Trump houdt zich tot verbazing van velen aan het script in Veiligheidsraad

Diplomaten hielden hun hart vast - zou Trump ook in de normaal zo stijve VN Veiligheidsraad freestylen, zoals hij graag doet? Het zou een streep halen door alle protocollen. De voorzitter van de Veiligheidsraad gedraagt zich neutraal en houdt zich aan een strak script. 

Trump houdt niet van scripts. In zijn realityshow beet hij deelnemers die dwars lagen ooit toe dat ze ontslagen waren. Hoe zou hij als voorzitter van het machtigste orgaan van de Verenigde Naties omgaan met een Iraanse vertegenwoordiger die weigert braaf te luisteren naar een veeg uit de pan van de president van Amerika? Officieel gaat de vergadering dan wel over massavernietigingswapens in het algemeen, maar Trump wil vooral Iran aan de schandpaal nagelen. 

Het regime is een 'leidende sponsor van terreur', zegt hij. Het is volgens Trump alleen maar agressiever geworden sinds in 2015 een nucleair akkoord werd gesloten met onder meer Amerika en Europa. Hij heeft ook harde woorden over voor China: dat land beschuldigt hij van inmenging in de campagne voor de Amerikaanse Congresverkiezingen in november. Bewijs levert hij niet. 

Nederland bezet dit jaar één van de 15 zetels in de Veiligheidsraad, dus is Mark Rutte ook bij de zeldzame vergadering onder leiding van de onvoorspelbare Amerikaanse president. Doorgaans vaardigen landen een ambassadeur af, maar naast Trump zijn ook de premiers en presidenten van onder andere Frankrijk en Groot-Brittannië zelf gekomen. 

Voor hen staat veel op het spel: Europa heeft een stevig meningsverschil met Trump over de opstelling richting Iran. Trump heeft de nucleaire deal door de papierversnipperaar gehaald, Europa wil vasthouden aan de afspraken over beperkingen aan het kernwapenprogramma in ruil voor sanctieverlichting. 

Rutte maakt zich heus ook zorgen over Iraans gestook in de regio, de ontwikkeling van langeafstandsraketten en de mensenrechtensituatie, licht hij kort voor de vergadering toe. ,,Wij zeggen niet dat Iran een positieve rol in de regio speelt, dat doen ze niet. Maar we denken wel dat de deal ervoor kan zorgen dat je met Iran in discussie bent en dat je zoveel mogelijk onder controle kan houden wat ze aan het doen zijn." 

En dus stelt Rutte in de door Trump geleide Veiligheidsraad nogmaals vast: ,,Het Internationaal Atoom Agentschap heeft in twaalf opeenvolgende rapporten geconcludeerd dat Iran zich aan de afspraken uit de deal houdt. Zo lang dat het geval is, doen wij dat ook."

Het is de vraag hoeveel zin dat heeft: Trump kondigde keiharde nieuwe sancties voor Iran aan, waar Europese bedrijven ook veel last van krijgen. In november zijn ze 'op volle kracht', verzekerde de Amerikaanse president vanaf zijn voorzittersstoel. 

Improviseren en ontregelen, dat deed hij tot verrassing van zijn vaste volgers niet. De Washington Post kopt ietwat verbaasd: ,,Trump volgt script in Veiligheidsraad."