Woede Kazachen laat zich niet stuiten: doden en gewonden bij aanhoudende protesten

De branden in Almaty, met 1,8 miljoen inwoners de grootste en voormalige hoofdstad van Kazachstan, volgen op massale protesten in hoofdstad Nur-Sultan en de steden Shymkent en Taraz. Daar bestormden de demonstranten eveneens overheidsgebouwen. President Kassym-Jomart Tokajev riep in reactie op het geweld de noodtoestand uit in Almaty en Nur-Sultan, evenals in westelijkdelen van het land.

De noodsituatie in beide steden geldt vooralsnog voor twee weken. Ook geldt er een avondklok en er zijn reisrestricties binnen en rondom de steden van kracht. Wegen in de stad zijn geblokkeerd door de oproerpolitie. De rellen worden aangeduid als ‘een ernstige en directe bedreiging van de veiligheid’. Journalisten in Kazachstan meldden eerder dat het internet in het gehele land is geblokkeerd. 

De noodtoestand ten spijt meldt het Russische persbureau Tass dat ook de presidentiële residentie aan de vlammen ten prooi is gevallen. Duizenden betogers aanschouwen de vuurzee. Ondanks de verklaring van burgemeester Sangitayev dat alles in de stad onder controle was, zou het belangrijkste regeringsgebouw van boven tot beneden zijn afgebrand. En daarmee ook de burgemeesterswoning. 

Betogers die de overheidsgebouwen aanvielen, droegen naar verluidt knuppels en schilden. In reactie op de hevige protesten trad de regering weliswaar af, maar de president gaf aan dat alle ministers in functie blijven tot er een nieuwe regering is gevormd. Of het aftreden daarom enig effect zal hebben, is de vraag. President Tokayev heeft in een televisieverklaring gezegd ‘zeer streng te zullen optreden tegen wetsovertreders’.

De protesteerders namen vandaag ook de controle over van het vliegveld van Almaty. Alle vluchten zijn geannuleerd. Zonder cijfers te noemen, heeft president Tokajev gemeld dat er bij de onlusten doden en gewonden zijn gevallen. Nieuwsdienst Sputnik citeert het ministerie van Binnenlandse Zaken en meldt dat er acht agenten zijn omgekomen en 317 gewonden zijn gevallen bij de onlusten.  Er zijn honderden arrestaties verricht.

Tokajev heeft opdracht gegeven de gasprijsverhoging terug te draaien en heeft in zijn tv-verklaring nu politieke veranderingen aangekondigd. Ook heeft hij de vorige president Noersoeltan Nazarbajev afgezet als hoofd van de Nationale Veiligheidsraad. Nazarbajev regeerde van 1991 tot 2019, maar bleef aan als hoofd van de raad. Hij had bijna 30 jaar de absolute macht. Kazachstan kende in die periode geen vrije verkiezingen.

Geruchten dat hij het land zou verlaten, zijn door Tokajev de kop ingedrukt. Verder heeft hij de hulp ingeroepen van landen waarmee Kazachstan een militair bondgenootschap vormt: Rusland, Armenië, Kirgizië, Tadzjikistan en Belarus. Hij sprak onder anderen met de Russische president Vladimir Poetin en zijn Belarussische ambtgenoot Alexandr Loekasjenko over het overwinnen van de ‘terroristische dreiging’. 

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: