Vrouwen economisch steeds vaker zelfstandig, moederschap nog wel een struikelblok

Dat blijkt uit de nieuwe Emancipatiemonitor van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS), die eens in de twee jaar verschijnt. Bijna tweederde van de vrouwen onder de 65 jaar die niet naar school gaan is dus economisch zelfstandig. Bij de mannen ligt dat percentage hoger: ruim 80 procent verdient meer dan het bijstandsniveau (1.080 euro per maand in 2021).

Maar de vrouwen zitten dus wel in de lift. Bijna 56 procent mocht zich vorig jaar financieel onafhankelijk noemen, tegen ruim 42 procent in 2011. Financieel onafhankelijk is iemand die meer verdient dan het minimumloon, in 2021 was dat 1.540 euro per maand. Ook hier is het percentage bij de mannen wel hoger: zij komen uit op bijna 77 procent.

Het CBS constateert dat het aantal vrouwen dat economisch zelfstandig zou wíllen zijn met 75 procent hoger ligt dan het werkelijke percentage van 66 procent. Mannen vinden het overigens nog belangrijker om zichzelf financieel te kunnen onderhouden: 87 procent beantwoordt die vraag met een ja.

De komst van kinderen is nog altijd een belangrijke factor in het verschil tussen de man en de vrouw. Als ze nog geen kinderen hebben, verdienen mannen en vrouwen in hun eentje ongeveer net zo vaak boven bijstandsniveau. Maar als er kinderen geboren worden, verandert dat. Bijna de helft (45) procent van de kersverse moeders gaat minder werken, bij mannen is dat volgens het CBS nog geen 7 procent. Daardoor worden vrouwen in verhouding vaker afhankelijk van hun mannelijke partner dan andersom.

Maar ook hier worden de verschillen kleiner. Vrouwen die tussen 2012 en 2014 hun eerste kind kregen, zijn in de jaren daarna minder hard in inkomen achteruit gegaan dan vrouwen die tussen 2008 en 2010 voor het eerst moeder werden. Bij mannen is dat juist andersom, al is de teruggang in loon nog steeds vele malen kleiner.

Zeven op de tien vrouwen die werkt, doet dat in deeltijd. Bijna tweederde van hen zou onder voorwaarden meer willen werken. De belangrijkste reden om dat eventueel te gaan doen: als het gezinsinkomen te laag zou zijn. Ook zegt een deel van de vrouwen dat werktijden die beter bij het privéleven zouden passen hen over de streep zou kunnen trekken.

In Europees perspectief werken Nederlanders overigens hartstikke vaak. Zowel de Nederlandse mannen (85,7 procent van hen werkt) als vrouwen (77,5 procent) staan derde op de ranglijst. Tsjechische mannen en Zweedse vrouwen werken het vaakst, Italiaanse mannen en Griekse vrouwen het minst vaak.