Vrijgelaten gijzelaar: ‘Ontvoerde Ewold Horn nog steeds redelijk gezond’

Horn is in handen van een lokale groep professionele kidnappers die opereert op en rond het zuidelijke eiland Sulu. Die groep blijkt deze week een ander slachtoffer, de Filippijnse burgemeesterszoon Jelster Quimbo, te hebben vrijgelaten. ,,Hij heeft verklaard dat hij in dezelfde groep zat als de Nederlander en nog vier slachtoffers’', vertelt Roel Pareno, een lokale journalist die de strijd tegen ontvoerders in het gebied al jaren volgt. ,,Hij zei dat Horn nog steeds in relatief goede gezondheid verkeert.’'

Volgens Pareno is de vrijlating bijzonder goed nieuws voor Horn. ,,Het leger gaf aan dat het heeft onderhandeld met de kidnappers over de vrijlating van Quimbo. Er zou geen losgeld zijn betaald. Ik vermoed dan ook dat deze vrijlating onderdeel is van een bredere onderhandeling tussen het leger en deze groep kidnappers. En dat is natuurlijk goed nieuws.’'

Pareno heeft de opnames gehoord van het verhoor van de vrijgelaten Quimbo. ,,Hij verklaarde dat hij met vier anderen vast zat op het eiland Sulu, onder wie ‘de Nederlander’. Hij zei ook dat Horn in goede gezondheid verkeerde, en dat het leger de groep onlangs heel dicht genaderd was bij een bevrijdingspoging.’'

Horn werd op 31 januari 2012 ontvoerd tijdens een reis door het gevaarlijke gebied rond Sulu, waar hij een zeldzame vogel wilde spotten. De Groninger had bewakers geregeld die hem en zijn vriend moesten bijstaan, maar die verdwenen plotseling. Niet veel later werden ze door gewapende criminelen op een bootje gezet en afgevoerd.

Zijn Zwitserse kompaan wist na twee jaar te ontsnappen. Hij vertelde toen dat Horn te zwak was geweest om met hem mee te gaan. Sindsdien is niets meer van de Nederlander vernomen. Wel zei het leger meermaals tegen deze krant dat Horn nog in leven is, en dat hij regelmatig gezien wordt door bewoners van de dichtbeboste eilanden rond Sulu.

,,Het is ongelofelijk dat hij al zo lang ontvoerd is’', zegt journalist Pareno. ,,Deze kidnaps duren doorgaans enkele maanden, maximaal enkele jaren. Dan wordt er losgeld betaald en komt iemand vrij, of wordt het slachtoffer gedood, om de onderhandelingen over andere slachtoffers kracht bij te zetten. Dat Ewold al zo lang overleeft in barre omstandigheden, is ongelooflijk. Als hij vrij komt, zal hij zeer serieuze geestelijke bijstand nodig hebben. Hij moet het ongelooflijk zwaar hebben.”

De nu vrijgelaten Filippijn Jelster Ed Quimbo is de zoon van de burgemeester van Labason, een stadje met zon 40.000 inwoners in het uiterste zuiden van de Filippijnen. Hij werd op 6 september 2017 ontvoerd door zes gewapende criminelen toen hij zijn winkel in het centrum van Labason wilde binnengaan. Het leger vermoedde al snel dat hij was doorverkocht aan professionele kidnappers.

Op de tientallen eilanden in het uiterste zuiden van de Filippijnen is ontvoering al jaren een belangrijke bron van inkomsten. Veel van de ontvoerders noemen zich onderdeel van Abu Sayyaf, een islamitische terreurgroep die een onafhankelijke moslimstaat wil opzetten. In de praktijk zijn ze vooral bezig met het binnenhalen van geld door ontvoering, en weinig met politiek.

Het Filippijnse leger heeft de laatste anderhalf jaar serieuze vorderingen gemaakt in de strijd tegen Abu Sayyaf. Waar twee jaar geleden nog tientallen slachtoffers ontvoerd werden, onder wie ook Europeanen en Amerikanen, zijn dat er nu nog minder dan tien. Ewold Horn is al geruime tijd het enige westerse slachtoffer dat nog in handen is van de kidnappers.

In tegenstelling tot bij veel andere ontvoeringen hebben de kidnappers van Horn nooit een publiekelijke losgeldeis naar buiten gebracht. Of er achter de schermen nog wel wordt onderhandeld, is niet duidelijk. De Nederlandse overheid betaalt in beginsel geen losgeld aan ontvoerders. 

Het ministerie van Buitenlandse Zaken wil niet inhoudelijk reageren op de huidige stand van zaken rond Horn. ,,In het belang van deze en andere ontvoeringszaken doen we nooit mededelingen over onze inzet. Alles wat we er over zeggen is slecht voor de veiligheid van Nederlanders in het buitenland. Maar iedereen kan er verzekerd van zijn dat wij altijd de hoogste prioriteit geven aan ontvoeringszaken en ons maximaal inzetten om te zorgen dat ontvoerde Nederlanders ongeschonden vrij komen.”