Zijn halve kabinet vertrekt, maar Britse premier Boris Johnson is niet weg te krijgen

Het begon dinsdag met de ministers van Financiën en Volksgezondheid die niet langer loyaal wilden zijn aan Johnson en hun ontslagbrief indienden. Vandaag kwamen daar nog eens zeker negen staatssecretarissen bij. Het gaat onder meer om Will Quince (Jeugd en Gezin), Rob Walker (Scholen), Jo Churchill (Milieu) en Julia Lopez (Cultuur).

De teller staat inmiddels op 27 regeringsfunctionarissen van de Conservatieve Partij die de regering-Johnson niet langer steunen. Dat ze hun steun intrekken, heeft alles te maken met het nieuwste integriteitsschandaal rond Boris Johnson. De premier zou al langer op de hoogte zijn geweest van seksueel grensoverschrijdend gedrag van Chris Pincher, een prominent fractielid van de Conservatieve Partij. Pincher moest vorige week aftreden omdat hij twee mannen in dronken toestand had betast in een club. Het was niet de eerste keer dat hij in moeilijkheden kwam, vijf jaar eerder zou Pincher een olympische roeier onzedelijk hebben betast en werd hij geschorst. 

Staatssecretaris Quince zei dinsdagochtend nog dat Johnson bij de recente aanstelling van Pincher niet op de hoogte was geweest van eerdere klachten tegen hem. Later op de dag bleek dat het hem destijds wel verteld was. Quince zei dat hem verzekerd was dat de premier niets van de klachten wist en dat hij dat ‘in goed vertrouwen geaccepteerd en herhaald’ heeft. Na de leugens van Johnson - hij gaf toe wel degelijk op de hoogte te zijn geweest van eerder wangedrag van Pincher - zag Quince geen andere mogelijkheid dan aftreden.

Ook staatssecretaris Robin Walker (Scholen) meldde het helemaal te hebben gehad met de huidige regering. Volgens hem wordt de regeringsploeg ‘overschaduwd door fouten en twijfels over integriteit.’ 

De staatssecretarissen zijn niet de eersten die opstappen sinds de laatste rel rond Johnson. Dinsdag legden de cruciale ministers Rishi Sunak (Financiën) en Sajid Javid (Gezondheid) hun taken neer. De twee ministers uitten op Twitter felle kritiek op de premier. Sunak vindt dat het publiek ‘terecht’ mag verwachten dat de overheid goed, competent en serieus haar werk doet. In zijn ontslagbrief schrijft hij dat zijn opvattingen inmiddels fundamenteel verschillen met die van Johnson. Sunak wordt door sommigen binnen de Conservatieve Partij gezien als mogelijke partijleider als Johnson het uiteindelijk toch niet redt. Javid twittert dat hij het vertrouwen in Johnsons vermogen om te ‘regeren in het nationaal belang’ heeft verloren.

Ondanks de leegloop, zijn er nog steeds bewindslieden die zich wél achter de door schandalen achtervolgde premier scharen. Zo krijgt hij nog steeds de steun van zeker twintig kabinetsleden, waaronder buitenlandminister Liz Truss. Maar Britse media (niet alleen de tabloids, ook een conservatieve krant als The Times) en niet te vergeten oppositieleider Keir Starmer (Labour) concluderen dat de regering in crisis is en dat het over en uit is voor de man die vooral het boegbeeld werd van de brexit-campagne. Want met het vertrek van zeker tien bewindslieden - waaronder twee zwaargewichten - in twee dagen tijd is het volgens Starmer duidelijk dat de regering op instorten staat en dat de kapitein het schip dient te verlaten.

Ook binnen Johnsons eigen partij wordt het verzet tegen met name zijn leugens groter en lijkt zijn positie zo langzamerhand onhoudbaar. Sommige partijgenoten steunen hun premier niet langer en vinden dat er een nieuwe vertrouwensstemming moet komen. Daarvoor zouden wel eerst de regels aangepast moeten worden, omdat de premier slechts een maand geleden nog zo’n stemming naar aanleiding van het houden van illegale regeringsfeestjes tijdens de lockdown, overleefde. Hij kreeg toen steun van 59 procent van zijn partijgenoten. Mogelijk wordt een nieuwe vertrouwensstemming over de Britse premier vanavond nog gehouden. Het comité van de Conservatieve Partij vergadert daar vanmiddag over. 

Johnson zelf is namelijk niet van plan zelf de handdoek in de ring te gooien. Hij heeft al meerdere opvolgers benoemd voor de vertrokken bewindslieden. Zo is Nadhim Zahawi de nieuwe minister van Financiën en Johnsons stafchef Steve Barclay is benoemd tot gezondheidsminister. 

Tijdens het wekelijkse vragenuurtje in het Britse parlement kreeg Boris Johnson woensdag van zowel zijn eigen Conservatieve Partij als de oppositie wederom een bak kritiek te verduren over zijn manier van werken. Sajid  Javid, tot dinsdag nog minister van Gezondheid, zei dat hij lange tijd loyaal bleef aan zijn leider, maar dat na de laatste leugens niet meer kon. ,,Ik heb gekozen voor integriteit.’’ Javid gaf ook een boodschap mee aan de ministers die nog blijven zitten: ,,Niets doen is ook een actieve beslissing.’’ Johnson zei een vertrek pas te overwegen als hij het gevoel had dat de regering niet door kon met hem, maar dat is (nog) niet aan de orde.

Heel wat parlementariërs, onder leiding van Keir Starmer, zongen al ‘Bye Boris’, maar zover kwam het dus niet. Want ondanks de snel afbrokkelende steun, weigert Johnson op te stappen. ,,Ik blijf vechten voor dit land.’’ Waarop Starmer reageerde dat de premier op dit moment alleen maar chaos veroorzaakt.

Bekijk onze meest bekeken nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: