Explosief CIA-rapport: Saoedische kroonprins betrokken bij moord op Khashoggi

VIDEODe Saoedische kroonprins steunde de operatie om de Saoedische journalist en Washington Post-columnist Jamal Khashoggi uit te schakelen door hem gevangen te nemen of te vermoorden. De machtigste man van Saoedi-Arabië zag de vermoorde criticus van het regime als bedreiging voor het koninkrijk. Dat blijkt uit vrijgegeven bevindingen uit een explosief rapport van de Amerikaanse geheime dienst CIA.

Buitenlandredactie 26 feb. 2021 Laatste update: 26-02-21, 21:53

Het is ‘uiterst onwaarschijnlijk’ dat Saudische functionarissen een dergelijke operatie uitvoerden zonder autorisatie van de kroonprins, aangezien hij sinds 2017 ‘absolute controle’ heeft over alle operaties rond veiligheid en inlichtingendiensten, zo stelt het rapport.

Khashoggi verdween spoorloos tijdens een bezoek aan het Saudische consulaat in Istanbul in oktober 2018. Hij werd daar naartoe gelokt en is daar, zo wordt aangenomen, vermoord door een speciaal commando. De Amerikanen hebben het over 21 personen die hoogstwaarschijnlijk op een of andere manier betrokken waren bij de moord op Khashoggi, waaronder het 15-koppige commandoteam.

Het rapport is lang geheim gehouden door de hoogst explosieve inhoud. De kroonprins geldt als de machtigste man van de olierijke staat, en Saudi-Arabië is de belangrijkste Arabische bondgenoot van de Verenigde Staten. Onder president Trump waren de betrekkingen hartelijk maar schimmig. Zijn opvolger Biden liet eerder al weten de relatie met Saudi-Arabië te gaan herzien en ‘transparanter’ te maken.

Biden telefoneerde donderdag nog met de Saudische koning Salman en zou het belang van mensenrechten hebben benadrukt. Het is niet bekend of hij toen ook het Khashoggi-rapport heeft aangekaart.

Publiek geheim

Feitelijk bevestigt het CIA-onderzoek wat al publiek geheim is. Er was al weinig twijfel dat kroonprins Mohammed bin Salman (MBS) in 2018 betrokken was bij de dood van de kritische Khashoggi. VN-functionarissen concludeerden eerder onomwonden dat de prins organisator was van de moord in het Saoedische consulaat in Istanboel. Ook een aantal Democratische Congresleden meldde al niet te twijfelen aan diens betrokkenheid.

De regering-Trump had al sancties opgelegd aan zeventien Saoedische functionarissen, maar Trump hield de hoofdverdachte, prins Mohammed, publiekelijk de hand boven het hoofd. Tegenover de Amerikaanse onderzoeksjournalist Bob Woodward ging de president er zelfs prat op het hachie van de kroonprins te hebben gered (‘Í saved his ass’, zei Trump letterlijk) door het inlichtingenrapport over de moord niet openbaar te maken, ondanks dat hij daartoe wettelijk verplicht was. Niet lang daarna passeerde Trump ook nog eens het Congres door een omstreden wapendeal met de Saoedi’s ter waarde van slordige 8 miljard dollar (6,5 miljard euro) goed te keuren.

Maatregelen

In Democratische kringen wordt opgeroepen ondanks alle bedenkingen en strategische overwegingen toch een reeks maatregelen te nemen tegen iedereen die bij de moord betrokken was, inclusief de kroonprins. Dat zou dan gaan om financiële sancties en visumbeperkingen. Mogelijk worden Saoedische diplomaten uitgewezen.

Hatice Cengiz, de verloofde van de om het leven gebrachte Khashoggi, vindt dat gerechtigheid is gedaan door het rapport. Cengiz reageerde via Twitter met ,,#justiceforjamal”. Zij had op 2 oktober 2018 haar aanstaande echtgenoot aan het begin van de middag de Saudische ambassade in Istanbul zien binnengaan om nog wat papieren in orde te maken voor hun huwelijk. Khashoggi, onder meer columnist van The Washington Post, keerde niet meer terug. Hij bleek vermoord en in stukken gezaagd.

Sanctie-lijst

Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft een voormalig adviseur van de Saudische kroonprins en een elite-eenheid van het koningshuis op de sanctielijst gezet. Het gaat om de voormalige plaatsvervangend chef van de geheime dienst Ahmed al-Asiri en de snelle interventiemacht RIF. Van maatregelen tegen kroonprins Mohammed bin Salman, de feitelijke machthebber in Riyad, was vrijdag in Washington geen sprake.

Al-Asiri was volgens Financiën de leider van de missie die resulteerde in de moord op Khashoggi in het Saudische consulaat in Istanbul door een commandoteam. Onder de daders waren verscheidene RIF-leden. De sancties houden onder meer in dat eventuele bezittingen van deze Saudiërs in de VS worden bevroren en dat Amerikanen geen zaken met hen mogen doen.

Nadat het rapport over het ombrengen van Khashoggi naar buiten was gebracht, kondigde buitenlandminister Antony Blinken meteen inreisbeperkingen aan voor 76 staatsburgers van Saudi-Arabië. Zij zouden zich schuldig hebben gemaakt aan ‘bedreiging van dissidenten in het buitenland’. Namen noemde Blinken niet.

Khashoggi had een huis in de Amerikaanse staat Virginia en schreef columns voor The Washington Post. Hij liet zich regelmatig kritisch uit over de Saudische monarchie.

Bekijk hieronder onze populairste nieuwsvideo’s: