Dat koopkracht niet stijgt, is een fabeltje volgens CBS
interviewHet beeld dat werkenden niet profiteren van de groei van de economie klopt niet. Uit berekeningen van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat de lonen wel degelijk meestijgen.
Dat is een opmerkelijke uitkomst van een onderzoek van het CBS. Maatschappelijk en politiek bestaat er juist brede overeenstemming dat de werkenden niet of nauwelijks van de toegenomen welvaart profiteren. Sterker, de lonen blijven al tijden achter bij de groei. Economen van de Rabobank becijferden een paar jaar geleden al dat de koopkracht van huishoudens sinds 1977 nauwelijks is gestegen. De top van het bedrijfsleven profiteert door hogere bonussen, maar voor de mensen op de werkvloer kan er niets af is de heersende opvatting. Dat beeld moet op de helling zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het CBS.
Dat de lonen meestijgen is op zijn zachtst gezegd een opvallende conclusie.
,,Ik heb mezelf ook jarenlang afgevraagd waarom de economie wel groeit, maar de inkomens niet. Dat zijn we gaan onderzoeken en toen bleek: dat beeld klopt niet.’’
Hoe komt dat?
,,Er wordt gekeken naar de groei van de huishoudinkomens. Die zijn minder hard gegroeid dan de economie. Maar er zijn heel veel eenpersoonshuishoudens bijgekomen, dus de gemiddelde grootte van een huishouden is kleiner. Als het huishoudinkomen gelijk blijft, maar je hoeft dat over minder mensen te verdelen dan stijgt het inkomen per individu. Als je naar het individueel inkomen kijkt, is dat wel degelijk mee gestegen.’’
We kijken dus niet goed?
,,Er is meer. Naast loon of inkomen voor zelfstandigen zijn kapitaalinkomsten steeds belangrijker voor huishoudens. Denk daarbij aan pensioenen. De afgelopen decennia hebben meer mensen pensioen gekregen en de gemiddelde pensioenuitkering is ook gestegen.’’
Hoe ziet het plaatje er in werkelijkheid uit?
,,In 2020 bedroeg het netto besteedbaar inkomen 21.900 euro. Dat is 112 procent meer dan in 1969. En dat is gecorrigeerd voor inflatie. De groei van de economie bedroeg in diezelfde periode 126 procent.’’
Dan zijn de inkomens toch achtergebleven?
,,Alleen in de periode 2001 tot 2008 blijft de groei van het netto besteedbaar inkomen achter bij de economische groei. Dat komt omdat de overheid toen meer belastingen en premies is gaan heffen. Dat had voornamelijk te maken met de stijgende zorgkosten. Aan het begin van de eeuw hadden we te maken met lange wachtlijsten in de zorg. Daar is toen extra geld heen gegaan. Maar afgelopen jaar zag je bijvoorbeeld het tegenovergestelde. De lonen stegen, terwijl de economie kromp.’’
Hoe verklaart u dat?
,,Dat heeft te maken met eerder in de cao’s afgesproken loonsverhogingen.’’
Geldt de vooruitgang ook voor mensen met een minimuminkomen? Zij hebben het steeds moeilijker om rond te komen.
,,De armoede is minder geworden de afgelopen dertig jaar. Nederland heeft een sterk herverdelingsmechanisme door de belastingen en toeslagen. Dat zorgt er voor dat lagere inkomens ook hebben geprofiteerd. Het beeld dat de armen armer geworden zijn klopt niet. Er zijn mensen die het moeilijk hebben, maar dat is geen nieuw probleem.’’
Bekijk hier al onze video’s over de economie:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Pieter Elbers neemt afscheid van KLM: ‘Een klus is in de luchtvaart eigenlijk nooit af’
Pieter Elbers is aan zijn laatste dagen bij KLM bezig, de maatschappij die hij de afgelopen acht jaar leidde. Zijn vertrek komt op een pikant moment, nu de toekomst van KLM en de Nederlandse luchtvaart van alle kanten onder vuur ligt. ,,Waar willen we met onze samenleving en economie naar toe?’’ -
De beste consoles voor op de achterbank
Het is zomer en dat betekent voor veel gezinnen een lange reis met de auto richting de vakantiebestemming. Wil je die rit iets comfortabeler maken of zit jouw kroost niet te wachten op zes uur lang ‘ik zie wat jij niet ziet’ spelen? Zorg dan dat je een handheld of draagbare spelcomputer meeneemt. -
CPB: Herstel Nederlandse economie gaat iets trager, maar werkloosheid valt mee
De aanhoudende coronacrisis hakt er iets dieper in dan eerder gedacht. De Nederlandse economie groeit dit jaar met 2,2 procent, blijkt uit een nieuwe raming van het Centraal Planbureau (CPB). In 2022 trekt de groei verder aan en komt het cijfer uit op 3,5 procent. -
Chaos op Schiphol: poging tot bestorming veiligheidscontrole
Boze reizigers hebben zondagavond op Schiphol geprobeerd de veiligheidscontrole te bestormen. Dat gebeurde nadat beveiligers een groot aantal wachtrijen afsloten omdat hun dienst er op zat, terwijl er nog lange wachtrijen stonden. Ook gisteren kampt de luchthaven nog met grote personeelstekorten bij de controles. -
1000 euro boete
Woeste klant belt politie omdat hij 2 euro voor espresso moet betalen in Italiaanse koffiebar
Een hoogoplopende ruzie over de prijs van een kopje koffie liep in een Italiaanse koffiebar dusdanig uit de hand dat de politie erbij gehaald moest worden. De eigenaar werd uiteindelijk veroordeeld tot een boete van 1000 euro omdat hij de prijs niet duidelijk genoeg zou hebben geadverteerd.
-
Nieuwe wetgeving minimumloon: miljoenen Europeanen gaan meer verdienen
Zeker 24 miljoen werknemers in 25 van de 27 EU-lidstaten gaan over uiterlijk twee jaar een klap meer verdienen. Dat komt omdat heel Europa tegen die tijd een fatsoenlijk minimumloon zal hebben. -
PREMIUM
Goedkoper op vakantie met een hybride die sneller laadt? Zo (on)zinnig is dat
Steeds meer plug-in hybrides hebben een CCS-laadpoort, waarmee je tussendoor sneller kunt laden en – in theorie – veel meer op stroom kunt rijden. Kun je daarmee echt brandstof (en geld) besparen door onderweg zoveel mogelijk te ‘stekkeren’? We nemen de proef op de som richting Zuid-Frankrijk. -
Waarom je niet te hard moet werken voor je op vakantie gaat
Gedragspsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: voorpret.