Ondanks het ach en wee van familie en docenten stapte hij halverwege zijn schoolcarrière over naar de LTS, de Technische School. Hij verdient nu een prima boterham, heeft zijn eigen garagebedrijf en is daar hartstikke blij mee en trots op zijn beslissing als veertienjarige. Dáár gaat het toch om! Maar de omgeving van zulke zelfbewuste kinderen kijkt daar vaak anders tegenaan. Op de basisschool lopen sommige ouders luidruchtig te protesteren wanneer ze vinden dat hun kinderen een ‘te laag’ schooladvies krijgen. 

Het kán he, zo’n stomme test is een momentopname, maar het komt ook voor dat de persoonlijke frustraties van ouders worden geprojecteerd op hun kinderen. Die frustraties zijn moeilijk om los te laten, en we hebben ze allemaal. Ik ook, ik had graag mijn studie afgemaakt maar dat is er nooit van gekomen en ik ging ‘gewoon’ werken. 

Zonder diploma’s zat ik in de daklozenopvang, je kunt je voorstellen dat dat niet goed afliep zonder training in conflictbeheersing. Daar lag ik, bewusteloos geslagen tussen de gebroken bakjes met vanillevla. Je wil je kinderen behoeden voor het maken van dezelfde fouten, die misschien helemaal geen fouten waren, maar leermomenten op weg naar je eigen volwassenheid. Het was ploeteren, maar dat was voor mij alleen maar goed. Onze zoon heeft nu zijn papiertje op zak en mag ook zijn weg gaan vinden en dat is inderdaad niet gemakkelijk. Ben benieuwd waar hij gaat uitkomen.