RIVM: ‘Uit sommige moestuinen kun je beter geen groenten en fruit eten vanwege vervuiling Chemours’

Het RIVM heeft het onderzoek naar PFAS in groenten en fruit uit moestuinen in de regio afgerond. De meeste inwoners in die gemeenten kunnen groenten en fruit uit eigen tuin (blijven) eten. Een aantal moestuineigenaren moet hierbij wel afwisselen met groenten en fruit uit de winkel. Bij enkele moestuinen uit Sliedrecht adviseert het RIVM om helemáál geen groenten of fruit uit de tuin te eten, tenzij de gewassen in bakken met potgrond uit de winkel zijn geteeld.

Een aantal moestuinen in gemeente Sliedrecht bevat veel PFAS. Op het kaartje is dit gebied rood omcirkeld. Het RIVM adviseert de mensen die hierbinnen een moestuin hebben om helemaal geen groenten en fruit uit de tuin en de kas te eten. Het telen van groenten en fruit in bakken met potgrond uit de winkel kan wél. Dit advies gaf het RIVM overigens ook al in 2021.

Een flink deel van de moestuineigenaren wordt verder nog geadviseerd het eten en groenten uit eigen moestuin af te wisselen met het eten van groenten en fruit uit de winkel. Het gaat hier om het gebied binnen de oranje stippellijn (en buiten de rode stippellijn). Daarbinnen bevatten moestuinen relatief veel PFAS. ,,De concentratie PFAS in groenten en fruit in deze tuinen blijven wel onder de gezondheidskundige grenswaarde, dat is de norm van het RIVM. Maar omdat we ook op andere manieren PFAS binnenkrijgen, is het advies om alsnog het eten uit eigen tuin af te wisselen met het eten van groenten en fruit uit de winkel”, aldus het rapport van het RIVM.

Dit advies is strenger dan het advies na het vorige moestuinonderzoek in 2018. Toen was het bericht dat er onbeperkt uit moestuinen, die verder lagen dan 1 kilometer van de fabriek van Chemours, gegeten kon worden.

De meeste moestuineneigenaren kunnen groenten en fruit blijven eten, zoals ze gewend zijn, meldt het RIVM. Deze tuinen bevatten weinig PFAS. Dit zijn de tuinen in het groene gebied (buiten de rode – en oranje stippellijn).

De gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden gaven opdracht tot het onderzoek, dat in de zomer van 2021 startte. Het doel was: duidelijkheid geven aan inwoners over het eten van groenen en fruit uit de moestuin. In totaal werden 1500 monsters afgenomen van 26 soorten fruit en groenen. Deze werden onderzocht op de hoeveelheid PFOA en GenX en 16 andere PFAS-stoffen. Op basis hiervan adviseert het RIVM over het eten van groenten en fruit uit eigen (moes)tuin.

De gemeenten hebben contact over het onderzoek met de moestuineigenaren die hieraan meewerkten. ,,Daarnaast worden deze adviezen breed in de regio gedeeld, zodat inwoners de adviezen kennen en actie kunnen ondernemen wanneer nodig.”

,,Dit is een vervelende boodschap voor sommige moestuineigenaren, in het bijzonder voor de moestuineneigenaren dichtbij de fabriek”, reageren samenwerkende wethouders op de onderzoeksresultaten. ,,Zonder dat zij hier iets aan kunnen doen, worden ze geconfronteerd met het advies om niet meer uit hun eigen moestuin te eten of om niet teveel en te vaak uit de tuin te eten. Het werken in een moestuin is een gezonde bezigheid die moestuineigenaren juist veel plezier brengt. Gelukkig kan een groot gedeelte van de moestuineigenaren wel uit de tuin blijven eten, zoals ze gewend zijn.”

,,Wij vinden dat inwoners niet ongevraagd geconfronteerd mogen worden met de gevolgen van de uitstoot van deze PFAS. Die uitstoot moet wat ons betreft stoppen. Daar zetten de vier gemeenten, de GGD, OZHZ en de provincie Zuid-Holland zich gezamenlijk voor in. Deze stoffen horen niet thuis in het milieu, niet in ons water, niet in ons voedsel. De gemeenten hebben de bedrijven dan ook aansprakelijk gesteld voor de gevolgen van hun uitstoot.”

Ingenieursbureau Arcadis heeft in de moestuinen uit het onderzoek ook monsters genomen van grond en water uit de sloot, regentonnen en grondwater. Deze zijn ook geanalyseerd op PFAS. ,,Als dit onderzoek is afgerond, kan er een advies gegeven worden over het gebruik van de moestuin. We verwachten dit onderzoek ongeveer in oktober.”