Een met verf aangebrachte persoonlijke boodschap bij een massagraf bij een tehuis in het westen van Ierland. © EPA

Zeker 9000 kinderen overleden in tehuizen Ierse kerken vanwege ‘perverse religieuze moraal’

In door kerken gerunde tehuizen in Ierland zijn tussen 1922 en 1998 zeker negenduizend kinderen overleden, blijkt uit nieuw Iers onderzoek naar de hoge sterftecijfers onder baby’s in de zogenoemde moeder- en babyhuizen. Ongetrouwde moeders waren decennialang slachtoffer van ‘een verstikkende, onderdrukkende en vrouwonvriendelijke cultuur’. De Ierse regering en Katholieke Kerk gaan in reactie diep door het stof.

Maarten van Ast 13-01-21, 12:40 Laatste update: 15:22

Ongeveer 15 procent van alle kinderen die vorige eeuw in een van de achttien tehuizen verbleven, zijn overleden. Dat blijkt uit het drieduizend pagina’s tellende rapport dat gisteren is gepubliceerd. In de tehuizen zaten in totaal ongeveer 56.000 ongehuwde moeders en 57.000 kinderen, waarvan een groot deel in de jaren 60 en 70 zijn opgenomen.

De onderzoekers spreken over ‘babysterfte op een verschrikkelijk niveau’. De voornaamste redenen waren luchtwegeninfectie en buikgriep.

Massagraf

De lichaampjes van de duizenden overleden kinderen, onder wie pasgeboren baby’s, werden in massagraven begraven. In 2014 kwam de zaak aan het licht toen honderden lijkjes werden ontdekt op een erf waar tot 1961 een katholiek tehuis voor ongehuwde moeders was gevestigd. In de administratie van de begraafplaats was maar één overleden kind opgenomen.

Het overgrote deel van de kinderen was ‘onwettig’, en werd daardoor vrijwel hun volledige leven gediscrimineerd

,,Het overgrote deel van de kinderen was ‘onwettig’, en werd daardoor vrijwel hun volledige leven gediscrimineerd’’, aldus de commissie.

Volgens de onderzoekers waren de hoge sterftecijfers bekend bij de autoriteiten, maar blijkt uit niets dat men zich zorgen maakte over de cijfers of de condities in de moeder- en babyhuizen.

Voor gedwongen buitenlandse adopties zijn geen bewijzen gevonden. Ierse adoptiebureau’s zouden volgens eerdere beschuldigen hoge bedragen hebben ontvangen om de adopties van 1638 kinderen te organiseren. Volgens het rapport is dat niet te bewijzen, maar ook niet te ontkrachten. Het merendeel van deze kinderen kwam in de Verenigde Staten terecht.

Identificeren

We hadden een totaal verstoorde houding ten opzichte van seksualiteit en intimiteit
Premier Michael Martin

De Ierse overheid gaat diep door het stof. Premier Michael Martin zei in reactie dat jonge vrouwen en kinderen een hoge prijs hebben betaald voor Ierlands ‘perverse religieuze moraal’ de afgelopen decennia. ,,We hadden een totaal verstoorde houding ten opzichte van seksualiteit en intimiteit.’’

De Ierse regering maakt excuses aan de duizenden vrouwen en kinderen die slachtoffer werden van de praktijken. Zij kunnen rekenen op een financiële tegemoetkoming. Ook wordt er gewerkt aan wetgeving om het doorzoeken, opgraven en waar mogelijk identificeren van menselijke resten in Ierse massagraven te ondersteunen.

Martin: ,,Wat in het rapport is beschreven was ons niet opgelegd door een buitenlandse macht. We hebben dit onszelf aangedaan, als een samenleving.’’

Excuses

Ik accepteer dat de kerk een duidelijk onderdeel was van een cultuur waarin mensen structureel werden gestigmatiseerd, veroordeeld en afgewezen
Aartsbisschop Eamon Martin

Ook het hoofd van de Ierse Katholieke Kerk heeft gisteravond zijn verontschuldigingen aangeboden aan de overlevenden. ,,Ik accepteer dat de kerk een duidelijk onderdeel was van een cultuur waarin mensen structureel werden gestigmatiseerd, veroordeeld en afgewezen’’, zei aartsbisschop Eamon Martin.

,,Daarvoor bied ik mijn onvoorwaardelijke excuses aan aan de overlevenden en aan al degenen die persoonlijk zijn betrokken bij deze realiteit die aan het licht is gekomen’’, aldus Martin, die sprak van een ‘donker hoofdstuk in de geschiedenis van de kerk en maatschappij’.

Bekijk onze belangrijkste nieuwsvideo's in deze playlist.