Een monteur installeert een slimme elektriciteitsmeter. © anp

Hoge energierekening? Ga voor stroom per uur

Meer en meer energieleveranciers bieden gas en licht aan op basis van actuele uur- en dagprijzen. Voor consumenten valt daarmee tot 270 euro per jaar mee te besparen, claimt adviesbureau Roland Berger in een nieuw onderzoek.

David Bremmer 13-02-18, 10:22 Laatste update: 13-02-18, 11:51

Hoewel de Nederlandse energiemarkt met zo'n vijftig aanbieders supercompetitief is, bieden energiecontracten al jaren weinig keuze. Consumenten kunnen de prijs voor één tot drie jaar vastzetten en zo onzekerheid uitsluiten. Of ze nemen energie af op basis van halfjaarlijks (per januari en juli) wijzigende tarieven.

Nieuwkomer easyEnergy brak begin 2017 met die praktijk en lanceerde een nieuw concept: energie volgens de actuele prijzen van de zogeheten energiebeurs APX. Voor gas verschilt de prijs per dag, voor stroom zelfs per uur. De aanbieder kan dat doen nu in miljoenen huizen een slimme meter hangt die ieders verbruik tot op de minuut registreert.

De energienota kan 10 tot 30 procent omlaag
Onderzoek bureau Roland Berger

Gas en licht op basis van actuele prijzen is vrijwel altijd voordeliger, claimt het energiebedrijf. ,,Aanbieders lokken klanten met allerlei welkomstpremies en bonussen,” sprak Maarten Roelfs, ceo van easyEnergy bij de introductie. ,,Na een jaar ga je echter honderden euro’s meer betalen, tenzij je blijft wisselen, wat de meeste mensen niet doen.”

Onderzoek

Maar is energie op basis van spotmarktprijzen daadwerkelijk goedkoper? Volgens Roland Berger wél. De consultant bekeek alle stroom en gasprijzen die afgelopen drie jaar golden en vergeleek ze met wat Nederlanders volgens CBS-data gemiddeld betaalden voor energie.

De conclusie: de energierekening van huishoudens en MKB-bedrijven kan 10 procent tot bijna een derde omlaag. Voor een doorsnee gezin (vier personen) bedraagt de besparing over 2016 bijna 270 euro, exclusief vaste leveringskosten. Voor 2015 becijfert Roland Berger het voordeel op 254 euro en het jaar daarvoor 10 euro minder.

In het midden- en kleinbedrijf is een kapper (21.000 kilowattuur stroom en 2800 kuub gas per jaar) in 2016 met spotprijzen 372 euro voordeliger uit, in de jaren daarvoor 301 en 342 euro. Een cafetaria bespaart 596 tot 734 euro en een agrarisch bedrijf zelfs 1046 tot 1346 euro.

Verder lezen na de infographic

energieprijs vast vs variabel © Thijs Unger

Nuance

Met energie volgens actuele tarieven is flink te besparen, stelt Roland Berger. © anp

Ik heb totale autonomie geëist, anders had ik dit onderzoek niet verricht
David Frans, die het onderzoek namens Roland Berger uitvoerde

David Frans, die het onderzoek namens Roland Berger deed, plaatst een nuance: het voordeel is met name fors voor ‘slapende’ consumenten, die jarenlang bij hun bestaande leverancier blijft. ,,Actieve consumenten die jaarlijks switchen kunnen ook veel besparen. Zij kunnen jaarlijks immers een welkomstpremie of bonus op te strijken.”

Volgens Frans is energie op basis van spotprijzen vrijwel altijd voordeliger. ,,Pas als de prijs gedurende een jaar verdubbelt, kan een spotprijscontract duurder uitvallen dan een traditioneel contract.”

Mooie cijfers, maar hoe objectief is Roland Berger? Het onderzoek is in opdracht van NieuweStroom en easyEnergy verricht, de aanbieders van die nieuwe spotprijzencontracten. Onderzoeker Frans zegt '100 procent' in te staan voor de uitkomsten. ,,easyEnergy en NieuweStroom klopten aan omdat ik vorig jaar een inventarisatie maakte van welke effecten deze nieuwkomers op de Nederlandse energiemarkt kunnen hebben. ,,Ik heb totale autonomie geëist en gekregen, anders had ik dit onderzoek niet verricht.”

Zekerheidshalve doet het AD navraag bij Gaslicht.com, dat easyEnergy meeneemt in zijn vergelijkingen. De online vergelijker plaatst diverse kanttekeningen: ,,Om te bewijzen dat energie op basis van actuele prijzen daadwerkelijk voordeliger is, moet Roland Berger eigenlijk vergelijken met de actieaanbiedingen van toen,” zegt Sanne de Jong.

In 2016 boden de voordeligste pakketten op Gaslicht.com een besparing van 350 euro voor een gemiddeld huishouden. ,,Dat is hoger dan de 270 euro uit het onderzoek.”

De vraag is verder wat toekomstige ontwikkelingen zoals het afknijpen van de gaskraan in Groningen voor gevolgen hebben. ,,Het verleden biedt geen garanties voor de toekomst,” zegt De Jong. ,,Consumenten kunnen niet inschatten of het voor komend jaar een slimme deal is.”

Ze wijst op de huidige situatie. ,,Het pakket van easyEnergy levert momenteel 187 euro voordeel op ten opzichte van de variabele pakketten van Eneco, Essent en Nuon. Dat is 85 euro minder dan het voordeligste pakket op onze site.”

Voordeliger

Veel Nederlanders zijn risicomijdend en zijn graag verzekerd van een vaste prijs
Sanne de Jong van Gaslicht.com

Kanttekeningen of niet, duidelijk is dat consumenten en MKB voordeliger uit kunnen zijn met actuele energieprijzen. En nu de energiemarkt zo concurrerend is, komen meer aanbieders met gas en licht op basis van actuele prijzen.

Binnenkort start bijvoorbeeld EnergyZero, de leverancier heeft op 31 januari een vergunning van de ACM ontvangen. Van de grote spelers startte Eneco afgelopen november een proef, waarbij honderd klanten stroom per uur gaan afrekenen. Idee is dat mensen energie gaan gebruiken op voordelige momenten en het energieverbruik zo meer gespreid wordt.

Voor de zakelijke markt bieden NieuweStroom en Essent’s merk Powerhouse energie op basis van dag- en uurprijzen.

Terwijl meer aanbieders met actuele prijs-contracten komen, happen consumenten en bedrijven nog niet massaal toe. ,,Veel Nederlanders zijn risicomijdend en zijn graag verzekerd van een vaste prijs,” zegt De Jong van Gaslicht.com. Nadeel van spotprijzen is verder dat de kosten in de winter beduidend hoger liggen dan in de zomer. En mocht zich ineens een strenge winter voordoen, wordt dat effect alleen maar groter.

Nieuwe aanbieders lastig te vergelijken

Juist doordat de toekomst onvoorspelbaar is, vinden online vergelijkers als Gaslicht.com het lastig om aanbieders van energie volgens actuele prijzen in hun vergelijkingen mee te nemen. ,,We moeten werken met de inschattingen die easyEnergy voor 2018 maakt. Uiteraard monitoren wij die schattingen, maar pas achteraf valt te zeggen of ze realistisch waren.”

Gaslicht.com heeft toezichthouder ACM vorig jaar verzocht te beoordelen of spotprijspakketten wel vergelijkbaar zijn met bestaande type energiecontracten. ,,Dit is terra incognito, onbekend terrein, voor ons. Helaas heeft de ACM daar tot dusver geen uitspraak over gedaan.”

Volgens onderzoeker Frans van Roland Berger is er in praktijk geen probleem. De schattingen van easyEnergy en andere nieuwkomers zijn gebaseerd op de future markt-prijzen, waarop een correctiefactor wordt toegepast. Daarmee liggen ze veiligheidshalve altijd iets hoger. Waarschijnlijk is de besparing hoger.”