Ongeloof om zoveelste persconferentie met slecht nieuws: ‘Geen enkel land in EU heeft dit’

Om te beginnen zien verschillende grote winkelketens een verlenging van de vervroegde sluitingstijd helemaal niet zitten, laat brancheorganisatie INretail weten. De extra koopavonden in de voor de retail belangrijke decembermaand kunnen nu immers niet doorgaan. Winkeliers verliezen veel omzet door de vervroegde sluiting, zegt INretail. ,,Zeker op A1-locaties waar je het van veel winkelend publiek moet hebben.”

Winkeliers merken dat klanten hun winkelgedrag hebben aangepast en vroeger komen winkelen, maar ook dat het tussen 16.00 uur en 17.00 uur drukker is dan voorheen. ,,Er is immers ook een aanzienlijke groep klanten die niet in staat is om veel eerder op de dag naar de winkel te komen, dat is een direct gevolg van de vroegere sluitingstijd”, zegt Action.

Voor de evenementenbranche is het op slot houden van het avond- en nachtleven ‘de zoveelste tegenvaller’. ,,Deze periode is voor onze sector traditioneel van groot bedrijfseconomisch belang”, zegt Berend Schans tegen deze site. Schans is voorzitter van de Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF). ,,Een relatief groot deel van de jaaromzet wordt normaliter in deze periode gemaakt. Er komt weer steun, waar we dankbaar voor zijn, maar het nieuwe kabinet moet zich snel gaan buigen over de structurele fouten die in het cultuurbeleid zijn geslopen. De inkomensverdeling is op veel vlakken scheef.”

De ene vorm van cultuur wordt door de overheid belangrijker gevonden dan de andere vorm, zegt Schans. ,,Er wordt veel beleid ontwikkeld, maar er komt niet structureel geld bij. Onze arbeidsmarkt is ziek. Er zijn bijvoorbeeld te veel schijnzelfstandigen. De Covid-crisis maakt dit allemaal nog duidelijker. Er moet nagedacht worden over structurele oplossingen niet alleen werken aan wat symptoombestrijding.”

Voor de Vereniging van Evenementenmakers (VVEM) is het nieuws ‘teleurstellend maar verwacht’. ,,Er blijkt geen ruimte te zijn om welk licht dan ook te laten schijnen”, verzucht woordvoerder Willem Westermann tegen deze site. ,,Daarom kijken wij graag vooruit naar volgend jaar en hopen dat het kabinet een goede inkijk in volgend jaar gaat geven. Voor ons is duidelijkheid verder dan vier weken vooruit echt heel hard nodig.”

Evenementenorganisator ID&T vraagt van het kabinet snel met ‘een doordacht plan‘ voor de cultuursector te komen. Met de huidige strategie kan de festivalagenda van volgend jaar opnieuw vrijwel leeg blijven, waarschuwt de organisator in reactie op de coronapersconferentie van dinsdag. ,,Voor onze branche, waarin alle is de strategie waarbij het land bestuurd wordt door tweewekelijkse beslissingen te nemen onhoudbaar. Het is nu wel duidelijk dat de strijd tegen het virus nog niet gestreden is en als er in de nabije toekomst geen doordacht plan komt is de kans groot dat 2022 weer een jaar zonder events zal zijn. Dat zal desastreuze gevolgen hebben voor de branche.”

Nederlandse poppodia als Vera in Groningen, het Tilburgse 013 en Paradiso in Amsterdam pleitten eerder  ook al voor een visie voor de komende jaren. ,,We hebben behoefte aan een strategisch plan”, zei Jurry Oortwijn van Paradiso. ,,Ze beseffen niet hoeveel werk en flexibiliteit die maatregelen van ons vragen.”

Tekst gaat verder onder deze tweet

De verlenging van de avondsluiting van de horeca is ‘pijnlijk in zo’n belangrijke maand’, maar komt niet onverwacht, zegt voorzitter Robèr Willemsen van Koninklijke Horeca Nederland (KHN). Wel is de branchevereniging blij met de verlenging van de steun vanuit de overheid, want daarmee wordt een groot deel van de horecabedrijven overeind gehouden. Willemsen wijst ook op een door de Tweede Kamer aangenomen motie waardoor de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) ook voor starters gaat gelden.

KHN geeft verder aan dat het kabinet nu met een beter beleid moet komen. ,,We hopen dat er na 22 maanden eindelijk een visie komt. We moeten het perspectief hebben dat als we uit deze lockdown komen we dan weer kunnen ondernemen.” Horecaondernemers hebben sinds het begin van de coronapandemie al zo’n 5,5 miljard euro aan eigen vermogen in hun bedrijven gestoken. ,,De buffers en spaarpotjes zijn leeg. Ontzettend veel bedrijven met een negatief eigen vermogen.”

Het is heel spijtig dat we met de kerstdagen gesloten zijn, maar het komt helaas niet onverwacht”, zegt de Rotterdamse horecabaas Herman Hell, die meerdere zaken heeft in de havenstad. ,,Deze verlenging doet pijn, maar dat doet het al twee jaar”, zegt Hell. Bij Laurens Meyer, eigenaar van circa vijftig horecazaken verspreid over het land, waaronder De Drie Gezusters in Groningen, klinkt hetzelfde geluid. ,,Voor mij is dit geen nieuws. Wij denken dat dit nog wel tot na carnaval volgend jaar gaat duren”, aldus Meyer. De horecaondernemer noemt de maatregelen ‘catastrofaal’. ,,Het is erg moeilijk vol te houden, de schuldenberg groeit en groeit.”

Ook Won Yip, Amsterdamse horecamagnaat met meerdere cafés in de hoofdstad, verwachtte dat de maatregelen verlengd zouden worden. Hij spreekt van ‘wanbeleid’ en ‘symboolpolitiek’. ,,Ze zouden op zijn minst de horeca wat extra uurtjes kunnen geven met kerst. Want ze denken toch niet echt dat er maximaal vier mensen thuis zitten?” Volgens Yip zijn de maatregelen desastreus voor de horeca. ,,De decembermaand is traditiegetrouw een goede maand voor de omzet, en die gaat weer verloren.”

Tekst gaat verder onder deze tweet

De Club van Elf, een vereniging waarvan 24 grote dagattractiebedrijven - zoals De Efteling en Ouwehands Dierenpark - lid zijn, noemt de verlenging van de avondlockdown ‘heel pijnlijk'. ,,Een aantal bedrijven zijn in de winter open, dus ook met de kerstvakantie", vertelt directeur Kees Klesman. Sommige dagattracties hebben geïnvesteerd in avondprogramma's. ,,Waarbij het fantastisch toeven is in de winterse tijd. Daar horen lichtjes bij in het donker. Dat is in dit geval weggegooid geld. Het is hopen op coronasteun.”

De bioscoopbranche NVFB reageert teleurgesteld op de verlengde avondlockdown. Eerder pleitte de NVFB al voor beperkingen van de maatregelen. ,,Gemiddeld komt 75 procent van de bezoekers na 17.00 uur en de achterblijvende omzet is sinds 28 november dus ook navenant. Daarbij mogen we maar één op de drie stoelen bezetten en komen er simpelweg al minder mensen vanwege de check op de QR-code", aldus directeur Gulian Nolthenius.

Het is voor de bioscoopbranche lastig te begrijpen dat het kabinet geen maatwerk wil leveren. ,,Feitelijk opereren we door al deze maatregelen op dit moment op een zesde deel van onze reguliere capaciteit. Er is geen land in Europa waar deze combinatie van maatregelen voorkomt. Drie beperkingen is simpelweg teveel.”

De Vereniging Vrije Theaterproducenten (VVTP) is blij met het aangekondigde extra steunpakket voor de culturele sector, maar is hier nog wel over in overleg met de overheid. ,,We moeten kijken of het genoeg rekening houdt met het feit dat ook de kaartverkoop voor de rest van het seizoen stilvalt”, laat voorzitter Boris van der Ham weten.

Want de meeste mensen kopen normaal gesproken al maanden van tevoren een kaartje voor een voorstelling, zegt hij. ,,Voor een voorstelling in april kopen mensen nu normaal gesproken al een kaartje. Maar kaartjes worden nu niet verkocht”. Dat komt door de grote onzekerheid die heerst over het al dan niet doorgaan van de voorstellingen, zegt Van der Ham. ,,Daarnaast kiezen sommige theaters er door de onzekerheid voor om kaartjes nog helemaal niet te verkopen.”

Tekst gaat verder onder deze tweet

De PO-raad, de koepelorganisatie voor het basisonderwijs, vindt dat het kabinet op een laat moment heeft besloten om de basisscholen te sluiten. ,,Dat brengt onnodig veel onrust met zich mee voor scholen, onderwijspersoneel, ouders en leerlingen.”

Het beleid van het kabinet stuit bij de PO-Raad dan ook op onbegrip. “De maatregel stuit bij de scholen echt op onbegrip. Het water staat scholen en onderwijspersoneel aan de lippen”, laat voorzitter Freddy Weima in een verklaring weten. ,,Bij heldere en tijdige besluitvorming was het mogelijk geweest alles goed te regelen. Daar drongen wij vorige week op aan. Scholen zetten zich in om de noodopvang te organiseren, omdat we weten hoe belangrijk dit is. Maar van scholen kan niet het onmogelijke worden verwacht.”

De Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) is teleurgesteld over het besluit van het kabinet om de scholen een week eerder dicht te laten gaan. ,,We hebben er tijdens alle overleggen met de ministeries voor gepleit om de scholen open te laten blijven. Veel kinderen zijn teleurgesteld omdat ze helaas opnieuw geen kerstviering en goede afsluiting van het jaar kunnen vieren op school en op de bso.”

Volgens BMK zijn ouders de dupe van de maatregel en zullen medewerkers opnieuw veel discussies krijgen met ouders. ,,Voor kinderopvangorganisaties zijn deze lasten groot. Voor deze sluiting zal echter ditmaal helaas geen compensatie komen vanuit de overheid. Dit betekent dat de kinderopvang opdraait voor de kosten en daar zijn we erg teleurgesteld over.”

Tekst gaat verder onder deze tweet

Voor sportscholen heeft de verlenging van de huidige avondsluiting grote gevolgen voor het aantal leden en dus voor de inkomsten, zegt NL Actief, de branchevereniging voor sportscholen. De organisatie denkt dat leden door de verlenging hun abonnement zullen opzeggen en dat de aanwas minder zal zijn in de voor de sector belangrijke januarimaand. ,,Als maatregelen te lang blijven, heeft dat gevolgen voor de instroom van leden”, zegt NL Actief-directeur Patrick Rijnbeek.

Door de gedwongen sluiting om 17.00 uur zijn er sinds eind november niet veel extra opzeggingen bijgekomen, maar NL Actief waarschuwt voor de optelsom aan maatregelen en gevolgen daarvan. Met name na de invoering van het coronatoegangsbewijs werden abonnementen bevroren, zag de organisatie. Dat betekent dat er geen geld geïnd kan worden door sportscholen.

Ook de Vereniging Exclusieve Sportscholen (VES) zegt dat de 110 clubs aangesloten bij de vereniging door de maatregelen een derde minder leden hebben. Voor de coronacrisis waren zo’n 1500 tot 2000 mensen per club lid. ,,We waren van het verlies aan het terugkomen maar nu zitten we weer op het niveau van net na de lockdowns”, zegt voorzitter Han de Hair.

De branche kijkt ‘met enige zorgen’ naar de januarimaand. In het kader van goede voornemens sluiten veel mensen een abonnement bij een sportschool af. ,,Iedereen die niet overdag kan sporten, sluit je uit met de avondsluiting”, zegt Rijnbeek. Een derde van de leden die normaal gesproken ‘s avonds sport, doet dat volgens NL Actief nu niet.

In een uitgebrachte verklaring heeft de KNVB de maatregelen ter bestrijding van het coronavirus waar het sport en voetbal betreft ‘niet zinvol’ genoemd. ,,Nederland wordt niet gestimuleerd om te sporten”, aldus de voetbalbond. ,,Lang niet iedereen kan voor 17.00 uur sporten”, aldus de grootste sportbond in Nederland. Veel sporters zijn door deze maatregel al afgehaakt. Dit blijkt uit onderzoek van sportkoepel NOC*NSF. In de leeftijd 5 tot 18 jaar is de helft minder gaan sporten of is helemaal gestopt. De jeugd heeft geen uitlaatklep.”

Verder onderstreept de KNVB nogmaals dat stadionbezoek en het amateurvoetbal nooit hebben geleid tot coronabrandhaarden. ,,Iedereen bevindt zich in de frisse buitenlucht. Zelf sporten is bovendien gezond. Het draagt bij aan een betere weerstand en de kans op hart- en vaatziekten, diabetes, overgewicht en psychische problemen wordt hierdoor verkleind.”

Tekst gaat verder onder deze tweet

Met het oog op het virus is het verlengen van de avondlockdown echter heel verstandig, zegt Ernst Kuipers. Volgens de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg geeft het vasthouden aan de huidige coronamaatregelen tijd om de druk op de ziekenhuiszorg naar beneden te krijgen, maar ook om meer informatie over de nieuwe omikronvariant te krijgen.

Kuipers roept mensen dus op zich ook met kerst aan de geldende maatregelen te houden. Op dit moment wil dat zeggen dat er vier mensen per dag thuis mogen worden ontvangen. ,,Iedereen is er een beetje klaar mee”, zegt hij. Maar hij wijst erop dat hoewel de besmettingscijfers dalen, ze nog steeds hoger zijn dan op enig ander moment tijdens de pandemie.

NU’91, de beroepsorganisatie voor de zorg, heeft er ook begrip voor dat het kabinet de ‘avondlockdown’ verlengt. ,,We moeten nog steeds alle zeilen bijzetten. De druk op de zorg is nog steeds hoog en daarom zien we dat dit nodig is. Er moet iets gebeuren om de druk omlaag te krijgen. We hopen dat we dit met elkaar kunnen volhouden”, laat de organisatie weten.

Het aantal positieve tests in Nederland is sinds ongeveer een week aan het dalen. In de zorg is dat voorlopig ‘nog niet heel merkbaar, je kunt nog niet zeggen dat de druk afneemt’, aldus NU’91. De organisatie zegt dat verpleegkundigen en verzorgenden ‘ook het liefst hebben dat de avondlockdown stopt en we op een normale manier kerst kunnen vieren’. ,,Maar als je er zelf mee wordt geconfronteerd, zie je dat corona nog steeds niet weg is.”

De Patiëntenfederatie laat weten blij te zijn dat de miljoen 60-minners uit de zogenoemde griepprikpopulatie vanaf volgende week donderdag uitgenodigd worden voor een boostervaccinatie. Volgens het plan van De Jonge heeft iedereen boven de 18 jaar uiterlijk in de tweede helft van januari een boosterprik aangeboden gekregen. De voorrang van de griepprikpopulatie op leeftijdsgenoten is dus maximaal een aantal weken. 

Bovendien moeten grote groepen mensen komende weken tegelijkertijd worden geprikt. ,,Het zal druk worden”, beaamt een woordvoerder van de Patiëntenfederatie. ,,Maar ze kunnen zich in ieder geval melden. Ze hoeven nu in elk geval niet langer te wachten.”

Tekst gaat verder onder deze tweet

Vakbond CNV vraagt werkgevers komende week ruimhartig te zijn met verlof voor werknemers waarvan de kinderen niet naar school kunnen. Door die beslissing van het kabinet ‘komen veel werkende ouders in de knel‘ te zitten, stelt CNV-voorzitter Piet Fortuin. Hij roept werkgevers ook weer op om thuiswerken nog meer mogelijk te maken voor meer mensen.

CNV heeft wel begrip voor het verlengen van de coronamaatregelen door het kabinet. ,,Het wordt wederom een sombere corona-kerst. Maar met deze cijfers en de druk op de ziekenhuizen is er geen keus”, aldus Fortuin. ,,Na bijna twee jaar coronacrisis weten we dat bij kleine versoepelingen de besmettingen weer omhoog knallen.”

Kijk onze video's over de coronacrisis in onderstaande playlist: