Door Sjoerd Mossou

De opdracht was dan toch te groot, de last van het verleden te zwaar, de druk van de natie te hevig. Toen Björn Kuipers tegen kwart voor elf lokale tijd affloot na de laatste strafschop van de Engelse tiener Bukayo Saka, daalde er op Wembley een zucht neer van ongeloof.

Slechts aan de zuidkant van het stadion klonk een uitzinnig kabaal, opstijgend vanuit de feestende Italiaanse supportersvakken. Dol van vreugde renden Leonardo Bonucci, Giorgio Chiellini en al die anderen richting hun fans, dolgelukkig met de eerste Italiaanse EK-titel sinds 1968.  

Ook na 55 frustrerende jaren rekende thuisland Engeland niet af met zijn nationale obsessie, een vroege goal van Luke Shaw ten spijt. Italië won het meeslepende gevecht, bovenal op basis van een knappe tweede helft, waarbij de thuisploeg steeds meer controle verloor over de finale waar het zo intens naar had toegeleefd.

In de penaltyserie faalden uitgerekend drie jonge Engelse aanvallers, van wie Marcus Rashford en Jadon Sancho juist voor de strafschoppen in de het veld waren gebracht door Gareth Southgate. 25 jaar nadat de bondscoach zelf een cruciale strafschop miste op Wembley, liep Southgate nu een heel ander soort penaltytrauma op - en heel Engeland met hem.

Een teleurstelling die nog dagen zal nadreunen, want al vroeg op de zondag verkeerde heel Engeland in een soort staat van delirium. De eerste finale sinds 1966 maakte een waanzin los die in de straten van Londen vaak aanstekelijk was, maar soms ook ongezond en dreigend, resulterend in tal van opstootjes met dronken fans. 

De finale was lang niet altijd goed, wel zenuwslopend, intens en meeslepend. Na de 1-1 van Bonucci zinderde de spanning voortdurend over de tribunes, in een fase waarin Italië almaar sterker werd. Maar met (de later weer gewisselde) routinier Jordan Henderson in de ploeg herwon Engeland daarna stilaan weer wat grip.

Dit is ons elftal van het EK
_{(Kun je de grafiek niet goed zien, klik dan voor een vergroting op de puntjes rechtsonder)}

Met name de eerste helft was grotendeels voor de thuisploeg. Niet in de laatste plaats dankzij de aangepaste speelwijze van bondscoach Gareth Southgate, die een team formeerde in een 3-4-3, met Kieran Trippier en Luke Shaw als een soort hangende vleugelbacks. Binnen twee minuten leidde die strategie al tot succes.

Trippier kreeg de bal aan de rechterkant van het veld, Kyle Walker trok de Italiaanse defensie met een voortreffelijke loopactie uit elkaar, waardoor de Engelse rechtshalf volledig vrij kan voorzetten. Aan de andere kant van het veld was het uitgerekend de meegesprinte Shaw die met een dropkick raak schoot: 1-0.

Wat volgde leek wel een inferno. De volgepakte tribunes van Wembley schudden, brulden en explodeerden, op een manier zoals je dat zelden ziet bij grote internationale finales. Overal vielen mensen over elkaar heen. Het kabaal galmde maar door onder het dak van het stadion, als een golf van geluid die maar niet wilde neerdalen.

Italië leek zowaar even van slag. Spits Ciro Immobile oogde alsof hij bevangen werd door angst, terwijl ook de veelgeroemde middenvelders Jorginho en Marco Verratti maar niet slaagden om ritme en verrassing in het spel te krijgen.

In de tweede helft was de eerste dreiging nog voor Engeland, toen Raheem Sterling neerging in het strafschopgebied, en Kuipers volkomen terecht liet doorspelen. Maar daarna trok Italië steeds nadrukkelijker ten aanval, met Lorenzo Insigne en Chiesa als roergangers.

Keeper Jordan Pickford redde twee keer moeizaam, eerst op een schot van Insigne en daarna toen Chiesa verdekt uithaalde. Engeland verdedigde verbeten, het publiek ging er nog eens vurig achter staan, maar na 67 minuten was het alsnog gelijk.

Uit een corner leek Pickford eerst nog te redden op een kopbal van Verratti, maar via de paal belandde de bal voor de voeten van Leonardo Bonucci, die van dichtbij binnen tikte: 1-1.

Een zucht van ongeloof daalde neer op Wembley. Voor het eerst vielen er stiltes, van angst en vertwijfeling vooral. Toen invaller Domenico Berardi alleen voor Pickford opdook, slaakte Wembley even een zucht van verlichting, maar de spanning verdween nooit meer uit de wedstrijd.

In de verlenging waren kansen zeldzaam. Pickford redde met één arm, vlak voordat Federico Bernardeschi kon binnentikken. Engeland had in de tweede verlenging het meeste uitzicht op de winst, jagend op een goal, maar pas na strafschoppen viel de beslissing in het voordeel van Italië.